Edward Poradko

Edward Poradko (ur. 21 listopada 1924 w Wólce, zm. 28 lutego 1997 w Warszawie) – generał dywizji Wojska Polskiego, szef Zarządu II Sztabu Generalnego WP (1979–1981), szef Wojskowej Służby Wewnętrznej (1981–1986), ambasador PRL w Afganistanie (1986–1990).

Edward Poradko

generał dywizji
Data i miejsce urodzenia	21 listopada 1924 Wólka, województwo lubelskie, Polska
Data i miejsce śmierci	28 lutego 1997 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1944–1990
Siły zbrojne	ludowe Wojsko Polskie
Jednostki	Zarząd II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Wojskowa Służba Wewnętrzna
Stanowiska	szef zarządu szef służby
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Późniejsza praca	Ambasador PRL i RP w Kabulu
Odznaczenia

Grób gen. Edwarda Poradko na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie;
23 lipca 2008

Życiorys

Urodził się we wsi Wólka w powiecie Biłgoraj w województwie lubelskim. W latach 1931–1938 ukończył 7 klas szkoły powszechnej w miejscowości Hucisko. Podczas okupacji był robotnikiem na robotach przymusowych przy budowie dróg, a w lutym 1941 został wywieziony na roboty przymusowe do III Rzeszy. W maju 1942 uciekł i powrócił w rodzinne strony, gdzie wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej i walczył w szeregach Gwardii Ludowej jako łącznik. Od stycznia 1944 był członkiem oddziału partyzanckiego „Lipy” Brygady Ziemi Lubelskiej Armii Ludowej. Nosił pseudonim „Lis”. W stopniu kaprala brał udział w akcjach bojowych m.in. w lasach Janowskich, lasach lipskich i lasach parczewskich.

Od 1 sierpnia 1944 służył w Milicji Obywatelskiej na posterunku w Stalowej Woli, a od listopada 1944 był funkcjonariuszem Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Przemyślu. W grudniu 1944 został na własną prośbę powołany do służby w ludowym Wojsku Polskim w stopniu kaprala. Został skierowany do 9 zapasowego pułku piechoty w Lublinie, a od 1 stycznia 1945 był kursantem Centralnej Szkoły Oficerów Polityczno-Wychowawczych w Łodzi. Już 19 stycznia 1944 został przeniesiony do Oficerskiej Szkoły Informacji WP. Rozkazem Naczelnego Dowódcy WP z 1 stycznia 1945 został mianowany na pierwszy stopień oficerski chorążego. W lutym 1945 ukończył przeszkolenie, został awansowany na stopień podporucznika i rozpoczął karierę w stalinowskich organach kontrwywiadu informacji wojskowej. Został zastępcą oficera informacji w 3 Szkolnym pułku czołgów. Brał udział w walkach z podziemiem niepodległościowym.

W lutym 1946 został oficerem informacji I sekcji Okręgowego Zarządu Informacji nr I w Warszawie, a w lipcu 1946 starszym oficerem informacji 2 pułku saperów w Wydziale Informacji garnizonu Modlin. W lipcu 1947 został wyznaczony na starszego oficera informacji II sekcji Okręgowego Zarządu Informacji nr 9, a w marcu 1948 powrócił do garnizonu Modlin na stanowisko kierownika sekcji informacji. W grudniu 1948 został starszym oficerem informacji 54 pułku artylerii w Giżycku, w strukturze 18 Dywizji Piechoty w Ełku. W lipcu 1949 powrócił do Warszawy, gdzie został zastępcą kierownika 2 sekcji Okręgowego Zarządu Informacji nr I. Równolegle w latach 1947–1950 ukończył wieczorowo 3 klasy gimnazjum ogólnokształcącego w Warszawie.

W październiku 1951 został przeniesiony na kierownika 4 sekcji w Okręgowym Zarządzie Informacji nr 8, gdzie w maju 1952 awansował na szefa wydziału. W czerwcu 1954 został przeniesiony do Marynarki Wojennej, gdzie objął funkcję zastępcy szefa Okręgowego Zarządu Informacji nr 8 w Gdyni. Od lipca 1955 do sierpnia 1956 przebywał na Kursie Specjalistycznym Służby Kontrwywiadu i Wywiadu w Wyższej Szkole Komitetu Bezpieczeństwa ZSRR w Moskwie. Po powrocie do kraju został zastępcą szefa Zarządu Informacji Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu w stopniu podpułkownika.

Po reorganizacji wojskowych organów bezpieczeństwa i przekształceniu w styczniu 1957 Informacji Wojskowej w Wojskową Służbę Wewnętrzną był zastępcą szefa Zarządu Wojskowej Służby Wewnętrznej Śląskiego Okręgu Wojskowego. W latach 1957–1958 ukończył szkołę średnią we Wrocławiu. W grudniu 1958 został zastępcą szefa Zarządu WSW Wojsk Lotniczych i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju w Warszawie. Po reorganizacji lotnictwa w sierpniu 1962 został zastępcą szefa Zarządu – szefem Oddziału I Zarządu WSW Wojsk Obrony Powietrznej Kraju i Instytucji Lotniczych. Od lipca 1967 do maja 1969 szef Zarządu WSW Wojsk Obrony Powietrznej Kraju. Następnie od maja 1969 do lutego 1974 był szefem Zarządu II Szefostwa Wojskowej Służby Wewnętrznej. W tym okresie (w latach 1968–1972) odbył studia w systemie zaocznym w Wojskowej Akademii Politycznej im. Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie, gdzie w listopadzie 1972 uzyskał dyplom magistra pedagogiki.

Od lutego 1974 był zastępcą szefa w Zarządzie II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (wywiadu wojskowego, gen. Czesława Kiszczaka). W 1974 ukończył Wyższy Kurs Akademicki przy Akademii Dyplomatycznej ZSRR w Moskwie. W latach 1975–1977 przebywał w składzie delegacji PRL w Międzynarodowej Komisji Nadzoru i Kontroli w Wietnamie. W październiku 1976 został zaliczony do korpusu oficerów bezpieczeństwa i prewencji wojskowej w grupie kontrwywiadu. W kwietniu 1979 zastąpił na stanowisku Szefa Zarządu II SG WP generała Czesława Kiszczaka, który został mianowany szefem WSW. W 1979 ukończył również Kurs Operacyjno-Strategiczny w Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. Klimenta J. Woroszyłowa w Moskwie

W październiku 1980 na mocy uchwały Rady Państwa PRL został awansowany do stopnia generała brygady; nominację wręczył mu 11 października 1980 w Belwederze przewodniczący Rady Państwa prof. Henryk Jabłoński. W lipcu 1981 ponownie zastąpił gen. Czesława Kiszczaka, tym razem na stanowisku szefa Wojskowej Służby Wewnętrznej. Na czele WSW stał przez 5 lat (do października 1986). 24 września 1983 na mocy uchwały Rady Państwa PRL został awansowany do stopnia generała dywizji; nominację wręczył mu 10 października 1983 w Belwederze przewodniczący Rady Państwa prof. Henryk Jabłoński.

W październiku 1986 został mianowany przez Radę Państwa PRL na stanowisko ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego PRL (od grudnia 1989 RP) w Afgańskiej Republice Demokratycznej, do Polski powrócił w lipcu 1990. Od 15 listopada 1990 w stanie spoczynku w związku z osiągnięciem ustawowej granicy wieku w posiadanym stopniu. Wcześniej, 19 października 1990 został pożegnany przez ówczesnego ministra obrony narodowej wiceadmirała Piotra Kołodziejczyka.

Członek PPR, a następnie PZPR. Wielokrotnie był członkiem instancji partyjnych na różnych szczeblach w wojsku. Delegat na X Zjazd PZPR (lipiec 1986). Na VIII Kongresie ZBoWiD (1985) został powołany w skład Rady Naczelnej tej organizacji.

Pochowany na wojskowych Powązkach (kwatera FII-dod.-14).

Awanse

• chorąży – 1945
• podporucznik – 1945
• porucznik – 1946
• kapitan – 1948
• major – 1952
• podpułkownik –- 1956
• pułkownik – 1961
• generał brygady – 1980
• generał dywizji – 1983

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (1968)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1979)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1973)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1963)
• Order Sztandaru Pracy I klasy (1986)
• Krzyż Walecznych (1946)
• Krzyż Partyzancki (1947)
• Złoty Krzyż Zasługi (1958)
• Srebrny Krzyż Zasługi (dwukrotnie, 1945 i 1947)
• Złota Odznaka „Za zasługi w ochronie porządku publicznego”
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (1954)
• Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)
• Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)
• Medal za Warszawę 1939–1945
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” (1966)
• Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Medal „Za udział w walkach o Berlin” (1970)
• Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1974)
• Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Medal im. Ludwika Waryńskiego (1987)
• Order Wojny Ojczyźnianej II stopnia (ZSRR, 1968)
• Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR, 1972)
• Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR, 1985)
• Medal „Za wyzwolenie Warszawy” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (ZSRR, 1978)
• Medal „40 lat Wyzwolenia Czechosłowacji przez Armię Radziecką” (1985, CSSR)
• Order Zasługi Wojskowej I klasy (1985, Wietnam)
• Medal Wyzwolenia I klasy (Republika Wietnamu Południowego, 1977)
• Medal Przyjaźni (Socjalistyczna Republika Wietnamu, 1977)
• I inne

W 1982 znalazł się w grupie wojskowych działaczy partyjnych wyróżnionych przez Sekretariat KC PZPR medalem 100-lecia Polskiego Ruchu Robotniczego.

Życie prywatne

Był synem Ludwika, robotnika i Marii z domu Serafin. Mieszkał w Warszawie. Był dwukrotnie żonaty; od 1946 z Henryką z domu Woźniak (1927–1962), a po raz drugi od 1966 z Honoratą Maciejewską, księgową. Miał dwie córki i syna.

Bibliografia

• Cz. Ciesielski, Polska Marynarka Wojenna, 1918–1980: zarys dziejów, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1992
• M. Jędrzejko, M. Paszkowski, M. Krogulski, Generałowie i admirałowie III Rzeczypospolitej (1989–2002), Wyd. von Borowiecky, Warszawa 2002, ISBN 83-87689-46-7
• Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 2 M-Ż. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001. ISBN 83-87103-81-0.
• J. Królikowski, Generałowie i Admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010, tom III, s. 218–221.
• E. J. Nalepa, Po obu stronach barykady: Wojsko Polskie w Poznaniu 1956 w dokumentach, Agencja Wydawnicza „Egros”. 1998
• Kmdr por. mgr Walter Pater – Admirałowie 1918–2005. Słownik biograficzny, Wyd. Muzeum Marynarki Wojennej, Gdynia 2006, ISBN 83-88698-60-5
• P. Raina, B. Dąbrowski, Stan wojenny w zapiskach arcybiskupa Dąbrowskiego, Wydawn. „von borowiecky”. 2006.
• Piotr Semków: Informacja Marynarki Wojennej w latach 1945–1957. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2006. ISBN 83-89078-99-6.
• J. Stroynowski – Who's who in the socialist countries of Europe: a biographical encyclopedia of more than 12,600 leading personalities in Albania, Bulgaria, Czechoslovakia, German Democratic Republic, Hungary, Poland, Romania, Yugoslavia, tom 3, K.G. Saur Pub., 1989
• VII Kongres ZBoWiD, Wydawnictwo ZG ZBoWiD, Warszawa 1985
• Przegląd Historyczno-Wojskowy, kwartalnik, kronika, 1980-1990.