Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”

odznaczenie radzieckie

Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ros. Медаль «За победу над Германией в Великой Отечественной войне 1941–1945 гг.») – radzieckie odznaczenie wojskowe.

Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami
w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej
1941–1945”
Медаль «За победу над Германией
в Великой Отечественной войне
1941–1945 гг.»
Awers
Awers
Rewers
Rewers
Baretka
Baretka
Ustanowiono

9 maja 1945

Wielkość

średnica 32 mm

Kruszec

mosiądz

Wydano

ok. 14 933 000

Powyżej

Medal „Za obronę Radzieckiego Obszaru Podbiegunowego”

Poniżej

Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”

Powiązane

Medal „Za ofiarną pracę w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”

Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” na znaczku poczty ZSRR z 1946

Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” został ustanowiony dekretem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR z 9 maja 1945 roku.

Zasady nadawania

edytuj

Zgodnie z regulaminem medal nadawany był:

  • wszystkim żołnierzom i ochotnikom, etatowemu składowi jednostek, związków taktycznych i instytucji Armii Czerwonej, Floty Czerwonej i wojsk NKWD, biorącym bezpośredni udział w działaniach bojowych na frontach wielkiej wojny ojczyźnianej,
    • tym, którzy przesłużyli nie mniej niż 3 miesiące (żołnierze) lub nie mniej niż 6 miesięcy (ochotnicy) w sztabach, instytucjach, jednostkach specjalnych i ośrodkach szkolenia,
    • tym, którzy ze względu na rany, choroby, kalectwo i służbowe przeniesienie znaleźli się poza wojskiem,
  • członkom organów NKWD zabezpieczających zwycięstwo swoją działalnością,
  • pracownikom szpitali tyłowych,
  • ludziom walczącym w oddziałach partyzanckich.

Pierwsze medale zostały nadane 15 czerwca 1945 roku wyższym dowódcom radzieckim, m.in. marszałkom Konstantemu Rokossowskiemu i Fiodorowi Tołbuchinowi.

Medal ten był najliczniej nadawanym odznaczeniem w historii ZSRR – łącznie Medalem „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” nagrodzono ponad 14 933 000 osób (stan na 1995), w tym także żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego. W trakcie trwania wojny, odznaczenie wręczono ok. 13 666 000 żołnierzom i oficerom[1].

Osoby odznaczone medalem miały następnie prawo do uzyskania medali jubileuszowych: 20, 30, 40 i „50-lecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”. Od 1951 po śmierci osoby odznaczonej, medal mogła zatrzymać rodzina (wcześniej podlegał zwrotowi).

Opis odznaki

edytuj

Odznaką Medalu za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945 stanowi wykonany z mosiądzu krążek o średnicy 32 mm. Na awersie w centrum umieszczone jest popiersie Józefa Stalina z lewego profilu w mundurze marszałka ZSRR. Na obwodzie znajduje się napis, w górnej części: НАШЕ ДЕЛО ПРАВОЕ (pol. „NASZA SPRAWA JEST SŁUSZNA”), w dolnej: МЫ ПОБЕДИЛИ (pol. „ZWYCIĘŻYLIŚMY”). Na rewersie znajduje się napis: w otoku: ЗА ПОБЕДУ НАД ГЕРМАНИЕЙ (pol. „ZA ZWYCIĘSTWO NAD NIEMCAMI”), pośrodku: В ВЕЛИКОЙ / ОТЕЧЕСТВЕННОЙ ВОЙНЕ / 1941–1945 гг (pol. „W WIELKIEJ WOJNIE OJCZYŹNIANEJ 1941–1945”), a poniżej pięcioramienna gwiazda (awers medalu został później wykorzystany w podobnym Medalu „Za ofiarną pracę w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”, przyznawanym za zasługi cywilne).

Medal zawieszony jest na metalowej, pięciokątnej blaszce obciągniętej wstążką koloru pomarańczowego z trzema czarnymi paskami (jeden pośrodku, dwa po bokach), co stanowi nawiązanie do najwyższego bojowego odznaczenia armii Rosji carskiej – Orderu św. Jerzego (tzw. „gieorgijewska lienta”), które miało identyczny kolor wstążki.

Medal nosi się na lewej stronie piersi, w kolejności po Medalu „Za obronę Radzieckiego Obszaru Podbiegunowego”, a przed Medalem „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”.

Odznaczeni

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Commemorative Set „70th Anniversary of Victory in the Great Patriotic War of 1941–1945”, b.m.w. 2015, s. 159.

Bibliografia

edytuj
  • Михаил Музалевский, Сергей Шишков: Ордена и медали СССР 1918 – 1991. Ворон, 1996. (ros. • ang.)

Linki zewnętrzne

edytuj