1 Brygada Strzelców Karpackich
1 Brygada Strzelców Karpackich (1 BSK) – brygada piechoty Polskich Sił Zbrojnych.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
płk piech. Walenty Peszek |
| Ostatni |
ppłk piech. Bolesław Raczkowski |
| Działania zbrojne | |
| kampania włoska | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Historia brygady
edytuj1 BSK sformowana została w dniu 4 maja 1942 roku, na podstawie rozkazu L.dz.2130/I/tjn./42 dowódcy Wojska Polskiego na Środkowym Wschodzie, rozkazem dowódcy dywizji Ldz. 4/IOg. Org/tjn./42, w składzie Dywizji Strzelców Karpackich[1]. W skład brygady weszli głównie żołnierze trzech batalionów strzeleckich SBSK. W latach 1944–1945 walczyła w kampanii włoskiej, między innymi w bitwie o Monte Cassino, Ankonę i Bolonię. Na przełomie lipca i sierpnia 1945 wyznaczona została do pełnienia służby wartowniczej. Weszła w skład Zgrupowania Brygadowego „Tobruk” Grupy „Straż” (Polish Guarg Group)[2]. W 1946 przetransportowana została do Wielkiej Brytanii i tam w następnym roku rozformowana.
Skład organizacyjny
edytuj- Kwatera Główna 1 Brygady Strzelców Karpackich
- 1 batalion Strzelców Karpackich
- 2 batalion Strzelców Karpackich
- 3 batalion Strzelców Karpackich
Obsada personalna dowództwa 1 BSK
edytuj- Dowódcy brygady
- płk piech. Walenty Peszek (3 V 1942 - 8 VI 1944)[3]
- ppłk/płk dypl. Józef Matecki (8 VI - 14 VIII 1944)
- płk dypl. piech. dr Stanisław Józef Biegański (15 VIII - 21 X 1944)[4]
- płk dypl. piech. Kazimierz Wiśniowski (21 X 1944 - 10 I 1945[5])[4][a][7][b][c][d][e]
- płk dypl. piech. Bronisław Chruściel (10 I - 13 XI 1945)[4][f]
- ppłk piech. Bolesław Raczkowski (14 XI 1945 - 1947)[9]
- Zastępcy dowódcy brygady
- ppłk dypl. piech. Józef Matecki (1 II 1944 - 8 VI 1944 → dowódca 1 BSK)
- ppłk Bronisław Raczkowski (9 VI 1944 - 14 XI 1945)[10]
- Szefowie sztabu
- mjr dypl. Kazimierz Różycki (do VII 1943 → dowódca 6 bsk)
- kpt. dypl. Jan Bielecki (od 26 VII 1943 - 8 VI 1944)
- kpt./mjr dypl. Adam Chrapkiewicz (VI 1944 - V 1945)[11]
- mjr dypl. Franciszek Kaczmarczyk (od VI 1945)
- mjr Stanisław Sukiennik
Odznaka brygady
edytujOdznaka specjalna: wykonana z białego metalu, oksydowana. Posiada formę szarotki, a nakładana była na granatowe patki z żółtą wypustką.
Odznakę noszono na kołnierzach i na beretach, w odległości 5 cm po lewej stronie, ukośnie łodygą w stronę orzełka. Wykonywała ją firma: F. M. Lorioli, Milana - Roma.
Uwagi
edytuj- ↑ Kryska-Karski i Żurakowski w książce Generałowie Polski niepodległej nie wspomnieli, że Kazimierz Wiśniowski dowodził brygadą[6].
- ↑ W cytowanej pracy "Ułani Podolscy. Dzieje pułku ułanów podolskich 1809-1947" W opisie walk 12 pułku w Apeninach Emiliańskich, na stronach 279-289 znajduje się opisana historia walk pułku w tym rejonie w okresie 31 X - 17 XII 1944 r. Autorzy pracy stwierdzili, że pułk podporządkowany był dowódcy 1 Brygady Strzelców Karpackich w osobie płk. dypl. Kazimierza Wiśniowskiego (wymienionemu z imienia, nazwiska i stopnia na str. 280).
- ↑ W monografii pod redakcją Mieczysława Młotka "3 Dywizja Strzelców Karpackich 1942-1947" na str. 581 i 594 podano ponad wszelką wątpliwość iż dowódcą 1 BSK był płk dypl. K. Wiśniowski.
- ↑ Informacja o dowodzeniu brygadą przez płk. dypl. K. Wiśnowskiego podczas kampanii apenińskiej, można znaleźć w relacji kpr. pchor. Zygmunta Kuczewskiego, zamieszczonej w pracy pod red. Witolda Żdanowicza "Śląsk pamięci Monte Cassino" Katowice 1999 str. 451
- ↑ Jan Bielatowicz w swojej pracy "3 Batalion Strzelców Karpackich" wyd. Londyn 1949 str.160 i 183 jednoznacznie wskazuje jako dowódcę brygady w omawianym okresie płk dypl. K. Wiśniowskiego.
- ↑ Kryska-Karski i Żurakowski w książce Generałowie Polski niepodległej podali, że Bronisław Chruściel dowodził brygadą od października 1944 roku do lipca 1945 roku[8].
Przypisy
edytuj- ↑ Komornicki 1984 ↓, s. 57.
- ↑ Żak 2014 ↓, s. 137.
- ↑ Młotek (red.) 1978 ↓, s. 14, 100, 481.
- ↑ a b c Kryska-Karski i Barański 1973 ↓, s. 73.
- ↑ Młotek (red.) 1978 ↓, s. 581, 594.
- ↑ Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 182.
- ↑ Ułani Podolscy 1982 ↓, s. 280.
- ↑ Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 83.
- ↑ Żak 2014 ↓, s. 123.
- ↑ Panecki (red.) 1994 ↓, s. 235.
- ↑ Młotek (red.) 1978 ↓, s. 825.
Bibliografia
edytuj- Witold Biegański: Wojsko Polskie : krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 5, Regularne jednostki Wojska Polskiego na Zachodzie : formowanie, działania bojowe, organizacja, metryki dywizji i brygad. Warszawa : Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1967.
- Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie 1939-1945: barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984. ISBN 83-223-2055-8.
- Jan Partyka: Odznaki i oznaki PSZ na Zachodzie 1939-1945. Wojska Lądowe. Rzeszów: Wydawnictwo Libri Ressovienses, 1997. ISBN 83-902021-9-0.
- Zbigniew Dunin-Wilczyński: Wojsko polskie w Iraku : 1942-1943. Warszawa: Muzeum Niepodległości, 1993. ISBN 83-900727-2-6.
- Jakub Żak: Nie walczyli dla siebie. Powojenna odyseja 2 Korpusu Polskiego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2014. ISBN 978-83-7399-621-2.
- Tadeusz Kryska-Karski, Henryk Barański: Piechota Polska 1939-1945 Zeszyt nr 14. Londyn: 1973.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Tadeusz Panecki (red.): 2 Korpus Polski w bitwie o Monte Cassino z perspektywy półwiecza. Warszawa: Bellona, 1994. ISBN 83-1108291-X.
- Zbiorowa: Ułani Podolscy. Dzieje Pułku Ułanów Podolskich 1809-1947. Londyn: Koło 12 Pułku Ułanów Podolskich, 1982.
- Mieczysław Młotek (red.): 3 Dywizja Strzelców Karpackich 1942-1947. Londyn: Zarząd Główny Związku Karpatczyków, 1978.