Wikipedia

Zygmunt Martyniak

polski prawnik, sportowiec i oficer, ofiara zbrodni katyńskiej

Zygmunt Stanisław Martyniak[1][2][3] (ur. 14 kwietnia 1907 w Piotrkowie Trybunalskim, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – polski prawnik i sportowiec, działacz akademicki[4] i społeczny, podporucznik pilot rezerwy Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Zygmunt Stanisław Martyniak
Ilustracja
Zygmunt Martyniak, Lublin ok. 1924
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

14 kwietnia 1907
Piotrków Trybunalski

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków

magister prawa
Alma Mater

Uniwersytet Lubelski w Lublinie

Prokurent
Miejsce pracy

Bank Rolny w Poznaniu

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939”

Życiorys

edytuj

Młodość, wykształcenie i praca zawodowa

edytuj
 
Zygmunt Martyniak w okresie szkolnym, Lublin 1920.

Jego rodzice – Tomasz Martyniak i Antonina z Szulców – mieszkali w Hajnówce (Puszcza Białowieska), a od 1915 na stancji w Pudrzejowicach, leżących przy linii kolejowej Warszawa – Baranowicze. Pod koniec sierpnia 1915 postanowili ewakuować się do Charkowa, gdzie zamieszkali przy ulicy Czebotarskiej 42. Tutaj Zygmunt Martyniak rozpoczął naukę w Polskim Gimnazjum Realnym Zbigniewa Szczawińskiego. Wiosną 1918 rodzina Martyniaków wróciła do Polski, gdzie kilka miesięcy przebywała w Warszawie, a następnie przeprowadziła się do Lublina i zamieszkała przy ulicy 3-go Maja pod numerem 6, gdzie jego ojciec Tomasz objął restaurację[5] w luksusowym hotelu[6] „JANINA”[7], jednym z najnowocześniejszych w tym czasie obiektów w Lublinie[7], o czym 23 marca 1919 zawiadamiał na pierwszej stronie „Głosu Lubelskiego”[8]. Ponadto jako restaurator, był członkiem „Zrzeszenia Restauratorów Ziemi Lubelskiej” (podobnie jak jego brat bliźniak Stanisław Martyniak - ojciec Czesława), który w 1920 wsparł Polski Czerwony Krzyż oraz fundusz im. Piłsudskiego[9]. Zygmunt kontynuował naukę w drugiej klasie Gimnazjum Realnego Zrzeszenia Nauczycieli, noszącego następnie nazwę Gimnazjum Państwowego im. Hetmana Jana Zamoyskiego[10]. W tym okresie należał do harcerstwa, a także reprezentacji sportowej młodzieży szkolnej Lublina, która m.in. 23 września 1923 brała udział w zawodach piłki nożnej i lekkoatletycznych pomiędzy reprezentacjami Lublina i Lwowa[11]. Po śmierci ojca w 1924 cały ciężar związany z wykształceniem i wychowaniem Zygmunta spadł na jego matkę[12].

 
Zygmunt Martyniak w okresie studenckim (pierwszy z lewej)

W czerwcu 1926 Zygmunt Martyniak zdał egzamin maturalny i został przyjęty na Wydział Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych Uniwersytetu Lubelskiego[13] (od 1928 Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego), gdzie studiował prawo i ekonomię, a w 1931 uzyskał stopień magistra na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W okresie studenckim był działaczem akademickim[14]. Należał do założycieli Korporacji Akademickiej Korabia[14] (wchodzącej w skład Zjednoczenia Polskich Akademickich Korporacji Chrześcijańskich), w której w latach 1928/29 był prezesem[3]. Ponadto był członkiem zarządu Bratniej Pomocy KUL (BPKUL) 1927/28, a w roku akademickim 1928/29 piastował stanowisko prezesa BPKUL [14]. Działał także w Stowarzyszeniu Katolickiej Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie”[4] na KUL-u, gdzie w latach 1928/29 w zarządzie organizacji kierował m.in. sekcją filozoficzną i sekcją społeczną[10]. W okresie studenckim, w organizacji tej współpracował m.in. z późniejszą żoną Heleną Janczewską - kierowniczką do spraw kobiecych (1925/26)[15], kuzynem Czesławem Martyniakiem[15] - kierownikiem sekcji filozoficzno-religijnej (1925/26)[15], a także ks. Stefanem Wyszyńskim - kierownikiem sekcji zagadnień narodowych (1925/26)[16]. W marcu 1933 – jako senior „Odrodzenia” – na zebraniu ogólnym, omówił nową ustawę o szkołach akademickich[17]. Będąc jednym z absolwentów w październiku 1936 podpisał odezwę Alma Mater Lublinensis, do byłych słuchaczy Katolickiego Uniwersytetu w Lublinie, o zapisywanie się na członków Towarzystwa Przyjaciół KUL oraz udział w organizowaniu zbiórki, którą Uniwersytet corocznie urządzał na terenie całej Polski[18].

Po ukończeniu studiów w Lublinie i uzyskaniu w styczniu 1931 dyplomu magistra prawa na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, udał się na staż naukowy do Paryża[12]. Po powrocie w 1932 podjął pracę na stanowisku prokurenta Państwowego Banku Rolnego w Lublinie, który w listopadzie 1935 zyskał nowoczesną siedzibę przy ulicy Chopina[19], a następnie w Poznaniu, gdzie rodzina Martyniaków przeprowadziła się w 1938. Był członkiem zarządu Koła Lubelskiego Zrzeszenia Pracowników Państwowego Banku Rolnego w Lublinie[20] oraz działaczem Ligi Morskiej i Kolonialnej. 2 stycznia 1938 lokalna gazeta donosiła, że „zaszczytne wyróżnienie spotkało kilkanaście osób z okręgu lubelskiego Ligi Morskiej i Kolonialnej, za nieszczędzenie wysiłków w propagowaniu polskiego morza, polskiej marynarki i gromadzeniu Funduszów Obrony Morskiej”[21],  w tym m.in. Zygmunta Martyniaka, który otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi[22].

 
Zygmunt Martyniak (stoi, drugi z lewej) w Aeroklubie Lubelskim.
 
Pilot Zygmunt Martyniak i obserwator Zygmunt Kinel w szpitalu w Baranowiczach, wrzesień 1933.
 
Zygmunt Martyniak (pośrodku) z pucharem, Lublin 1929.
 
po lewej Zygmunt Martyniak z bratem stryjecznym Czesławem Martyniakiem, Lublin ok.1925.
 
Zygmunt Martyniak z żoną Heleną z domu Janczewską (Lublin, sierpień 1937).
 
Zygmunt Martyniak ok. 1931.
 
Zygmunt Martyniak z rodziną, od lewej syn Zbigniew, żona Helena z Janczewskich, teściowa Teodora Janczewska z Lubienieckich, syn Jerzy (Lublin, lipiec 1937).
 
Tabliczka epitafijna na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie, 31 stycznia 2007.
 
Polska ściana ołtarzowa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie, gdzie umieszczono imiona i nazwiska charkowskich ofiar zbrodni katyńskiej, w tym m.in. Zygmunta Martyniaka, 31 stycznia 2007.

Kariera sportowa

edytuj

Zygmunt Martyniak był wszechstronnym sportowcem[23]. W okresie studenckim należał do Akademickiego Związku Sportowego[24] KUL w Lublinie[25]. Uprawiał m.in. pilotaż sportowy[26]. W 1929 po odbytym szkoleniu w Szkole Pilotażu Lubelskiego Klubu Lotniczego został wylaszowany[27] i uzyskał uprawnienia pilota[28]. Był „jednym z najczynniejszych członków Aeroklubu Lubelskiego"[28][29]. W 1933 – lecąc nowym samolotem Lubelskiego Klubu Lotniczego LKL-4 – uzyskał III miejsce w klasyfikacji[30] w zlocie gwiaździstym do Warszawy zawodników krajowych podczas Drugiego Międzynarodowego Meetingu Lotniczego w Warszawie[28]. W tym też roku w czerwcu uczestniczył (reprezentując – obok Wojciecha Kołaczkowskiego – barwy Lubelskiego Klubu Lotniczego) w V-tym Locie Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki, orgaznizowanym przez Aeroklub Krakowski[31] – najprawdopodobniej najstarszych na świecie zawodach samolotowych[32]. We wrześniu 1933 lokalne dzienniki donosiły, że biorący udział w V-tym Krajowym Konkursie Lotniczym[33] – Zygmunt Martyniak i obserwator Zygmunt Kinel ulegli katastrofie[34]. Lecąc samolotem LKL-4 w pobliżu wsi Pogorzelce „samolot wpadł w płaski korkociąg i opadł na ziemię, rozbijając się doszczętnie"[28] z wysokości około 100 m, a „załoga uległa ogólnemu potłuczeniu i w stanie groźnym odwieziona została do szpitala w Baranowiczach[28]. „Nie odnieśli natomiast żadnych okaleczeń i obrażeń wewnętrznych"[35].

Zygmunt Martyniak był czynnym zawodnikiem klubu sportowego Lublinianka[36][37][38]. W 1925 występował w składzie KS Lublinianki[39] grającej w finałach mistrzostw Polski w piłce nożnej[40][41] (grupa wschodnia). Lublinianka przegrała wówczas z Pogonią Lwów, która zdobyła mistrzostwo Polski[42]. 30 stycznia 1927 uczestniczył w dorocznym walnym zgromadzeniu Lubelskiego Związku Okręgowego Piłki Nożnej, w którym brali udział delegaci 12 klubów: z Lublina, Równego, Kowla, Chełma i Lubartowa, w czasie którego został wybrany na członka zarządu ZOPN[43], obok m.in. dr Jana Arnsztajna. W czasie trwania obrad złożył wniosek proponujący włączenie trzech kubów kl. C do kl. B okręgu lubelskiego i został on przyjęty większością głosów[43]. Po zakończeniu kariery czynnego zawodnika, w latach 30. XX w., był sędzią piłkarskim[44][45][46][47] (od 1931 był sędzią ligowym[48]).

W latach 20. i 30. XX w. Zygmunt Martyniak był czołowym tenisistą okręgu lubelskiego[49], m.in. w turniejach tenisowych WKS Unij, które odbywały się w Lublinie przy ul. Lipowej, w 1925 uzyskał I miejsce w grze podwójnej (Kijak)[50], a w 1929 zdobył I miejsce w grze pojedynczej[51]. W lipcu 1933 wystąpił w meczu o drużynowe mistrzostwo Polski[52], który odbył się w Lublinie, a mecz ten zakończył się zwycięstwem drużyny LKT Lwów. Sukcesy odnosił w grze deblowej, grając ze swym bratem stryjecznym Czesławem Martyniakiem[23], m.in. w 1928 zajęli II miejsce w grze podwójnej na turnieju tenisowym w Lublinie[53], w którym zwycięzcami zostali dr Arnsztajn i kpt. Dudziński (obecnie na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim organizowane są rozgrywki tenisowe imienia prof. Czesława Martyniaka[54] MARTYNIAK CUP[55]). W 1934 był w gronie fundatorów pucharu im. dr Jana Arnsztajna[56], zawodnika i propagatora gry w tenisa ziemnego.

Zygmunt Martyniak uprawiał również strzelectwo. W 1935 znalazł się w zespole ośmiu zawodników wyznaczonych z Lublina do grupy przedolimpijskiej w tej dyscyplinie sportu[57]. W 1936 został wicemistrzem[58] w III wewnętrznych zawodach strzeleckich pracowników Państwowego Banku Rolnego, w których udział wzięło ponad 800 pracowników Banku. Ponadto w 1937 uczestniczył w zawodach strzeleckich o mistrzostwo okręgu lubelskiego, gdzie również zdobył II miejsce[59].

Służba wojskowa

edytuj

W 1931 Zygmunt Martyniak odbył dziesięciomiesięczne szkolenie wojskowe w Szkole Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Dęblinie (1931), a następnie został zwolniony do rezerwy w stopniu kaprala podchorążego[60]. Po kolejnych kilkumiesięcznych ćwiczeniach wojskowych uzyskał nominację na stopień podporucznika rezerwy w korpusie lotnictwa[61]. Tuż przed wybuchem II wojny światowej, w końcu sierpnia 1939, został zmobilizowany[62] do Bazy Lotniczej nr 3 w Poznaniu[63], która następnie została przeniesiona na wschód Polski i wtedy też, na miejscu zbiórki, ostatni raz widziała go żona Helena i syn Jerzy, który miał w tym czasie zaledwie 5 lat. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939[64]. 18 września – po agresji ZSRR na Polskę – dostał się do niewoli sowieckiej w Złotnikach k. Trembowli[65] i został osadzony w obozie jenieckim w Starobielsku[66]. Wiosną 1940 na podstawie decyzji Biura Politycznego Wszechzwiązkowej Partii Komunistycznej (bolszewików) i naczelnych władz państwowych ZSRR z 5 marca 1940 – tak jak tysiące innych oficerów Wojska Polskiego, został zastrzelony przez funkcjonariuszy NKWD[67] w tył głowy. Zwłoki zostały ukryte w zbiorowej mogile na terenie VI kwartału strefy leśnej w Piatichatkach[68], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[69]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD pod poz. 2284[68]. Jak w wypadku wszystkich pozostałych ofiar tego mordu, na cmentarzu znajduje się tabliczka epitafijna upamiętniająca Zygmunta Martyniaka.

Życie prywatne

edytuj

Żona – Helena z Janczewskich (ślub został zawarty 6 sierpnia 1933 w Lublinie, a związek małżeński pobłogosławił ksiądz Szymański[70] – rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego), siostrzenica[71] prof. Jana Henryka Lubienieckiego, ukończyła polonistykę na Uniwersytecie Lubelskim w Lublinie. W latach 1923/24 zasiadała w Radzie nadzorczej „Bratniej Pomocy Studentów Uniwersytetu Lubelskiego"[72]. Ponadto należała – razem z późniejszym Prymasem Polski Stefanem Wyszyńskim – do Ligi Katolickiej w Lublinie[73], a także Stowarzyszenia Katolickiej Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie”[74], którego również byli członkami. W 1924 otrzymała "Odznakę za Zasługę"[75] za wytrwałe i umiejętne prowadzenie Harcerstwa na Kresach, a w 1928 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości. W 1930 została mianowana nauczycielką Gimnazjum Państwowego im. W. Syrokomli w Nieświeżu[76]. W 1938 należała do grona Honorowych Gospodyń na Balu Morskim w Lublinie[77], z którego część dochodu z biletów trafiała na cel charytatywny związany m.in. z Funduszem Obrony Morskiej[78]. Po II wojnie światowej mieszkała wraz z synami w Chrzanowie, gdzie była nauczycielką języka polskiego w I Liceum Ogólnokształcącym im. St. Staszica[79], a następnie w Technikum Mechaniczno-Elektrycznym. Owocem związku małżeńskiego Heleny i Zygmunta byli: Jerzy Martyniak (1934–2024), Zbigniew Martyniak (1936–2002) i Jan Zygmunt Martyniak (1940–2006).

Ordery i odznaczenia

edytuj

Upamiętnienie

edytuj

11 listopada 1976 „w hołdzie ofierze życia Żołnierzy Polskich, zamordowanych w 1940 roku w Związku Sowieckich Republik” Prezydent RP na Uchodźstwie Stanisław Ostrowski podpisał Zarządzenie, które umożliwiło udekorowanie Pomnika Katyńskiego w Londynie[84] Srebrnym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari.

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień porucznika[85][86][87]. Awans został ogłoszony 10 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[88][89].

W 2009 Komitet Organizacyjny Programu „Katyń.. ocalić od zapomnienia" – dla uhonorowania pamięci porucznika Zygmunta Martyniaka[90], poinformował, że posadzony został Dąb Pamięci, a rodzinie przekazano stosowny certyfikat.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Akt ślubu zawarty w Lublinie 6.08.1933 - Helena Teodozja Janczewska i Zygmunt Stanisław Martyniak [online], www.familysearch.org [dostęp 2024-07-29] (pol.).
  2. ↑ Lista ofiar - Martyniak Zygmunt Stanisław. katyn.miejscapamieci.gov.pl. [dostęp 2024-11-06]. (pol.).
  3. ↑ a b Katyń 1940, Martyniak Zygmunt [online], Katyń 1940 [dostęp 2024-05-13] (pol.). Zważywszy na akt ślubu i inne źródła, wersję z pojedynczym imieniem należy uznać za niepełną.
  4. ↑ a b Miesięcznik Znak, Miesięcznik znak - wydania z lat 1950 - 1959, 1 kwietnia 1958, s. 433 [dostęp 2024-05-14] (pol.).
  5. ↑ Biblioteka Jagiellońska, Obwieszczenia Publiczne : dodatek do Dziennika Urzędowego Ministerstwa Sprawiedliwości. R.5, № 63 A (17 sierpnia 1921), Ministerstwo Sprawiedliwości, 17 sierpnia 1921, s. 7 [dostęp 2024-08-04] (pol.).
  6. ↑ Redaktor 2, Spacerkiem po śladach pobytu Józefa Piłsudskiego w Lublinie [online], Urszulanki Lublin, 20 listopada 2022 [dostęp 2024-08-09] (pol.).
  7. ↑ a b Hotel Janina - Lublin Fotografia - Teatr NN [online], teatrnn.pl [dostęp 2024-08-03] (pol.).
  8. ↑ Stanisław (1887-1943) Red Sasorski i inni, Głos Lubelski : pismo codzienne : [organ prasowy endecji lubelskiej Narodowej Demokracji], 1919, R. 6, nr 80, „Dział Przechowywania Zbiorów WBP”, 23 marca 1919, s. 1 [dostęp 2024-08-03] (pol.).
  9. ↑ Stanisław (1887-1943) Red Sasorski i inni, Głos Lubelski : pismo codzienne : [organ prasowy endecji lubelskiej Narodowej Demokracji], 1920, R. 7, nr 86, „Dział Przechowywania Zbiorów WBP”, 27 marca 1920, s. 3 [dostęp 2024-08-03] (pol.).
  10. ↑ a b Bolesław Zimmer (red.), 50 lat Gimnazjum i Liceum imienia Jana Zamoyskiego w Lublinie 1915-1965, katalogi.bn.org.pl, 1967, s. 216 [dostęp 2024-05-18] (pol.).
  11. ↑ Tadeusz (fl 1922-1925) Wyd Skoraczewski i inni, Głos Lubelski : pismo codzienne : [organ prasowy endecji lubelskiej Narodowej Demokracji], 1923, R. 10, nr 256, „Dział Przechowywania Zbiorów WBP”, 20 września 1923, s. 7 [dostęp 2024-08-03] (pol.).
  12. ↑ a b Lubelska lista katyńska 1997 ↓, s. 314.
  13. ↑ Grażyna Karolewicz, Katolicki Uniwersytet Lubelski w latach 1925-1939, we wspomnieniach swoich pracowników i studentów, Katolicki Uniwersytet Lubelski, 1989, s. 173, ISBN 978-83-228-0031-7 [dostęp 2024-05-18] (pol.).
  14. ↑ a b c Archiwum Korporacyjne - Archiwum i Muzeum Polskich Korporacji Akademickich [online], www.archiwumkorporacyjne.pl [dostęp 2024-05-14].
  15. ↑ a b c Chaciński Antoni Red, Prąd. Miesięcznik Poświęcony Zagadnieniom Religijnym, Narodowym i Społecznym. 1926 R.14 nr1, „PAN Biblioteka Kórnicka”, 1926 [dostęp 2024-05-19].
  16. ↑ Biuletyn „Odrodzenia” (Lublin), „Prąd. Miesięcznik Poświęcony Zagadnieniom Religijnym, Narodowym i Społecznym”, R. 14 nr 1, Warszawa: Antoni Chaciński, 1926, s. 45, OCLC 746220566 [dostęp 2024-05-22].
  17. ↑ Jan Wiśliński, Nurty : organ studentów KUL. R. 2. nr 7 (1933), Irena Budkiewiczówna, Gabriel Jasiński Druk. "Narodowa" Leona Milarskiego)., s. 9 [dostęp 2024-08-04] (pol.).
  18. ↑ Tadeusz (fl 1922-1925) Wyd Skoraczewski i inni, Głos Lubelski : pismo codzienne : [organ prasowy endecji lubelskiej Narodowej Demokracji], 1936, R. 23, nr 281, „Dział Przechowywania Zbiorów WBP”, 14 października 1936, s. 5 [dostęp 2024-08-03] (pol.).
  19. ↑ Tomasz Brzuszkiewicz, Otwarcie Banku Rolnego [online], Rynek Lubelski, 15 lipca 2018 [dostęp 2024-08-01] (pol.).
  20. ↑ Wacław (1900-1972) Red Gralewski, Konstanty Bolesta-(1887-1966) Red Modliński, Franciszek (1894-[1944]) Wyd Głowiński, Express Lubelski i Wołyński, 1935. Dodatek do nr 277, „Dział Przechowywania Zbiorów WBP”, 6 października 1935 [dostęp 2024-05-23].
  21. ↑ Wacław (1900-1972) Red Gralewski, Konstanty Bolesta-(1887-1966) Red Modliński, Franciszek (1894-[1944]) Wyd Głowiński, Express Lubelski i Wołyński, 1938, R. 16, nr 2, „Dział Przechowywania Zbiorów WBP”, 2 stycznia 1938, s. 4 [dostęp 2024-08-03] (pol.).
  22. ↑ a b M.P. z 1937 r. nr 282, poz. 439
  23. ↑ a b Straty osobowe AZS Lublin w latach II Wojny Światowej [online], LCDHS - Lubelskie Centrum Dokumentacji Historii Sportu, 17 grudnia 2013 [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  24. ↑ Rola Akademickiego Związku Sportowego w środowisku studenckim powojennego Lublina [online], LCDHS - Lubelskie Centrum Dokumentacji Historii Sportu, 9 listopada 2016 [dostęp 2024-05-15] (pol.).
  25. ↑ Akademicki Związek Sportowy w Lublinie w latach 1922 - 1939 [online], Lubelska Kronika sportu - z pasją o sporcie [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  26. ↑ Jerzy B. Cynk, Polish aircraft, 1893-1939, London, Putnam, 1971, s. 634, ISBN 978-0-370-00085-5 [dostęp 2024-05-14].
  27. ↑ Jerzy Osiński, Młody Lotnik : miesięcznik lotniczy : poświęcony w szczególności sportowi i pracy młodzieży. 1929, nr 10, Zarząd Główny Polskiego Lotniczego Związku Młodzieży, 14 października 1929, s. 242 [dostęp 2024-08-04] (pol.).
  28. ↑ a b c d e Franciszek (1894-[1944]) Wyd Głowiński, Wacław (1900-1972) Red Gralewski, Konstanty Bolesta-(1887-1966) Red Modliński, Express Lubelski i Wołyński, 1933, nr 248, „Dział Przechowywania Zbiorów WBP”, 8 września 1933, s. 2 [dostęp 2024-08-03] (pol.).
  29. ↑ Katyń 1940, MARTANIAK [online], Katyń 1940 [dostęp 2024-05-15] (pol.).
  30. ↑ Biblioteka Jagiellońska, Skrzydlata Polska : miesięcznik lotniczy poświęcony głównie lotnictwu sportowemu i turystyce powietrznej : wydawnictwo Komitetu Stołecznego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej : organ polskich klubów lotniczych. 1933, nr 6, Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 4 czerwca 1933, s. 204 [dostęp 2024-05-15].
  31. ↑ Konstanty Bolesta-(1887-1966) Red Modliński, Wacław (1900-1972) Red Gralewski, Franciszek (1894-[1944]) Wyd Głowiński, Express Lubelski i Wołyński, 1933, nr 159, „Dział Przechowywania Zbiorów WBP”, 9 czerwca 1933, s. 4 [dostęp 2024-08-06] (pol.).
  32. ↑ Wspomnienia z Krakowa... :: SAMOLOTOWA REPREZENTACJA POLSKI - POLISH NATIONAL FLYING TEAM [online], samolotowa.pl [dostęp 2024-08-07].
  33. ↑ Franciszek (1894-[1944]) Wyd Głowiński, Konstanty Bolesta-(1887-1966) Red Modliński, Wacław (1900-1972) Red Gralewski, Express Lubelski i Wołyński, 1933, nr 245, „Dział Przechowywania Zbiorów WBP”, 4 września 1933, s. 1 [dostęp 2024-08-07] (pol.).
  34. ↑ Stanisław (1897-1971) Red Nogaj, Siedem Groszy : dziennik ilustrowany dla wszystkich o wszystkiem : wiadomości ze świata - najciekawsze procesy - sensacyjna powieść. 1933, nr 246 (Wydanie D E), Zakłady Graficzne i Wydawnicze „Polonia”, 7 września 1933, s. 5 [dostęp 2024-05-14].
  35. ↑ Tadeusz Red Opioła, Kurjer Zachodni Iskra : dziennik polityczny, gospodarczy i literacki. R.24, 1933, nr 248, Tadeusz Opioła, 8 września 1933, s. 2 [dostęp 2024-05-14].
  36. ↑ Augustyn Paszkowski, Wydawnictwo Lubelskiego Tygodnika Sportowego., Lubelski Tygodnik Sportowy. R. 1, nr 7 (1924), Wydawnictwo Lubelskiego Tygodnika Sportowego, 10 stycznia 1924, s. 2 [dostęp 2024-06-12].
  37. ↑ Augustyn Paszkowski, Wydawnictwo Lubelskiego Tygodnika Sportowego., Lubelski Tygodnik Sportowy. R. 1, nr 6 (1924), Wydawnictwo Lubelskiego Tygodnika Sportowego, 10 stycznia 1924, s. 3 [dostęp 2024-05-15].
  38. ↑ Stanisław Red Maltze, Sportowiec : tygodnik ilustrowany, poświęcony wszelkim gałęziom sportu : oficjalny organ Toruńsk. Zw. Okręg. Piłki Nożnej : oficjalny organ Toruńskiego Klubu Sportowego. R.2, 1924, nr 37, Toruński Związek Okręgowy Piłki Nożnej, 17 lipca 1924, s. 54 [dostęp 2024-08-04] (pol.).
  39. ↑ "Kibice Lublinianki. Czy jesteście z nami?" [online], LCDHS - Lubelskie Centrum Dokumentacji Historii Sportu, 30 listopada 2016 [dostęp 2024-05-15] (pol.).
  40. ↑ Korporanci, Facebook [online], www.facebook.com, 24 kwietnia 2024 [dostęp 2024-05-14] (pol.).
  41. ↑ Wacław Red Wojakowski, Kurjer Sportowy : tygodnik poświęcony wszystkim gałęziom sportu. 1925, nr 4, 1 kwietnia 1925, s. 7 [dostęp 2024-06-12].
  42. ↑ Lublinianka Lublin - historia ligowych spotkań z Pogoń Lwów - Historia Polskiej Piłki Nożnej - HPPN.PL [online], www.hppn.pl [dostęp 2024-05-14].
  43. ↑ a b Kazimierz Red Wierzyński, Przegląd Sportowy. R. 7, 1927, nr 6, Prasa Polska Sp. z o. o., 12 lutego 1927, s. 6 [dostęp 2024-08-04] (pol.).
  44. ↑ Franciszek (1894-[1944]) Wyd Głowiński, Konstanty Bolesta-(1887-1966) Red Modliński, Wacław (1900-1972) Red Gralewski, Express Lubelski i Wołyński, 1933, nr 183, „Dział Przechowywania Zbiorów WBP”, 4 lipca 1933 [dostęp 2024-05-23].
  45. ↑ Władysław Red Polak, Express Wieczorny Ilustrowany. 1931-10-03 R. 8 nr 276, Łódź : Władysław Polak, 3 października 1931, s. 7 [dostęp 2024-08-04] (pol.).
  46. ↑ Jan Red nacz Urbach, Głos Poranny : dziennik społeczny, polityczny i literacki. 1935-04-16 R. 7 nr 105, Łódź : "Prasa", 16 kwietnia 1935, s. 9 [dostęp 2024-08-04] (pol.).
  47. ↑ Marian (1895-1946) Red Strzelecki, Przegląd Sportowy. R. 15, 1935, nr 34, Nowoczesna Spółka Wydawnicza, 18 kwietnia 1935, s. 5 [dostęp 2024-08-04] (pol.).
  48. ↑ Kazimierz Red Wierzyński, Przegląd Sportowy. R. 11, 1931, nr 16, Prasa Polska Spółka Akcyjna, 25 lutego 1931, s. 4 [dostęp 2024-08-04] (pol.).
  49. ↑ Kacper Ciesielski, Sportowcy wśród ofiar zbrodni katyńskiej oraz powiązane z nimi artefakty grobowe i archiwalia w zbiorach Muzeum Katyńskiego., cmjw.pl, s. 151, DOI: 10.57586/CMJW0007 [dostęp 2024-11-22] (pol.).
  50. ↑ Tadeusz Red Synowiec, Kurjer Sportowy : tygodnik poświęcony wszystkim gałęziom sportu. 1925, nr 26, 2 września 1925, s. 6 [dostęp 2024-08-04] (pol.).
  51. ↑ Korporanci, Facebook [online], www.facebook.com, 14 kwietnia 2024 [dostęp 2024-05-14] (pol.).
  52. ↑ Wacław (1900-1972) Red Gralewski, Franciszek (1894-[1944]) Wyd Głowiński, Konstanty Bolesta-(1887-1966) Red Modliński, Express Lubelski i Wołyński, 1933, nr 190, „Dział Przechowywania Zbiorów WBP”, 11 lipca 1933 [dostęp 2024-05-23].
  53. ↑ Kazimierz Red Wierzyński, Przegląd Sportowy. R. 8, 1928, nr 25, Prasa Polska Spółka Akcyjna, 23 czerwca 1928, s. 5 [dostęp 2024-08-04] (pol.).
  54. ↑ Turniej imienia Profesora Czesława Martyniaka [online], www.kul.pl [dostęp 2024-05-14] (pol.).
  55. ↑ MARTYNIAK CUP - TENIS 3.06.2023 [online], www.kul.pl [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  56. ↑ Wacław (1900-1972) Red Gralewski, Franciszek (1894-[1944]) Wyd Głowiński, Konstanty Bolesta-(1887-1966) Red Modliński, Express Lubelski i Wołyński, 1934, nr 356, „Dział Przechowywania Zbiorów WBP”, 24 grudnia 1934, s. 10 [dostęp 2024-06-12].
  57. ↑ Franciszek (1894-[1944]) Wyd Głowiński, Konstanty Bolesta-(1887-1966) Red Modliński, Wacław (1900-1972) Red Gralewski, Express Lubelski i Wołyński, 1935, nr 329, „Dział Przechowywania Zbiorów WBP”, 27 listopada 1935 [dostęp 2024-05-23].
  58. ↑ Marian (1895-1946) Red Strzelecki, Przegląd Sportowy. R. 16, 1936, nr 86, „Dom Prasy” S.A., 8 października 1936, s. 5 [dostęp 2024-06-12].
  59. ↑ Wojciech Red Zaleski, ABC : nowiny codzienne. 1937, nr 229 A |PDF|, Drukarnia Literacka w Warszawie, 23 lipca 1937, s. 2 [dostęp 2024-05-15].
  60. ↑ Wystawa „Ofiary Zbrodni Katyńskiej związane z dęblińską Szkołą Orląt” : Muzeum Czartoryskich w Puławach [online], muzeumczartoryskich.pulawy.pl [dostęp 2024-05-13].
  61. ↑ Zygmunt Stanisław Martyniak | Lista pomordowanych | Katyń - Korporanci w mogiłach katyńskich [online], www.katyn.korporant.pl [dostęp 2024-05-14].
  62. ↑ Biblioteka Jagiellońska, Obwieszczenia Publiczne : dodatek do Dziennika Urzędowego Ministerstwa Sprawiedliwości. 1948, nr 46 (2 października), Ministerstwo Sprawiedliwości, 2 października 1948, s. 10 [dostęp 2024-05-14].
  63. ↑ BETA Księgi Cmentarne [online], ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl [dostęp 2024-05-14].
  64. ↑ Biogramy - Akademicki Związek Sportowy [online], muzeum.azs.pl, s. 24 [dostęp 2024-06-07] (pol.).
  65. ↑ Niebieska eskadra - groby, cmentarze, pomniki, miejsca pamięci polskich lotników.. [online], niebieskaeskadra.pl [dostęp 2024-05-13].
  66. ↑ Lubelska lista katyńska 1997 ↓, s. 315.
  67. ↑ Przegląd Uniwersytecki, „Przegląd Uniwersytecki” (4 (126)), kul.pl, sierpień 2010, s. 10, ISSN 0866-9961 [dostęp 2024-05-17] (pol.).
  68. ↑ a b Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 334.
  69. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  70. ↑ Akt ślubu zawarty w Lublinie 6.08.1933 - Helena Teodozja Janczewska i Zygmunt Stanisław Martyniak [online], www.familysearch.org [dostęp 2024-07-29] (pol.).
  71. ↑ Stanisław Antoni Dionizy Janczewski (M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego) [online], sejm-wielki.pl [dostęp 2024-05-19].
  72. ↑ Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska w Toruniu, Słowo Kujawskie 1923, R. 6, nr 275, Wydawnictwo Księgarni Powszechnej, 19 maja 1923, s. 3 [dostęp 2024-05-29].
  73. ↑ Ecclesia Catholica. Kuria Diecezjalna (Lublin)., Wiadomości Diecezjalne Lubelskie. R. 9, nr 9 (1927), Kurja Diecezjalna, 10 stycznia 1927, s. 272 [dostęp 2024-05-14].
  74. ↑ Jan (1898-1947) Red Szych, Miesięcznik Diecezjalny Łucki. 1928, nr 1, Jan Szych, 29 stycznia 1928, s. 39 [dostęp 2024-05-14].
  75. ↑ Stanisław Red Sedlaczek, Wiadomości Urzędowe. R. 2, 1924, nr 6, Stanisław Sedlaczek, 4 czerwca 1923, s. 40 [dostęp 2024-05-14].
  76. ↑ Biblioteka Jagiellońska, Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Wileńskiego. R.7, nr 2 (1 lutego 1930), Kuratorium Okręgu Szkolnego Wileńskiego, 1 lutego 1930, s. 22 [dostęp 2024-05-14].
  77. ↑ dLibra Digital Library - Głos Lubelski : pismo codzienne : [organ prasowy endecji lubelskiej Narodowej Demokracji], 1938, R. 25, nr 17 [online], wbp.lublin.pl [dostęp 2024-06-15] (pol.).
  78. ↑ Przedwojenne bale w Lublinie [online], plus.kurierlubelski.pl [dostęp 2024-06-07] (pol.).
  79. ↑ Alicja Molenda, Z tradycją w nowoczesność: I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica w Chrzanowie 1911-2011, 2011, s. 192, ISBN 83-933154-0-9.
  80. ↑ Na podstawie fotografii [1]
  81. ↑ Dziennik Zarządzeń i Rozkazów. 1935, № 14 : Free Download, Borrow, and Streaming : Internet Archive [online] [dostęp 2024-06-15] (ang.).
  82. ↑ Legitymacja nr 10702.
  83. ↑ Legitymacja nr 18-91-97 MW
  84. ↑ Zarządzenie Prezydenta RP z 11 listopada 1976 (L.dz. 274/76)
  85. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 185 [dostęp 2024-08-26] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  86. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  87. ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  88. ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  89. ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  90. ↑ Dęby Pamięci - Strona Kieleckiej Rodziny Katyńskiej [online], katyn.wrota-swietokrzyskie.pl [dostęp 2024-05-14].

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Zygmunt_Martyniak&oldid=75321420”