Wschodnia grań Świnicy

Wschodnia grań Świnicy – boczna grań odchodząca w południowo-wschodnim, głównym wierzchołku Świnicy od grani głównej Tatr Wysokich na wschód[1].

Początkowy odcinek grani ze Świnicą po lewej stronie
Fragment grani ze Świnicą i Małym Kozim Wierchem po lewej stronie zdjęcia
Odcinek od Zamarłej Turni do Koziego Wierchu
Masyw Koziego Wierchu widziany z wierzchołka Kościelca
Buczynowe Turnie – widok z Wyżniej Kopy w Dolinie Pięciu Stawów Polskich
Masyw Wołoszyna ze Świstowej Czuby: Wielki Wołoszyn, Pośredni Wołoszyn, Skrajny Wołoszyn, Wierch nad Zagonnym Żlebem
Mapa odcinka grani od Świnicy po Krzyżne
Panorama Granatów, Buczynowych Turni i Wołoszyna z okolic Świstowej Czuby
Koszysta i Buczynowe Turnie z doliny Pańszczycy

Topografia

edytuj

Jest to długi boczny grzbiet, oddzielający od siebie m.in. systemy dolin walnych: Doliny Suchej Wody Gąsienicowej i Doliny Białki[2]. Na północ od grani rozlegają się Dolina Gąsienicowa i dolina Pańszczyca, natomiast od południa podchodzą pod nią Dolina Pięciu Stawów Polskich oraz Dolina Roztoki. Nieco powyżej przełęczy Krzyżne grań rozgałęzia się na grzbiety Wołoszyna i Koszystej, pomiędzy które wcina się Dolina Waksmundzka. Wzdłuż odcinka grani biegnie Orla Perć – jedyny tak długi szlak graniowy w Tatrach Wysokich, prowadzący z przełęczy Zawrat na Krzyżne i łączący ze sobą m.in. Kozi Wierch, Granaty i Buczynowe Turnie[3].

Świnica – Kozi Wierch

edytuj

W kolejności od zachodu na wschód w grani tej znajdują się:

Od wierzchołka Zawratowej Turni grań opada na Zawrat. W punkcie tym czerwony szlak, prowadzący do tej pory południowymi stokami, zaczyna wieść szczytem grani. Jest to początek Orlej Perci, na odcinku od Zawratu do Koziego Wierchu jednokierunkowej[4]. W grani wyodrębniają się kolejne obiekty:

Kozi Wierch – Skrajny Granat

edytuj

Od wierzchołka Koziego Wierchu grań zaczyna się łagodnie załamywać i po chwili prowadzi już w kierunku północnym. Na odcinku tym oddziela od siebie Dolinkę Kozią i Dolinkę Buczynową. Znajdują się tutaj:

Osobny artykuł: Granaty.

Skrajny Granat – Krzyżne

edytuj

W Skrajnym Granacie grań po raz kolejny załamuje się o 90 stopni, skręcając ponownie ku wschodowi i oddzielając Dolinkę Buczynową i Dolinę Roztoki na południu od doliny Pańszczycy na północy. Na północ odgałęzia się w tym miejscu północna grań Skrajnego Granatu, zakończona masywem Żółtej Turni[3]. Dalszy przebieg omawianej grani, nazywanej na tym odcinku Buczynową Granią lub Granią Buczynowych Turni[2], jest zaś następujący:

Osobny artykuł: Buczynowe Turnie.

Koszysta i Wołoszyn

edytuj

Nieco powyżej Krzyżnego grań rozwidla się na dwie odnogi, biegnące mniej więcej równolegle na północny wschód i obejmujące Dolinę Waksmundzką. Północną z nich jest masyw Koszystej, którego grzbiet początkowo wiedzie prosto na północ, by później skręcić ku północnemu wschodowi. Znajdują się w nim trzy kulminacje:

Z Małej Koszystej grań łagodnie zbiega w kierunku Waksmundzkiej Przełęczy, która oddziela masyw od grupy Gęsiej Szyi[9].

Osobny artykuł: Koszysta.

Drugą odnogą powstającą powyżej Krzyżnego jest grzbiet Wołoszyna, bardziej urozmaicony pod względem topograficznym. Wznoszą się w nim[8][2]:

Od Turni nad Dziadem grzbiet stopniowo obniża się i kończy w okolicy Polany pod Wołoszynem[2].

Osobny artykuł: Wołoszyn.

Przypisy

edytuj
  1. a b Witold Henryk Paryski, Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Liliowe – Mały Kościelec, t. 1, Warszawa: Sport i Turystyka, 1951, s. 53–108.
  2. a b c d e f Grzegorz Barczyk, Adam Piechowski, Grażyna Żurawska, Bedeker tatrzański, Ryszard Jakubowski (red.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 59–60, 189, 194–198, 219–222, ISBN 83-01-13184-5.
  3. a b c Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski, Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000, Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005, ISBN 83-909352-2-8.
  4. Dariusz Dyląg, Orla Perć: przewodnik wysokogórski, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006, ISBN 83-89188-50-3.
  5. a b Witold Henryk, Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Zawrat – Żółta Turnia, t. 2, Warszawa: Sport i Turystyka, 1951.
  6. a b Władysław Cywiński, Granaty, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2013, ISBN 978-83-7104-046-7.
  7. Orla Perć. Mapa 1: 5 000, Warszawa-Zielona Góra-Zakopane: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2006, ISBN 83-87873-42-X.
  8. a b Witold Henryk, Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część III. Granacka Przełęcz – Wołoszyn, Warszawa: Sklep Podróżnika, 1992.
  9. Tatry Polskie. Mapa turystyczna 1:20 000, Piwniczna: Agencja Wydawnicza „WiT” S.c., 2009, ISBN 83-89580-00-4.