Zmarzłe Czuby
Zmarzłe Czuby (niem. Fagyott-tavi-taraj, słow. Zmrzlé čuby, węg. Fagyott-tavi-taraj[1]) – dwie turnie rozdzielone szeroką przełęczą, znajdujące się w długiej wschodniej grani Świnicy, a dokładnie we wschodniej grani Małego Koziego Wierchu[2].
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
1902 m n.p.m. |
| Pierwsze wejście |
1902 |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°13′10″N 20°01′19″E/49,219444 20,021944
| |
Od głównego wierzchołka Małego Koziego Wierchu oddziela je wąska Zmarzła Przełączka Wyżnia, z której opada głęboki żleb Honoratka[3], dawniej zwany Żydowskim Żlebem i jeszcze dziś tak oznaczany na niektórych mapach. Ściany północne opadają do Kotła Zmarzłego Stawu Gąsienicowego[2]. Jest w nich wąska półka, którą poprowadzono szlak Orlej Perci. Przejście to ubezpieczone jest łańcuchami i klamrami[4] Często aż do późnego lata zalega tutaj śnieg, co było przyczyną wielu wypadków śmiertelnych[5]. Strome, południowe ściany Zmarzłych Czub opadające w kierunku Dolinki Pustej mają ok. 160 m wysokości. Od sąsiedniej w grani Zamarłej Turni Zmarzłe Czuby oddzielone są Zmarzłą Przełęczą[2].
W tatrzańskich przewodnikach nie jest podawana wysokość Zmarzłych Czub. Na nielicznych mapach występują różne dane – od 2193 i 2189 m dla obu wierzchołków[2] do 2222 m dla wierzchołka zachodniego[3].
Pierwsze odnotowane wejście na zachodni wierzchołek Zmarzłych Czub – ks. Walenty Gadowski z osobami towarzyszącymi – ok. 1902 r., podczas wejścia na Mały Kozi Wierch z Dolinki Pustej na siodło pomiędzy Zmarzłymi Czubami i granią, przez zachodni wierzchołek Zmarzłych Czub, Zmarzłą Przełączką Wyżnią na Mały Kozi Wierch.
Pierwsze wejście taternickie północną grzędą Zmarzłych Czub na wschodni wierzchołek – Kazimierz Dobrucki, Witold Henryk Paryski, Adam Uznański 28 lipca 1931 r. W południowo-wschodnich stromych ścianach Zmarzłych Czub znajduje się dla taterników wiele dróg wspinaczkowych o dużym stopniu trudności[6].
Z rzadkich w Polsce gatunków roślin stwierdzono występowanie turzycy tęgiej[7]
-
Poniżej Małego Koziego Wierchu widoczny jeden z wierzchołków Zmarzłych Czub -
Zmarzła Przełęcz, Zmarzłe Czuby, Zmarzła Przełączka Wyżnia i Mały Kozi Wierch -
Zmarzłe Czuby i Mały Kozi Wierch -
Zmarzłe Czuby i Mały Kozi Wierch
.jpg)
Szlaki turystyczne
edytujPrzez rejon Zmarzłych Czub przebiega znakowana czerwono Orla Perć z przełęczy Zawrat na Krzyżne. Na odcinku Zawrat – Kozi Wierch od lipca 2007 r. ruch odbywa się wyłącznie w kierunku wschodnim z Zawratu w kierunku Koziego Wierchu. Orla Perć nie prowadzi przez szczyty Zmarzłych Czub, lecz trawersuje ich północne ściany (łańcuchy) i poprzez podciętą płytę wyprowadza na Zmarzłą Przełęcz. Dobrze widoczne są stąd potężne zerwy Zamarłej Turni[4]
– Orla Perć. Czas przejścia z Zawratu na Kozi Wierch: 2:50 h[8].
Przypisy
edytuj- ↑ Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych [online] [dostęp 2019-01-04] [zarchiwizowane z adresu 2006-09-24].
- ↑ a b c d Orla Perć. Mapa 1: 5 000, Warszawa-Zielona Góra-Zakopane: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2006, ISBN 83-87873-42-X.
- ↑ a b Jarosław Januszewski, Grzegorz Głazek, Witold Fedorowicz-Jackowski, Tatry i Podtatrze, atlas satelitarny 1:15 000, Warszawa: GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o., 2005, s. 102, ISBN 83-909352-2-8.
- ↑ a b Dariusz Dyląg, Orla Perć: przewodnik wysokogórski, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006, ISBN 83-89188-50-3.
- ↑ Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd. 13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ Witold Henryk Paryski, Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Zawrat – Żółta Turnia, t. 2, Warszawa: Sport i Turystyka, 1951.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000, Warszawa: ExpressMap Polska, 2005, ISBN 83-88112-35-X.