Wielka Kopa Królowa
Wielka Kopa Królowa (1531 m n.p.m.) – kopulaste wzniesienie we wschodniej części Tatr Zachodnich, odgraniczające od siebie górne piętra doliny Jaworzynki i Doliny Olczyskiej[1].
 Wielka Kopa Królowa z Przełęczy między Kopami | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
1531 m n.p.m. |
| Wybitność |
32 m |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°15′21″N 20°00′20″E/49,255833 20,005556
| |
Topografia
edytujZnajduje się w długiej północno-wschodniej grani Kasprowego Wierchu, pomiędzy Przełęczą między Kopami (1499 m) a przełęczą Diabełek (ok. 1470 m). Na wierzchołku Wielkiej Kopy Królowej grań ta zmienia kierunek o 90° i poprzez Diabełka opada w północno-zachodnim kierunku. Natomiast północno-wschodni stok Wielkiej Kopy Królowej opada do Królowej Polany. W północnym kierunku, spod przełęczy Diabełek opada do Doliny Olczyskiej wielki Żleb Roja. Południowo-wschodnie stoki Wielkiej Kopy opadają łagodnie na Królową Rówień[2]. Stanowiły one dawniej część Hali Królowej. Stoki północne stanowiły już tereny Hali Jaworzynki[3].
Nazewnictwo
edytujChoć Wielka Kopa Królowa jest o 46 m niższa od Małej Kopy Królowej, niekonsekwencja w nazewnictwie jest jedynie pozorna. Wielka Kopa ma większą wysokość względną i jest masywniejsza, zwłaszcza ze strony Królowej Równi – a to właśnie tamtejsi górale nadali nazwy okolicznym szczytom. Pasterze z Hali Jaworzynki Wielką Kopę nazywali po prostu Kopą Królową, Mała Kopa Królowa nie została przez nich nazwana. Dalsza część nazwy Wielkiej Kopy Królowej, podobnie jak wiele innych obiektów w tym rejonie, pochodzi od nazwiska góralskiego Król, dawnych właścicieli Hali Królowej[4]. Walery Eljasz-Radzikowski w 1873 r. pisał: „Królewskie miano dostało się dwóm czubom góry od jej właściciela, Podhalanina co się zowie Królem”. Przekręcenie nazwy na „Kopa Królowej” jest błędne[5].
Opis szczytu
edytujWielka i Mała Kopa Królowa zbudowane są z wapieni, wygładzone zostały przez lodowiec. Dawniej, gdy Wielka Kopa Królowa była wypasana, jej stoki były całkowicie niemal trawiaste, a częściowo piarżyste. Po zaprzestaniu wypasu niemal całkowicie zarosły już kosodrzewiną. Nagie pozostają jeszcze tylko strome północne stoki. Niezarośnięte przez kosodrzewinę stoki Małej i Wielkiej Kopy Królowej to siedlisko bogatej flory roślin. Całe darnie tworzą polodowcowe relikty: dębik ośmiopłatkowy i wierzba zielna[3]. Licznie występuje goryczuszka orzęsiona, sesleria tatrzańska, kilka gatunków skalnic, a wśród kosówki spotyka się rzadkiego powojnika alpejskiego. M.in. występują tutaj potrostek alpejski i ukwap karpacki – bardzo rzadkie rośliny, w Polsce występujące tylko w Tatrach i to w nielicznych miejscach[6].
Szlaki turystyczne
edytuj
– niebieski szlak prowadzący z Kuźnic przez Boczań, Skupniów Upłaz i przełęcz Diabełek, z której zachodnimi zboczami Wielkiej Kopy Królowej biegnie na Przełęcz między Kopami, a stąd dalej do „Murowańca”.
- Czas przejścia z Kuźnic na przełęcz: 1:40 h, ↓ 1:10 h
- Czas przejścia z przełęczy do „Murowańca”: 20 min, z powrotem 25 min[7].
– Trasa Gąsienicowa z Kasprowego Wierchu przez Dolinę Gąsienicowa do Kuźnic.
Przypisy
edytuj- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna [online] [dostęp 2023-08-06].
- ↑ Władysław Cywiński, Tatry. Kasprowy Wierch, t. 13, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2008, ISBN 83-7104-011-3.
- ↑ a b Władysław Szafer, Tatrzański Park Narodowy, Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962.
- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd. 13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000, Warszawa: ExpressMap Polska, 2005, ISBN 83-88112-35-X.