Wacław Iwaszkiewicz (pilot)
Wacław Iwaszkiewicz (ur. 14 marca 1893 w Kownie, zm. 13 lutego 1963 w Londynie) – pułkownik pilot Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
| |
 pułkownik pilot
| |
| Data i miejsce urodzenia |
14 marca 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
13 lutego 1963 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
od 1919 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
4 eskadra wywiadowcza |
| Stanowiska |
dowódca eskadry |
| Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-bolszewicka |
| Odznaczenia | |
        
| |
.svg){kind=small}
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Wacława i Stefanii. Przed I wojną światową ukończył Morski Korpus Kadetów w Petersburgu i rozpoczął służbę w rosyjskiej flocie[1]. W 1917 roku odbył przeszkolenie w Szkole Pilotów Morskich w Petersburgu[1]. W lutym 1919 roku przyjęty został do Wojska Polskiego[1]. Latem 1919 roku dowodził m.in. 4 Eskadrą Wywiadowczą w wojnie polsko-bolszewickiej. Latał następnie w 11, 13 i 14 eskadrze wywiadowczej[1].
Z dniem 15 września 1924 roku został wyznaczony na stanowisko pełniącego obowiązki wojskowego komisarza lotniczego w Oddziale IV Sztabu Generalnego z równoczesnym pełnieniem obowiązków oficera łącznikowego przy Ministerstwie Kolei Żelaznych, pozostając oficerem nadetatowym 2 pułku lotniczego w Krakowie-Rakowicach[2]. W lipcu 1928 roku został przeniesiony z 11 do 6 pułku lotniczego we Lwowie na stanowisko dowódcy dywizjonu[3]. W listopadzie tego roku został przesunięty na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[4]. W styczniu 1930 roku został przeniesiony do 5 pułku lotniczego w Lidzie na stanowisko dowódcy pułku[5][1]. W listopadzie 1936 roku został komendantem Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie, które w następnym roku zostało przemianowane na Centrum Wyszkolenia Lotnictwa Nr 1. W listopadzie 1938 roku został wyznaczony na stanowisko komendanta Grupy Szkół Lotniczych w Warszawie[6]. W czerwcu 1939 roku objął dowództwo 3 Grupy Lotniczej w Warszawie.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził lotnictwem i obroną przeciwlotniczą Armii „Łódź”. 20 maja 1940 roku, we Francji mianowany został komendantem Centrum Wyszkolenia Lotnictwa w Lyon-Bron (po Stefanie Pawlikowskim)[7]. 17 lipca tego roku, przez Oran, Casablankę i Gibraltar, ewakuował się do Glasgow. W Wielkiej Brytanii powierzono mu funkcję I zastępcy Inspektora Sił Powietrznych. Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji. Zmarł w Londynie 1963 roku.
Awanse
edytuj- major – 31 marca 1924 r. ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 r. i 2. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych (w 1928 r. – 1. lokata)
- podpułkownik – 18 lutego 1930 r. ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 r. i 3. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych
- pułkownik – 1 stycznia 1936 i 1. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych (od 1937 – korpus oficerów lotnictwa, grupa liniowa)[8]
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 8103
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1931)[9][10]
- Krzyż Walecznych[11]
- Złoty Krzyż Zasługi (24 maja 1929)[12]
- Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej[13]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[14]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[14]
- Złota Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej I stopnia[15]
- Polowa Odznaka Pilota nr 9 (11 listopada 1928)[16]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Kolekcja VM ↓, s. 4.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 97 z 25 września 1924 roku, s. 541.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 224.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 374.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 387.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 546.
- ↑ Bartłomiej Belcarz: Polskie lotnictwo we Francji 1940. Sandomierz: Stratus, 2001, s. 146. ISBN 83-916327-6-8.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 205.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 345 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk Nr 8/1931, s. 359
- ↑ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 112. [dostęp 2021-07-27].
- ↑ M.P. z 1929 r. nr 123, poz. 302 „za zasługi na polu organizacji wojska”.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych G.M.I.L. 1254 z 1926 r. (Dziennik Personalny z 1926 r. Nr 12, s. 70)
- ↑ a b Zdjęcie [dostęp 2022-04-06].
- ↑ Piętnastolecie L. O. P.P.. Warszawa: Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1938, s. 283.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 4367 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem czasie wojny 1918–1920”.
Bibliografia
edytuj- Iwaszkiewicz Wacław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.31-2300 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-09-09].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 12, 851, 862.
- Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 536, 547.
- Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 228, 743.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ewakuacja Centrum Wyszkolenia Lotnictwa z Francji w 1940 r. Relacja płk. pil. Wacława Iwaszkiewicza, wstęp i oprac. dr hab. Andrzej Olejko, Przegląd Historyczno-Wojskowy nr 1 (216), Warszawa 2007, s.151.