Von Treskow
von Treskow – niemiecka rodzina osiadła w Wielkopolsce w końcu XVIII w., wywodząca się od berlińskiego bankiera, Zygmunta Ottona von Treskowa.
Treskow czy Tresckow?
edytujIstnieją dwie linie rodziny, które z prawnego punktu widzenia są odrębne. Wynika to z nobilitacji Zygmunta Ottona Treskow w 1797 r., będącego nieślubnym synem Alberta Zygmunta Fryderyka von Treskow. W 1879 roku urząd heraldyczny uznał, że obie rodziny pomimo pokrewieństwa nie są jedną rodziną. Starsza linia, dla odróżnienia od „młodszej” linii, dodała do swego nazwiska „c”.
Dzieje rodu
edytujVon Treskowowie mieszkali w Polsce do roku 1945 i byli jednymi z największych posiadaczy ziemskich w okolicach Poznania. Początki ich wielkopolskiego bogactwa datują się na koniec XVIII w., kiedy to 24 stycznia 1797 rząd pruski, po kasacie majątku cysterskiego w Owińskach, „w charakterze pasera sprzedał dobra innemu paserowi, świeżo nobilitowanemu berlińczykowi, byłemu galanteryjnikowi, Zygmuntowi Otto von Treskowowi”[1]. Przeglądając dzieje majątków ziemskich w Wielkopolsce na nazwisko to natrafia się bardzo często. W różnych okresach do von Treskowów należały: Annowo, Biedrusko, Bolechowo, Chludowo, Karłowice, Morasko, Nieszawa, Owińska, Radojewo, Strykowo, Węgorzewo, Wierzonka i inne.
Legenda
edytujTadeusz Piszczek zapisał w latach 60. XX wieku legendę dotyczącą Ottona von Treskowa. Mówi ona, że pewnego dnia, szlachcic, jadąc na ćwiczenia wojskowe do Obornik, zarządził postój w Ocieszynie. Zakochał się tam w córce lokalnego owczarza – Józefinie Koperskiej. Wieś należała do hrabiego Skrzydlewskiego, z którym von Treskow dogadał się co do uwolnienia dziewczyny z poddaństwa pańszczyźnianego, a sam nadał jej szlachectwo i pojął za żonę. Wykształcił ją na dworze królewskim w Berlinie[2]. Od tego czasu Polakom, za wstawiennictwem Józefinki, żyło się w majątkach von Treskowów znacznie lżej. Nie zmieniło to jednak faktu, że von Treskow był okrutny w traktowaniu powstańców okresu Wiosny Ludów (1848). Znęcał się np. nad pojmanymi żołnierzami w okolicach Kcyni[3].
Legenda opiera się na faktach, jak można przeczytać w księdze ślubów z Owińsk, Otto Siegismund von Treskow ożenił się 17 października 1836 w kościele parafialnym w Owińskach z Józefą Koperską, prostą dziewczyną z jednej z okolicznych wsi.
Przypisy
edytuj- ↑ M. i P. Libiccy: Dwory i pałace wiejskie w Wielkopolsce. s. 292.
- ↑ Niektóre wersje wymieniają dwór cesarski, lecz taki istniał w Berlinie dopiero od roku 1871, wcześniej był tylko dwór królewski.
- ↑ Tadeusz Piszczek: Świat legend, baśni i podań ludowych, a także strachów i przesądów w gminie Czerwonak, Wydawnictwo WBP, Poznań 1995, s.18, 21–22, ISBN 83-903649-1-3