Wikipedia

Ulica Pawła Pośpiecha w Katowicach

ulica w Katowicach, Polska

Ulica Pawła Pośpiecha w Katowicach – ulica w Katowicach, położona we wschodniej części dzielnicy Załęże, łącząca ulicę Gliwicką na północnym wschodzie z ulicą F. Bocheńskiego na zachodzie.

ulica Pawła Pośpiecha
Załęże
Ilustracja
Ulica ks. P. Pośpiecha
(widok w kierunku południowym)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Długość

1353 m[1]

Przebieg
↑ ul. Żelazna
światła 0 m ← ul. Gliwicka →
70 m ← ul. M. Ledóchowskiego
ul. G. Narutowicza ↘
90 m skw. J. Kukuczki
140 m ul. Macieja
585 m ul. J. Zarębskiego
680 m ul. W. Janasa
740 m droga dojazdowa
770 m ul. Ondraszka
960 m ul. J. Wolnego
1310 m droga dojazdowa
1353 m ul. F. Bocheńskiego
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Pawła Pośpiecha”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Pawła Pośpiecha”
Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Pawła Pośpiecha”
Ziemia50°15′45,9″N 19°00′08,5″E/50,262750 19,002361
Multimedia w Wikimedia Commons

Ciąg wzdłuż obecnej ulicy istniał już przed XIX wiekiem, a obecną nazwę ulica otrzymała w latach międzywojennych. Mieszczą się przy niej budynki mieszkalne, zabudowa przemysłowo-usługowa, cmentarz oraz ogródki działkowe. Długość ulicy wynosi 1 353 m, a jej patronem jest ks. Paweł Pośpiech.

Przebieg

edytuj
 
Ul. P. Pośpiecha na wysokości ul. J. Zarębskiego (2014)

Ulica P. Pośpiecha swój początek bierze przy skrzyżowaniu z ulicą Gliwicką (z lewej i prawej strony) i Żelazną (na wprost)[2]. Znajduje się tu jedyne na ulicy skrzyżowanie z kierowaniem ruchu za pomocą sygnalizacji świetlnej zainstalowanej w 2003 roku[3]. Numeracja budynków rośnie w kierunku południowo-zachodnim[2].

Ulica ta do torów kolejowych linii kolejowej nr 137[4] krzyżuje się kolejno z: ulicą G. Narutowicza, ulicą M. Ledóchowskiego, skwerem J. Kukuczki i ulicą Macieja. Przed torami kolejowymi ulica rozwidla się na dwie osobne jezdnie po jednym pasie ruchu w obu kierunkach (jeden z nich biegnie po nasypie) i zmienia swój kierunek na północno-zachodni. Pas północny ulicy mija cmentarz rzymskokatolicki parafii św. Józefa oraz krzyżuje się z ulicami J. Zarębskiego i W. Janasa. Na wysokości osiedla Janasa-Ondraszka ulica P. Pośpiecha ponownie jest złączona. Dalej kieruje się za północny zachód[2], mijając na południu stację Katowice Towarowa oraz kolejowy przystanek osobowy Katowice Załęże[4], a na północy krzyżuje się z ulicami: Ondraszka i J. Wolnego. Ulica kończy bieg przy skrzyżowaniu z ulicą F. Bocheńskiego[2].

Opis i dane techniczne

edytuj
 
Przystanek osobowy Katowice Załęże, znajdujący się pomiędzy ulicami P. Pośpiecha a J. Pukowca

Ulica P. Pośpiecha przebiega przez teren katowickiej dzielnicy Załęże na całej swojej długości[2]. Jest to droga gminna o klasie drogi lokalnej[5]. Długość ulicy P. Pośpiecha wynosi 1 353,0 m, a jej powierzchnia 13 352,0 m²[1]. Jest ona w administracji Miejskiego Zarządu Ulic i Mostów w Katowicach[6]. Fragment tej ulicy na wysokości cmentarza należy do Polskich Kolei Państwowych[7]. W systemie TERYT ulica widnieje pod numerem 17255 jako ulica Pawła Pośpiecha[8]. Kod pocztowy dla adresów wzdłuż ulicy to 40-852[9].

Fragment odcinka ulicy P. Pośpiecha od skrzyżowania z ul. F. Bocheńskiego jest wykonany z mieszanki mineralno-asfaltowej, a także posiada przyległy chodnik. Dalej droga ta na długości około 400 metrów jest wykonana z kostki rzędowej, a chodnik jest wydeptany w zieleńcu. Miejsca po wyrwach lub obniżeniach są zabezpieczane łatami asfaltowymi[10].

Ulicą nie kursują pojazdy miejskiego transportu zbiorowego Zarządu Transportu Metropolitalnego – najbliższy przystanek autobusowo-tramwajowy znajduje się na ulicy Gliwickiej (Załęże Pośpiecha). Według stanu z grudnia 2020 roku z przystanku kursowała jedna linia autobusowa i trzy tramwajowe. Autobusy zapewniają połączenia bezpośrednie pomiędzy Osiedlem Witosa i Załężm do Szopienic-Burowca przez Koszutkę, Bogucice i Zawodzie, natomiast tramwaje łączą tę część Załęża z sąsiednimi miastami: Chorzowem, Bytomiem i Świętochłowicami, a także z dzielnicami Katowic, w tym: Koszutką, Śródmieściem, Szopienicami-Burowcem i Zawodziem[11]. W sąsiedztwie ulicy znajduje się również kolejowy przystanek osobowy Katowice Załęże, na którym zatrzymują się pociągi Kolei Śląskich kursujące w kierunku Częstochowy, Gliwic, Lublińca, Kluczborka i Oświęcimia[12].

Historia

edytuj
 
Cmentarz przy ulicy P. Pośpiecha

Szlak w przebiegu dzisiejszej ulicy P. Pośpiecha na odcinku do torów kolejowych znajdował się już na mapie z 1812 roku. Droga to biegła wówczas dalej w kierunku Załęskiej Hałdy. Według Ludwika Musioła był to fragment drogi biegnący do Mikołowa i dalej do Pszczyny, którą w 1360 roku wzmiankowano pod nazwą via magna (łac. wielka droga)[13]. Droga ta w kierunku północnym biegła obok Dębu i Bytkowa do Bańgowa, gdzie łączyła się ze szlakiem handlowym łączącym Bytom z Czeladzią i dalej z Krakowem (późniejsza droga krajowa nr 94)[14].

W latach 1844–1846 powstała przecinająca późniejszą ulicę P. Pośpiecha linia kolejowa[13] wybudowana przez Towarzystwo Kolei Górnośląskiej[14]. Linię Wrocław – Mysłowice oddawano etapami, z czego odcinek Świętochłowice – Katowice – Mysłowice 3 października 1846 roku[15]. W 1859 roku na wysokości obecnego przystanku Katowice Załęże wybudowano stację towarową[16].

 
Siedziba Powiatowego Urzędu Pracy w Katowicach; budynek powstał w 1928 roku jako Azyl Miejski

Około 1883 roku przy obecnej ulicy P. Pośpiecha powstała pierwsza zabudowa[17]. Najstarszy, istniejący do dziś budynek pod numerem 10 pochodzi z 1895 roku. Do wybuchu I wojny światowej powstały też budynki pod numerami: 11 (1910 rok), 13 (1909 rok), 15 (1909 rok), 16 (1903 rok) i 20 (1910 rok)[18]. Około 1898 roku przy ulicy powstał cmentarz rzymskokatolicki parafii św. Józefa[19].

W latach 1900–1922 ulica nosiła nazwę Nicolaistrasse (pol. tłum. ulica Mikołowska). Nazwa ta nawiązywała do dawnej funkcji tej drogi jako trakt handlowy biegnąca do Piotrowic i dalej do Mikołowa[17]. W 1922 roku drogę tę przemianowano na ulicę Mikołowską[17]. W 1924 roku Załęże włączono do Katowic[20]. Od tego czasu jako część Katowic ulica ta nosi obecną nazwę – ulica Pawła Pośpiecha[21].

W 1922 roku w zachodniej części ulicy oddany do użytku został szpital dla dzieci mieszczący się w dwóch budynkach o łącznej liczbie 105 łóżek. Powstała tu również kaplica Matki Bożej Piekarskiej[14] oraz modernistyczny budynek dawnego azylu dla bezdomnych, pochodzący z 1928 roku, stanowiący obecnie obiekt historyczny[22]. W latach 1922–1925 Adolf Czwiklitzer przeniósł produkcję mydła i wód kolońskich do nowo wybudowanych hal przy późniejszej ulicy P. Pośpiecha 7. Zakład ten ze zmianami od 1981 roku działał pod nazwą Katowickie Zakłady Chemii Gospodarczej „Pollena-Savona”[23]. W tamtym czasie działał też zakład kołodziejski Paweł Pissek, restauracja Bugla, sklep towarów spożywczych oraz siedziba Polskiego Związku Atletycznego[17].

W czasie niemieckiej okupacji Polski w latach 1939–1945 ulicę przemianowano na Wassermanweg[17]. Po II wojnie światowej powrócono do przedwojennej nazwy. W tym okresie położoną na roku ulic P. Pośpiecha i Gliwickiej restaurację Grünfelda zamieniono na Dom Kultury huty „Baildon”[13]. W ramach budżetu obywatelskiego na 2015 rok, na placu położonym na rogu ulic: P. Pośpiecha oraz M. Ledóchowskiego, w miejscu starego placu zabaw powstał nowy, wyposażony dodatkowo w siłownię zewnętrzną[24]. Rada Miasta Katowice w uchwale z 30 marca 2017 roku nadała temu placowi nazwę skwer Jerzego Kukuczki[25]. W październiku 2018 roku w ramach akcji Plac na Glanc organizowanego przez miasto Katowice zrewitalizowano podwórko przy ulicy P. Pośpiecha 13[26].

W 2019 roku w ramach akcji „Dzielnicowa Galeria Niepodległości” na ścianie budynku na rogu ulic G. Narutowicza i P. Pośpiecha został powieszony baner ze zdjęciem Wiktora Baranka[27]. Miasto Katowice w 2020 roku zaplanowało wycinkę 18 topoli, które wycięto do końca roku. Wycinka drzew uzasadniona jest złym stanem fitosanitarnym roślin, a także tym, że część jest obumarła, przez co zagraża ludziom i mieniu. W ramach prac dokonano nasadzeń zastępczych[28].

Gospodarka i instytucje

edytuj

Według stanu z grudnia 2020 roku, przy ulicy P. Pośpiecha zlokalizowane są następujące przedsiębiorstwa i instytucje: sala zabaw[29], sklep ze skuterami[30], sklep spożywczy[2], Powiatowy Urząd Pracy w Katowicach (ul. P. Pośpiecha 14)[31], Katowickie Zakłady Chemii Gospodarczej „Pollena-Savona” (ul. P. Pośpiecha 7)[32], kancelaria adwokacka[33] i cmentarz parafialny parafii św. Józefa[22]. W pobliżu skrzyżowania ulicy Gliwickiej i P. Pośpiecha znajduje się centrum rozrywki Punkt 44[34]. Przy ulicy znajdują się też dwa kompleksy rodzinnych ogródków działkowych: Baildon o powierzchni 2,68 ha i Chryzantema i powierzchni 0,68 ha[22].

Wierni rzymskokatoliccy mieszkający przy ulicy P. Pośpiecha przynależą do parafii św. Józefa[35]. Na rogu ulicy Gliwickiej i P. Pośpiecha znajduje się krzyż przydrożny. Obecna figura Najświętszej Maryi panny pojawiła się w 2012 roku. Krzyż ten jest otoczony zieleńcem[36].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Urząd Miasta Katowice: Plan zimowego utrzymania dróg na sezon 2009/2010. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2020-07-20]. (pol.).
  2. ↑ a b c d e f OpenStreetMap: Mapa Podstawowa. www.openstreetmap.org. [dostęp 2020-12-07]. (pol.).
  3. ↑ Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Katowicach: Zestawienie sygnalizacji świetlnych miasta Katowice 2011. www.mzum.katowice.pl. [dostęp 2020-12-03]. (pol.).
  4. ↑ a b Ogólnopolska Baza Kolejowa: Railmap - mapa kolejowa. www.bazakolejowa.pl. [dostęp 2020-12-08]. (pol.).
  5. ↑ Rada Miasta Katowice, UCHWAŁA NR XL/925/13 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 11 września 2013 r. w sprawie zaliczenia dróg na terenie miasta Katowice do kategorii dróg powiatowych oraz gminnych [online] [dostęp 2020-12-08] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-22] (pol.).
  6. ↑ Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Katowicach: O Zarządzie. www.mzum.katowice.pl. [dostęp 2020-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-24)]. (pol.).
  7. ↑ Szymon Kosek: PKP przekaże miastu niebezpieczną ulicę. katowice24.info, 2016-12-05. [dostęp 2020-12-08]. (pol.).
  8. ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. [dostęp 2020-11-14]. (pol.).
  9. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., lipiec 2013, s. 434 [zarchiwizowane 2013-07-15].
  10. ↑ Ewa Inn: 400 metrów wstydu dla miasta i udręki dla kierowców. katowice-zaleze.pl, 2019-02-23. [dostęp 2020-12-09]. (pol.).
  11. ↑ Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2020-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)]. (pol.).
  12. ↑ PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Katowice Załęże. Rozkład jazdy na okres 8 XI – 12 XII 2020. Aktualizacja wg stanu na 29 XI 2020 (pol.).
  13. ↑ a b c Robert Borowy, Wczoraj – dziś – jutro... kopalni „Katowice-Kloefas”. Historia węglem pisana, Katowice: KWK „Katowice-Kloefas”, 1997, s. 76, 88, 91, ISBN 83-907139-2-6.
  14. ↑ a b c Ludwik Musioł, Załęże: monografia historyczna dzisiejszej dzielnicy miasta Katowic, Katowice 1969, s. 34-35, 73.
  15. ↑ Ryszard Stankiewicz, Marcin Stiasny, Atlas linii kolejowych Polski 2010, Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2010, R16-R19, ISBN 978-83-926946-8-7.
  16. ↑ Katowice Towarowa KTC. semaforek.kolej.org.pl. [dostęp 2014-04-07]. (pol.).
  17. ↑ a b c d e Antoni Steuer: Leksykon załęski. P. www.mhk.katowice.pl. [dostęp 2020-12-07]. (pol.).
  18. ↑ Katowickie budynki. katowickiebudynki.eu. [dostęp 2020-12-08]. (pol.).
  19. ↑ Antoni Steuer: Leksykon załęski. C. www.mhk.katowice.pl. [dostęp 2020-12-07]. (pol.).
  20. ↑ Lech Szaraniec, Osady i osiedla Katowic, Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, s. 263, ISBN 83-905115-0-9.
  21. ↑ Księgarnia Ludwika Fiszera (?): PLAN MIASTA WIELKICH KATOWIC I OKOLIC. Skala 1:14 000. maps.mapywig.org. [dostęp 2020-12-07]. (pol.).
  22. ↑ a b c Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice – II edycja. Część 1. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. Załącznik nr 1 do uchwały nr XXI/483/12 Rady Miasta Katowice z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice” – II edycja, s. 70, zał. Z I.9 29/36, zał. Z I.11 1/1, Miasto Katowice, 2012 (pol.).
  23. ↑ Charakterystyka firmy „POLLENA – SAVONA”. Rys historyczny i opis działalności firmy. analiza-portfelowa.eprace.edu.pl. [dostęp 2023-12-01]. (pol.).
  24. ↑ Wydział Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta Katowice: Budowa Miejsca Rekreacyjnego (plac zabaw wraz z siłownią przy ul. Macieja). bo.katowice.eu. [dostęp 2020-12-09]. (pol.).
  25. ↑ Rada Miasta Katowice, UCHWAŁA NR XXXVIII/743/17 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 30 marca 2017 r. w sprawie nadania placowi położonemu na terenie miasta Katowice nazwy "Skwer Jerzego Kukuczki", Katowice, 30 marca 2017 (pol.).
  26. ↑ Katowice mają kolejny Plac na Glanc. Zrewitalizowane podwórko w Załężu zachwyca. katowice.naszemiasto.pl, 2018-10-19. [dostęp 2020-12-09]. (pol.).
  27. ↑ Justyna Przybytek-Pawlik: Dzielnicowa Galeria Niepodległości w Katowicach otwarta. To plenerowa galeria zdjęć bohaterów powstań śląskich. katowice.naszemiasto.pl, 2019-05-08. [dostęp 2023-11-26]. (pol.).
  28. ↑ W Katowicach będą usuwać drzewa. Miasto przekonuje, że to konieczność. www.infokatowice.pl, 2020-02-27. [dostęp 2020-12-09]. (pol.).
  29. ↑ Smerfolandia. www.facebook.com. [dostęp 2020-12-08]. (pol.).
  30. ↑ SCOOTER: Kontakt. www.scooter.com.pl. [dostęp 2020-12-08]. (pol.).
  31. ↑ Powiatowy Urząd Pracy w Katowicach: Informacje o Urzędzie. katowice.praca.gov.pl. [dostęp 2020-12-08]. (pol.).
  32. ↑ Katowickie Zakłady Chemii Gospodarczej Pollena-Savona: Kontakt. pollenasavona.pl. [dostęp 2020-12-08]. (pol.).
  33. ↑ Kancelaria Adwokacka Alpha Iuris: Kontakt. www.alphaiuris.com.pl. [dostęp 2020-12-09]. (pol.).
  34. ↑ Cinema City: O KINIE KATOWICE - PUNKT 44. www.cinema-city.pl. [dostęp 2020-12-08]. (pol.).
  35. ↑ Archidiecezja Katowicka: KATOWICE-ZAŁĘŻE, Świętego Józefa. www.archidiecezja.katowice.pl. [dostęp 2020-12-07]. (pol.).
  36. ↑ Jacek Kuczowic: Górnośląskie krzyże i kapliczki. Katowice - katalog obiektów. Krzyż - Boża Męka Załęże, ul. Pośpiecha. www.przydrozne.eu. [dostęp 2020-12-09]. (pol.).
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Ulica_Pawła_Pośpiecha_w_Katowicach&oldid=75208436”