Tamaryszkowate

Tamaryszkowate
	; Tamaryszek francuski
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	tamaryszkowate
	Nazwa systematyczna
	Tamaricaceae Link; Enum. Hort. Berol. Alt. 1: 29. 16 Mar-30 Jun 1821
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tamaryszkowate (Tamaricaceae Link) – rodzina roślin okrytonasiennych. Zaliczanych jest tu 5 rodzajów roślin z 90 gatunkami o pędach drewniejących, z drobnymi liśćmi i kwiatami. Są one halofitami, kserofitami lub reofitami^[3]. Największe ich zróżnicowanie występuje na obszarze śródziemnomorskim i dalej na wschodzie, po Azję Środkową. Przedstawiciele występują na znacznej części Europy, Azji i północnej Afryki, gatunki zawleczone do Ameryki Północnej, Południowej i Australii zadomowiły się tam i stały się inwazyjne^[2]^[3]. W Europie środkowej występuje tylko września pobrzeżna (Myricaria germanica), uprawiane są rośliny z rodzaju tamaryszek (Tamarix).

Tamaryszki sadzone są jako ozdobne, ale też często dla ochrony gleby na obszarach suchych i wzdłuż wybrzeży, dlatego że odporne są na zasolenie, zalewy i susze, a ich silne korzenie chronią grunt przed erozją. Giętkie pędy wykorzystywane bywają w plecionkarstwie. Poza tym zbiera się z nich galasy będące surowcem do produkcji tanin, a z wrześni pobrzeżnej wytwarza się czarny barwnik^[4].

Morfologia

Pokrój: Niewielkie drzewa, krzewy i krzewinki z cienkimi^[3] i zielonymi – asymilacyjnymi pędami^[4].
Liście: Drobne, skrętoległe, iglaste lub łuskowate, bez przylistków^[3]^[4]. Zwykle są siedzące i zawierają gruczoły wydzielające sól^[4].
Kwiaty: Drobne, obupłciowe, wyrastają pojedynczo (Reaumuria, Hololachna) w kątach liści lub w wielkiej liczbie skupione w gęste kłosy i grona^[3]. Są u większości gatunków promieniste i obupłciowe^[4], 4- lub 5-krotne, listki okwiatu są wolne, w dwóch okółkach. Płatki korony i pręciki w liczbie 5 lub 10 (rzadko więcej) wyrastają z mięsistego miodnika lub (rzadziej) z nasady płatków. Nitki pręcików są wolne lub zrastają się w pęczki. Zalążnia jednokomorowa, górna powstaje z 2, 4 lub 5 owocolistków^[3]^[4]. Nad zalążnią znajduje się siedzące znamię lub szyjki słupków w liczbie odpowiadającej liczbie owocolistków, rzadziej szyjka jest pojedyncza^[4].
Owoce: Torebki dojrzewające w trwałym kielichu^[4]. Nasiona bardzo liczne^[4], są oskrzydlone lub zaopatrzone w długie włoski^[3].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzina siostrzana dla pomorzlinowatych w kladzie polygonids w obrębie rzędu goździkowców^[2]. W obrębie rodziny klad bazalny tworzy rodzaj Reaumuria^[4].

polygonids

	Droseraceae – rosiczkowate

	Nepenthaceae – dzbanecznikowate

Drosophyllaceae – rosolistnikowate

	Ancistrocladaceae

	Dioncophyllaceae

	Frankeniaceae – pomorzlinowate

	Tamaricaceae – tamaryszkowate

	Plumbaginaceae – ołownicowate

	Polygonaceae – rdestowate

Podział na plemiona i rodzaje^[5]^[6]^[3]

Plemię: Reaumurieae

Hololachna Ehrenb.
Reaumuria Hasselq. ex L.

Plemię: Tamariscaceae

Myricaria Desv. – września
Myrtama Ovcz. & Kinzik.
Tamarix L. – tamaryszek

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-08-18] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 315-316. ISBN 1-55407-206-9.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 432. ISBN 978-1-84246-634-6.
↑ Crescent Bloom: Tamaricaceae. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-08-21]. (ang.).
↑ Kew Gardens: List of genera in family TAMARICACEAE. Vascular Plant Families and Genera. [dostęp 2009-08-21]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-08-18] (ang.).

[heywood-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 315-316. ISBN 1-55407-206-9.

[maarten-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 432. ISBN 978-1-84246-634-6.

[A-5] Crescent Bloom: Tamaricaceae. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-08-21]. (ang.).

[6] Kew Gardens: List of genera in family TAMARICACEAE. Vascular Plant Families and Genera. [dostęp 2009-08-21]. (ang.).

[3]

[2]

[1]

[4]

[5]

[6]