Styków (gmina)
Styków (do 1916 Wierzbnik; od 1973 Brody) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1954 roku w woj. kieleckim. Nazwa gminy pochodzi od wsi Styków, lecz siedzibą władz gminy były Starachowice[2], które stanowiły odrębną gminę miejską[3].
| gmina wiejska | |||
| 1916–1954[1] | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo |
1919–39: kieleckie (II RP) | ||
| Powiat | |||
| Data powstania |
1 listopada 1916 | ||
| Data likwidacji |
29 września 1954 | ||
| Siedziba | |||
| Szczegółowy podział administracyjny (1952) | |||
| |||
Gmina Styków z siedzibą w Stykowie powstała 1 listopada 1916 r. z części gminy Wierzbnik pozostałej po odłączeniu od niej Wierzbnika, któremu przywrócono prawa miejskie[4][5][6]; w jej skład weszła też południowa część zniesionej przed 1906 rokiem dawnej gminy Lubienia, którą włączono do gminy Wierzbnik[7].
W okresie międzywojennym gmina Styków należała do powiatu iłżeckiego w woj. kieleckim. 2 maja 1931 z gminy Styków wyłączono wieś Rudnik, włączając ją do gminy Kunów w powiecie opatowskim w tymże województwie[8]. 1 kwietnia 1939 z gminy Styków wyłączono osiedle Starachowice Fabryczne[9] i włączono je do obszaru miasta Wierzbnik[10], po czym nazwę miasta Wierzbnik zmieniono na Starachowice-Wierzbnik[11], a w 1949 roku ostatecznie na Starachowice[12].
Podczas okupacji hitlerowskiej zniesiona i przekształcona w gminę Brody[13].
Po wojnie gmina zachowała przynależność administracyjną. 1 lipca 1952 z gminy Styków wyłączono gromady Starachowice-Wieś, Starachowice Górne, Krzyżowa Wola i Wanacja oraz 20 ha lasów państwowych, włączając je do miasta Starachowice w związku z nadaniem mu statusu powiatu miejskiego[14]. Po tych zmianach, gmina Styków składała się już z 12 gromad: Brody, Budy Brodzkie, Dziurów, Jabłonna, Kuczów, Lipie, Lubienia, Michałów, Ruda, Skała, Styków i Styków kol.[15].
Jednostka została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[16]. Po reaktywowaniu gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku gminy Styków nie przywrócono, utworzono natomiast jej terytorialny odpowiednik, gminę Brody w tymże powiecie i województwie[17].
Przypisy
edytuj- ↑ Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. kieleckiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
- ↑ a b Do 31 marca 1939 Wierzbnik (M.P. z 1939 r. nr 77, poz. 175); do 2 września 1949 Starachowice-Wierzbnik (M.P. z 1949 r. nr 59, poz. 795)
- ↑ Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
- ↑ Rozporządzenie c. i k. Jeneralnego-Gubernatorstwa wojskowego z dnia 21 października 1916 r. Oznaczenie obszaru miast: Buska, Chmielnika, Dąbrowej, Jędrzejowa, Ostrowca, Sandomierza, Staszowa, Szczebrzeszyna, Wierzbnika, Włoszczowy i Zamościa. (Dz. Rozp. C. i K. Jen. Gub. Wojsk. z 1916 r. Cz. XVIII, poz. 103)
- ↑ Historia sołectwa Styków
- ↑ Aneks, s. 575. [dostęp 2011-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-16)].
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – Tom III – Województwo Kieleckie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1925
- ↑ Dz.U. z 1931 r. nr 42, poz. 373
- ↑ Położone również w gminie Wąchock
- ↑ Dz.U. z 1939 r. nr 7, poz. 42
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 77, poz. 175
- ↑ M.P. z 1949 r. Nr 59 poz. 795 (M.P. z 1949 r. nr 59, poz. 795)
- ↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
- ↑ Dz.U. z 1952 r. nr 19, poz. 118
- ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312