Wikipedia

Michałów (Starachowice)

Ten artykuł dotyczy dzielnicy Starachowic. Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy.

Michałów – dawna wieś, od 1983 mieszkaniowe osiedle Starachowic. Znajdują się tu pozostałości zakładów przemysłowych z XIX w.

Michałów
osiedle Starachowic
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

starachowicki

Miasto

Starachowice

W granicach Starachowic

1 marca 1983[1]

SIMC

różne

Powierzchnia

3,70[2] km²

Wysokość

187 m n.p.m.

Populacja (2015)
• liczba ludności


1445[2]

• gęstość

391 os./km²

Tablice rejestracyjne

TST

Plan Michałów
Plan Michałów
Położenie na mapie Starachowic
Mapa konturowa Starachowic, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Michałów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Michałów”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Michałów”
Położenie na mapie powiatu starachowickiego
Mapa konturowa powiatu starachowickiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Michałów”
Ziemia51°00′38″N 21°06′36″E/51,010528 21,109861

Przez osiedle przebiega trasa kolejowa Skarżysko-Kamienna – Tarnobrzeg oraz droga krajowa nr 42 z Kamiennej do Rudnika. Na trasie kolejowej funkcjonuje stacja Starachowice Michałów. Osiedle jest punktem początkowym szlak turystyczny czarny czarnego szlaku turystycznego prowadzącego do centrum Starachowic. Jedna z ulic nosi imię Fryderyka Wilhelma Lempego.

Obejmuje części: Michałów Dolny, Michałów Fabryczny, Michałów Górny, Michałów Miejski, Michałów-Bloki, Michałów-Lecznica, Leśniczówka Michałów, Cyganów, Kornatka i Abisynia.

Historia

edytuj

Zobacz historię od wieku XVI

Osobny artykuł: Kalendarium Michałowa.

W 1811 r. odwiedził Michałów Julian Ursyn Niemcewicz. Do 1818 r. Michałów należał do opactwa benedyktynów na Świętym Krzyżu. Po rozwiązaniu klasztoru wieś przeszła na własność rządu. Znajdowały się tutaj fryszerki i szlifiernie do broni palnej i siecznej. W 1836 r. zakłady przerobiono na pudlingarnię. Według spisu z 1827 r. wieś miała 19 domów i 170 mieszkańców. W 1880 r. Michałów miał już 64 domy i 497 mieszkańców. Fabryka żelaza miała 7 pieców pudlowych, dubeltowych oraz jeden piec szwejsowy z młotem parowym. Zakład napędzany był siłą wody, zatrudniał 150 robotników i wyrabiał 120 000 cnt. półproduktu żelaznego. W 1870 r. fabryka przeszła w ręce prywatne i została znacznie rozbudowana. Ok 1874 r. powstała Szkoła Podstawowa Nr 2. W 1877 r. zakład nabyło towarzystwo akcyjne.

Za Królestwa Kongresowego Michałów przynależał do powiatu iłżeckiego w guberni kieleckiej. Początkowo, w latach 1867–1870, znajdował się w gminie Starachowice. 13 stycznia 1870 gmina Starachowice została zniesiona w związku z przyłączeniem do niej pozbawionego praw miejskich Wierzbnika i równoczesnym przemianowaniem jednostki na gminę Wierzbnik[3][4]. 18 sierpnia 1916 z gminy Wierzbnik wyłączono Wierzbnik, przekształcając go w odrębną gminę miejską[5], a już 1 listopada 1916 z pozostałej części gminy Wierzbnik (m.in. z Michałowem) utworzono nową gminę Styków[6][7].

W II RP Michałów przynależał do woj. kieleckiego (powiat iłżecki), gdzie w 1921 roku liczył 666 mieszkańców[8]. 31 października 1933 utworzyły gromadę o nazwie Michałów, składającą się ze wsi Michałów, osady pofabrycznej Michałów-Górnictwo i gruntów kolejowych[9]. 1 kwietnia 1939 miasto Wierzbniki połączono z utworzoną w 1933 roku gromadą Starachowice Fabryczne[10], nadając mu nazwę Starachowice-Wierzbnik[11]. Natomiast Michałów zachował dalej swoją odrębność jako gromada w gminie Styków.

Podczas II wojny światowej włączony do Generalnego Gubernatorstwa (dystrykt radomski, powiat starachowicki), nadal jako odrębna gromada Michałów licząca 868 mieszkańców, choć już w gminie Brody (gminę Styków zniesiono)[12].

Po wojnie w województwie kieleckim, nadal jako gromada, jedna z 12 reaktywowanej gminy Styków w reaktywowanym powiecie iłżeckim[13].

W związku z reformą znoszącą gminy jesienią 1954 roku, Michałów wszedł w skład nowo utworzonej gromady Michałów, której został siedzibą[14]. Gromadę Michałów zniesiono 31 grudnia 1961, a jej obszar przekształcono w gromadę Kuczów[15].

W związku z kolejną reformą administracyjną w 1973 roku Michałów wszedł w skład gminie Brody w powiecie iłżeckim[16], który 9 grudnia 1973 przemianowano na starachowicki[17], a który przetrwał do 31 maja 1975. W latach 1975–1983 wieś należała administracyjnie do (małego) województwa kieleckiego.

1 marca 1983 sołectwo Michałów (475,48 ha) wyłączono z gminy Brody i włączono do Starachowic[1].

Zabytki

edytuj

Urządzenia hydrotechniczne – tama i przepust z II połowy XIX w., wpisane do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.825 z 6.09.1971)[18].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Dz.U. z 1983 r. nr 10, poz. 52.
  2. ↑ a b UCHWAŁA NR VII/17/2016 RADY MIEJSKIEJ W STARACHOWICACH
  3. ↑ Postanowienie z 17 (29) października 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 415).
  4. ↑ Wierzbnik, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 399.
  5. ↑ Aneks, s. 575. [dostęp 2011-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-16)].
  6. ↑ Rozporządzenie c. i k. Jeneralnego-Gubernatorstwa wojskowego z dnia 21 października 1916 r. Oznaczenie obszaru miast: Buska, Chmielnika, Dąbrowej, Jędrzejowa, Ostrowca, Sandomierza, Staszowa, Szczebrzeszyna, Wierzbnika, Włoszczowy i Zamościa. (Dz. Rozp. C. i K. Jen. Gub. Wojsk. z 1916 r. Cz. XVIII, poz. 103).
  7. ↑ Historia sołectwa Styków.
  8. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 3 : Województwo kieleckie.
  9. ↑ Kielecki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 27, poz. 182.
  10. ↑ Dz.U. z 1939 r. nr 7, poz. 42.
  11. ↑ M.P. z 1939 r. nr 77, poz. 175.
  12. ↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG.
  13. ↑ Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej: według stanu na z dnia 1 VII 1952 r.
  14. ↑ Uchwała Nr 13k/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 29 września 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu iłżeckiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 20 grudnia 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 29 września 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 31 grudnia 1954 r., Nr. 15, Poz. 104).
  15. ↑ Uchwała Nr 24/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 15 września 1961 r. o zmianie granic i nazw niektórych gromad oraz przeniesieniu siedzib niektórych gromadzkich rad narodowych (w brzmieniu uchwały Nr. 30/61 z dnia 22 listopada 1961 r.) (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 30 listopada 1961 r., Nr. 14, Poz. 130).
  16. ↑ Uchwała Nr XVII/80/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 8 grudnia 1972 w sprawie utworzenia wspólnych rad narodowych dla miast nie stanowiących powiatów i gmin w województwie kieleckim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach z dnia 9 grudnia 1972, Nr 26, Poz. 174).
  17. ↑ Dz.U. z 1973 r. nr 46, poz. 272.
  18. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 61 [dostęp 2018-02-10].

Bibliografia

edytuj
  • Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Michałów_(Starachowice)&oldid=73966692”