Wikipedia

Słupsk (stacja kolejowa)

Słupsk – stacja kolejowa[2] w Słupsku, jedna z największych na terenie województwa pomorskiego. Jest to stacja węzłowa, linia kolejowa nr 202 z Gdańska Głównego do Stargardu krzyżuje się tutaj z linią kolejową nr 405, łączącą stację Piła Główna z przystankiem osobowym Ustka. Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca wojewódzkiego[3]. Zatrzymują się tu wszystkie pociągi pasażerskie.

Słupsk
Ilustracja
Dworzec w 2023 roku
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Miejscowość

Słupsk

Lokalizacja

Śródmieście, Zatorze

Data otwarcia

1 lipca 1869

Poprzednie nazwy

Stolp

Rodzaj

stacja

Dane techniczne
Liczba peronów

3[1]

Liczba krawędzi
peronowych

6

Kasy

T

Linie kolejowe
Położenie na mapie Słupska
Mapa konturowa Słupska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Słupsk”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Słupsk”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Słupsk”
Ziemia54°28′02″N 17°00′57″E/54,467222 17,015833
Multimedia w Wikimedia Commons

Ruch pasażerski

edytuj
Rok Wymiana roczna Wymiana pasażerska na dobę miejsce w Polsce
2017[4] 2 520 000 6 900 33
2018[5] 1 350 000 3 700 61
2019[4] 1 530 000 4 200 66
2020[4] 1 100 000 3 000 58
2021[4] 1 390 000 3 800 57
2022[6] 6 000 61

Położenie i infrastruktura

edytuj

Stacja położona jest w zachodniej części centrum miasta, przy ul. H. Kołłątaja 32, i oddziela śródmieście od wielkopłytowych osiedli mieszkaniowych z lat 70. XX wieku. Dworzec zamyka ul. Wojska Polskiego, dawniej główną arterię miasta. Stacja pasażerska posiada trzy perony, z czego peron trzeci jest przedłużeniem peronu drugiego i, jako peron czołowy, obsługuje wyłącznie pociągi REGIO w kierunku Ustki. Perony połączone są z dworcem przejściem podziemnym. Stacja towarowa położona jest dokładnie naprzeciwko dworca pasażerskiego. Tory stacyjne zostały zelektryfikowane w 1988. Stacja dysponuje zarówno semaforami świetlnymi, jak i kształtowymi.

W wyniku zmniejszenia rangi Słupska jako węzła kolejowego, duża część infrastruktury stacyjnej została rozebrana; dawne warsztaty ZNTK zostały zburzone, a w ich miejscu wybudowano hipermarket sieci Kaufland. Zabytkową lokomotywownię, architektonicznie wzorowaną na pilskiej i wieże wodne rozebrano w początkach XXI wieku. Tzw. „mały dworzec”, który obsługiwał ruch pasażerski przed przeniesieniem stacji bliżej Śródmieścia, został zburzony w 2011.

Historia

edytuj
 
Dworzec w 1869
 
Skład trójmiejskiej SKM na peronie 1. stacji w Słupsku przed przebudową

Pierwsze połączenie kolejowe, od strony Koszalina, zostało uruchomione 1 lipca 1869. Jednocześnie oddano do użytku zaplecze kolejowe wraz z „małym dworcem”, położonym na terenie dzisiejszych warsztatów naprawczych wagonów. Kolejne połączenia otwierano: we wrześniu 1870 do Gdańska, w 1878 do Piły i Ustki, w 1894 do Dębnicy Kaszubskiej (w 1906 przedłużona do Budowa) i odcinki wąskotorowe do Smołdzina i Cecenowa (przekute na normalnotorowe w latach 1913 - 1933). Słupsk stał się ważnym węzłem kolejowym, a szczególną popularnością cieszyły się codzienne połączenia do Ustki[7]. W latach 20. XX wieku wybudowano w Słupsku parowozownię na 24 stanowiska. Miała ona dwie obrotnice i kształt wachlarza. Po wojnie przystosowano ją także do obsługi spalinowozów[8].

Wkroczenie Armii Czerwonej do miasta bardzo negatywnie wpłynęło na sytuację kolei w Słupsku. Żołnierze radzieccy rozebrali linie kolei powiatowych do Budowa i Smołdzina, a także drugi tor na obecnej linii kolejowej nr 202 na odcinku Słupsk-Lębork. Ucierpiał także dworzec, zniszczony w znacznej części i nigdy już nieodbudowany w swojej przedwojennej formie. Niemniej, już w niecałe trzy miesiące po zajęciu miasta, 27 maja 1945 przywrócono połączenie pasażerskie z Lęborkiem, a później z Ustką, Koszalinem, Piłą i innymi miastami regionu. Jako że duża część infrastruktury zachowała się, miasto nie straciło swojego węzłowego znaczenia. W 1975 utworzono tu Dyrekcję Rejonową Kolei Państwowych, przekształconą w 1983 w Rejon Przewozów Kolejowych, a osiem lat później - w 1991 w Zakład Przewozów Pasażerskich. Wtedy też oddano do użytku nowy budynek dworca.

W latach 90. XX wieku Słupsk zaczął powoli tracić na znaczeniu jako węzeł kolejowy. W 1997 likwidacji uległy Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego, a w 1999 rozwiązano Zakład Przewozów Pasażerskich. Wtedy stacja i wagonownia Słupsk zostały podporządkowane Pomorskiemu Zakładowi Przewozów Regionalnych. Po 2000 lokomotywownia została przejęta przez Zakład Taboru w Gdyni, co de facto oznaczało jej likwidację. Od 2008 działają jedynie warsztaty naprawcze wagonów przy ul. Grunwaldzkiej. W 2009 podjęto próbę likwidacji kluczowych połączeń dalekobieżnych, łączących miasto m.in. z Warszawą i Poznaniem[9], została ona jednak wycofana wskutek protestu mieszkańców.

Od 2007 do Słupska dojeżdżają pociągi trójmiejskiej SKM, które na trasie Trójmiasto-Słupsk zastąpiły Przewozy Regionalne. Od 2015 roku w sezonie letnim przez stacje kursuje pociąg "Słoneczny" spółki Koleje Mazowieckie jadący z Warszawy do Ustki.

Od 10 grudnia 2017 pociągi trójmiejskiej SKM przestały kursować na odcinku Lębork – Słupsk[10].

15 kwietnia 2024 roku rozpoczęto rozbiórkę starego dworca w celu przygotowania terenu pod budowę nowego obiektu dworcowego. Przewidziany termin oddania nowego gmachu do użytku to 2026 rok[11]. W ramach budowy drugiego toru na linii kolejowej nr 202 rozpoczęto również prace nad przebudową układu torowego stacji[12].

Połączenia lokalne całoroczne

edytuj

Zobacz też

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Wolfram Bäumer, Siegfried Bufe: Eisenbahnen in Pommern, Bufe Fachbuch Verlag Egglham und München 1988, 255 s., ISBN 3-922138-34-9
  • R. Witkowski: Kolej Doliny Słupi, Świat Kolei 6/2004, Emi Press Łódź
  • R. Witkowski: Słupska Kolej Powiatowa, Świat Kolei 9/2005, Emi Press Łódź
  • R. Witkowski: Słupskie Koleje Powiatowe, Świat Kolei 11/2005, Emi Press Łódź

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Peron 3 jest przedłużeniem peronu 2.
  2. ↑ 2.6. Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych. [w:] Regulamin sieci 2023/2024 [on-line]. plk-sa.pl. [dostęp 2024-05-06].
  3. ↑ Wykaz stacji pasażerskich wraz z ich kategoryzacją oraz określeniem dostępności do obiektu, l.p. 411
  4. ↑ a b c d Urząd Transportu Kolejowego, Przewozy pasażerskie [online], Portal statystyczny UTK [dostęp 2023-02-20] (pol.).
  5. ↑ Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r. [online], Urząd Transportu Kolejowego [dostęp 2020-01-30].
  6. ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
  7. ↑ Jarosław Kowalski: Był sobie Słupsk. W pajęczynie żelaznych dróg.. 2006-06-09. [dostęp 2012-06-03].
  8. ↑ Edward Kasierski: 140 lat temu do Słupska wjechał pierwszy pociąg. [dostęp 2012-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-24)].
  9. ↑ Słupsk. Protest przeciw likwidacji pociągów dalekobieżnych. 2009-13-08. [dostęp 2012-06-03].
  10. ↑ www.skm.pkp.pl
  11. ↑ Ruszyły roboty rozbiórkowe dworca PKP w Słupsku [online], K6 Info, 16 kwietnia 2024 [dostęp 2024-05-06] (pol.).
  12. ↑ Kolej w Słupsku zmienia się dla podróżnych [online], plk.sa.pl, 29 kwietnia 2024 [dostęp 2024-05-06] (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Słupsk
Linia 202 Gdańsk Główny – Stargard (131,173 km)
   
Jezierzyce Słupskie
odległość: 8,919 km
  
   Reblino
odległość: 8,409 km
Linia 405 Piła Główna – Ustka (175,004 km)
   
Kobylnica Słupska
odległość: 3,730 km
  
odległość: 1,924 km
Linia Słupsk – Budowo (0,000 km)
 
odległość: 1,4 km
Linia Słupsk – Cecenowo (0,000 km)
 
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Słupsk_(stacja_kolejowa)&oldid=73891228”