Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego w Słupsku

Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego w Słupsku
Państwo	Polska
Siedziba	Słupsk
Adres	Słupsk; ul. Kołłątaja 25
Data założenia	1869
Data likwidacji	1997
	Położenie na mapie Słupska ZNTK Słupsk (zlikwidowane)
	Położenie na mapie Polski ZNTK Słupsk (zlikwidowane)
	Położenie na mapie województwa pomorskiego ZNTK Słupsk (zlikwidowane)
	54°28′17,7″N 17°01′05,4″E/54,471583 17,018167

Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego w Słupsku – zakłady naprawcze taboru kolejowego w Słupsku, działające w latach 1869–1997.

Historia

Do 1945 roku

Zakłady powstały około 1869 jako zaplecze naprawcze taboru miejscowej jednostki kolejowej Bahnbetriebswerk Stolp. Po kilku latach nadano im nazwę Głównego Warsztatu Naprawczego (Hauptwerkstatte Stolp). W latach 1924–1925 zakład w Słupsku okresowo funkcjonował jako wydział (BAbt.) zakładów naprawczych w Stargardzie (Eisenbahn-Ausbesserungswerk Stargard); zatrudniał 218 pracowników. W 1925 na jego bazie utworzono wagonownię (Betriebswagenwerk), zarządzaną przez miejscowy oddział mechaniczny (Maschinenamt Stolp), której zmieniono nazwę najpierw na Bahnbetriebswagenwerk Stolp [Bww Stp], a później Reichsbahnausbesserungswerk Stolp. W 1941 zatrudnienie wynosiło 110 osób.

Podobóz Pracy Słupsk

Pod koniec II wojny światowej (1944–1945) na terenie zakładu było też zatrudnionych 620 więźniów narodowości żydowskiej z obozu koncentracyjnego w Stutthof – w Podobozie Pracy Słupsk (Außenarbeitslager Stolp). Więźniowie byli zatrudnieni przy naprawie i czyszczeniu wagonów, pracach torowych. Zakwaterowani byli w jednej z hal oraz w sali gimnastycznej. Komendantem podobozu był SS-Hauptscharführer Julius Sakowski. Funkcje wartownicze pełnili strażnicy ochrony kolei (Banschutzmänner)^[1].

Na miejscu podobozu odsłonięto pomnik ku czci więźniów tam osadzonych, umieszczając napis:

Pamięci ofiar hitlerowskiego bestialstwa - 800 więźniom obozu koncentracyjnego Stutthof, męczonych i mordowanych od lipca 1944 do lutego 1945 na terenie wagonowni w Słupsku.

Po 1945 roku

Po wyzwoleniu w zabudowaniach przy ul. Kołłątaja pomieszczono w 1945 Warsztaty wagonowe, na bazie których funkcjonowała w nich Wagonownia (1954–1967). Wagonownię przeniesiono 1 kwietnia 1967 na drugą stronę torów do obiektu dawnego dworca kolei wąskotorowej przy ul. Grunwaldzkiej, który dotychczas użytkowała służba drogowa PKP, zaś infrastrukturę oraz 70 pracowników przekazano ZNTK w Gdańsku. Niedługo potem utworzono samodzielne ZNTK w Słupsku, które funkcjonowało do połowy lat dziewięćdziesiątych, zaś ich infrastrukturę ponownie przekazano ZNTK w Gdańsku. Ostatnich pracowników zwolniono 30 czerwca 1997. Następnie teren sprzedano inwestorom, którzy wybudowali w 2006 w tym miejscu hipermarket sieci Kaufland.

Ostatnim Kierownikiem ZNTK Słupsku był Ryszard Możejko, przed nim Roman Chaciński^[2].

Zobacz też

Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego

Bibliografia

Geoffrey P. Megargee (red.): The United States Holocaust Memorial Museum encyclopedia of camps and ghettos 1933-1945, Indiana University Press Bloomington 2009, ISBN 978-0-253-00350-8
Jerzy Baranowski (red.): Kolej na Pomorzu Zachodnim 1843-2013, INES Szczecin 2013, wyd. IV, 256 s., ISBN 978-83-910427-9-3

Linki zewnętrzne

Przypisy

↑ Mirosław Gliński: Podobozy i większe komanda zewnętrzne obozu Stutthof (1939-1945), Zeszyty Muzeum Stutthof, nr. 3 1979, s. 158180, [w:] [1]
↑ Jerzy Baranowski (red.): Kolej na Pomorzu Zachodnim 1843-2013, INES Szczecin 2013, s. 155

[1] Mirosław Gliński: Podobozy i większe komanda zewnętrzne obozu Stutthof (1939-1945), Zeszyty Muzeum Stutthof, nr. 3 1979, s. 158180, [w:] [1]

[2] Jerzy Baranowski (red.): Kolej na Pomorzu Zachodnim 1843-2013, INES Szczecin 2013, s. 155

[1]

[2]