Dębnica Kaszubska
Dębnica Kaszubska (tuż po wojnie Dębnica-Racława[4][5], kaszub. Kaszëbskô Dãbnica lub Kaszëbskô Damnica[6][7][8][9], niem. Rathsdamnitz[10]) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, siedziba gminy Dębnica Kaszubska na północno-wschodnim obrzeżu Parku Krajobrazowego Dolina Słupi przy drodze wojewódzkiej nr 210 i nad rzeką Skotawą.
| wieś | |
 Kościół św. Jana Chrzciciela w Dębnicy Kaszubskiej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
3 851[2] |
| Strefa numeracyjna |
59 |
| Kod pocztowy |
76-248[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GSL |
| SIMC |
0743959 |
Położenie na mapie gminy Dębnica Kaszubska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu słupskiego  | |
 54°22′43″N 17°09′38″E/54,378611 17,160556[1]
| |
W skład sołectwa Dębnica Kaszubska wchodzą również miejscowości: Dargacz, Dobrzykowo, Dudzicze, Krzynia, Łysomice i Łysomiczki. Dębnica Kaszubska znajdowała się na trasie Słupskiej Kolei Powiatowej Słupsk-Budowo (rozebranej w 1945). Połączenie ze Słupskiem umożliwiały autobusy słupskiej komunikacji miejskiej (linia numer 11), a obecnie linia numer 211 PKS Słupsk.
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Dębnica Kaszubska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.
Od 1998 w miejscowości funkcjonowała montownia białoruskich ciężarówek MAZ[11].
Nazwa
edytujNazwa miejscowości, po raz pierwszy odnotowana w 1623, ma pochodzenie słowiańskie i charakter topograficzny. Wywodzi się od pomorskiego kontynuantu psł. nazwy pospolitej *dǫbьnica „dębina, las dębowy”[4]. Niemiecka nazwa Rathsdamnitz ma charakter hybrydowy kulturowo-topograficzny i składa się z dwóch członów: nazwy pospolitej Rath „rada”, wskazującej na przynależność wsi do słupskiego magistratu i pozwalającej na odróżnienie jej od pobliskiej miejscowości Hebrondamnitz „Damnica” pozostającej w rękach prywatnych[12], i słowiańskiej nazwy topograficznej Damnitz[4]. Stworzona przez Stanisława Kozierowskiego nazwa Dębnica Racława, przejściowo używana w okresie bezpośrednio po II wojnie światowej jest wynikiem adideacji członu Rath do słowiańskiej nazwy osobowej Racław[4]. Wyróżnik Kaszubska został dodany w 1946 dla odróżnienia wsi od innych miejscowości o podobnych nazwach[10].
Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską formę nazwy Dãbnica Kaszëbskô[13].
Sołectwo
edytujSołectwo Dębnica Kaszubska obejmuje obszarem swych działań tereny wsi Dębnica Kaszubska, Dargacz, Dobrzykowo, Dudzicze, Krzynia, Łysomice, Łysomiczki[14].
Podstawy prawne
edytujSamorząd mieszkańców wsi sołectwa Dębnica Kaszubska został unormowany następującymi przepisami[14]:
- Ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym,
- Uchwały nr XIII/64/2003 z dnia 30 października 2003 roku w sprawie uchwalenia Statutu Gminy Dębnica Kaszubska,
- Załącznik nr 4 do Ustawy nr XIX/92/2004 Rady Gminy Dębnica Kaszubska z dnia 29 kwietnia 2004 roku.
Zabytki
edytuj- Murowano-szachulcowy kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela z 1584 roku (dwukrotnie przebudowywany - w okresie 1781–1786 i w XIX wieku)
Wspólnoty wyznaniowe
edytuj- Kościół rzymskokatolicki:
- Kościół greckokatolicki:
- Świadkowie Jehowy:
- zbór Dębnica Kaszubska – Sala Królestwa: Słupsk[15].
Ludzie związani z Dębnicą Kaszubską
edytuj- ks. Antoni Kania - proboszcz miejscowej parafii rzymskokatolickiej w latach 1950-1965
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 23393
- ↑ Polska w Liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2023-11-24] (pol.).
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 224 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d Witold Iwicki, Toponimia byłego powiatu słupskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1993, s. 33.
- ↑ Pierwsza powojenna mapa Polski wydana przez WIG Sztabu Generalnego w roku 1945
- ↑ Konkordacja kaszubskich nazw geograficznych | Kaszubska Strona Informacyjna [online] [dostęp 2023-12-18].
- ↑ artykuly-Kaszëbsczé miestné miona - kaszubskie nazwy miejscowości : Nasze Kaszuby [online], naszekaszuby.pl [dostęp 2023-12-18].
- ↑ Uchwała nr 6 2010 – Nazwy miast, wsi gminnych i sołeckich – Skarbnica Kaszubska [online] [dostęp 2023-12-18] (pol.).
- ↑ Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I, Druk "Wieku" Nowy-Świat, 1880, s. 898 (pol.).
- ↑ a b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
- ↑ Jak czas wymazał ciężarowe MAZ-y. Ruszyły z Dębnicy Kaszubskiej ćwierć wieku temu
- ↑ Karl-Heinz Pagel, Der Landkreis Stolp in Pommern: Zeugnisse seiner deutschen Vergangenheit, Lübeck: Heimatkreise Stadt Stolp, 1989, s. 800.
- ↑ Felicja Baska-Borzyszkowska i inni, Polsko-kaszubski słownik nazw miejscowych, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2017, s. 202, ISBN 978-83-62137-50-3.
- ↑ a b Załącznik nr 4 do Ustawy nr XIX/92/2004 Rady Gminy Dębnica Kaszubska z dnia 29 kwietnia 2004 roku
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2020-07-22].
Zobacz też
edytuj- inne miejscowości o nazwie Dębnica
- Dębnica Kaszubska - strona domowa