Puck (stacja kolejowa)
Puck – stacja kolejowa w Pucku (województwo pomorskie) pomiędzy ulicami Dworcową a Kolejową. Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca turystycznego[1]. Stacja powstała w 1898 (pierwszy pociąg dojechał do Pucka 15 grudnia 1898). Zaraz po odzyskaniu niepodległości przez Polskę Puck był elementem sieci PKP położonym najbliżej morza. W 1928 wybudowano nowy dworzec. Stacja leży na linii kolejowej nr 213, która obsługuje Mierzeję Helską, z tego względu przewozy wykazują dużą sezonowość.
 Dworzec od strony peronów | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Data otwarcia |
1899 |
| Poprzednie nazwy |
Putzig |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów |
1 |
| Liczba krawędzi peronowych |
2 |
| Kasy |
|
| Linie kolejowe | |
Położenie na mapie Pucka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu puckiego  | |
 54°42′56″N 18°24′30″E/54,715556 18,408333
| |
Ruch pasażerski
edytuj| Rok | Wymiana pasażerska na dobę |
|---|---|
| 2017[2] | 1 000 |
| 2022[3] | 1 500-2 000 |
Położenie
edytujStacja w Pucku znajduje się w południowo-zachodniej części miasta pomiędzy ulicami Dworcową (od strony budynku dworca), a Kolejową. Obok dworca kolejowego znajduje się dworzec autobusowy. W Pucku od 2017 roku istnieje komunikacja miejska – jeden autobus gdyńskiego przewoźnika, który kursuje po mieście w określonych przez rozkład godzinach (zazwyczaj w godzinnych odstępach).
Historia
edytujTło powstania
edytujW 1870, przy okazji budowy linii kolejowej ze Słupska do Sopotu, kolej dotarła do Redy. Odcinek ten domykał połączenie Gdańsk – Szczecin przez Słupsk i Koszalin. W przeciwieństwie do większości budowanych w tym czasie na Pomorzu linii kolejowych nie była ona budowana w ramach Królewskiej Kolei Wschodniej. Mimo tego później została przez nią przejęta. W latach 80. i 90. XIX wieku sieć kolejowa w Prusach zaczęła się zagęszczać. Po wybudowaniu głównych magistrali zaczęły powstawać linie lokalne łączące miasta powiatowe[4].
1897–1920
edytujW grudniu 1897 rozpoczęto budowę pierwszego odcinka współczesnej linii 213 – z Redy do Pucka[5]. Został on otwarty 15 grudnia 1898[6]. Od razu linia miała dochodzić do Krokowej[5] jednakże budowę rozpoczęto dopiero w 1901[7] a oddano w 1903. Na odcinku Puck – Swarzewo, linia ta była przedłużeniem obecnej linii 213, dalej linią 263[8].
1920–1945
edytujW 1918 Polska odzyskała niepodległość. Granice na Pomorzu ustalono dopiero w 1920. Wówczas linia kolejowa z Redy do Pucka znalazła się w Polsce. Stacja w Pucku była najbliżej morza położonym obiektem na sieci PKP, dlatego zbudowano w Pucku tymczasowy port wraz z bocznicą kolejową[6].
W 1921 zawieszono na pół roku przewozy na odcinku Puck – Swarzewo (i dalej do Krokowej na linii 263)[9]. Było to związane z budową linii kolejowej na Hel, oddanej w 1922[10]. W 1928 zbudowano nowy dworzec[11].
W XX-leciu międzywojennym w Pucku dochodziło do zmiany lokomotyw. Odcinek Gdynia – Puck był obsługiwany lokomotywami OKl27, natomiast dalszą część trasy obsługiwały Tp3[12].
1945–1989
edytujW 1979 zawieszono po raz drugi przewozy na linii Puck – Krokowa, pociągi wróciły do Krokowej w maju 1983[9].
Po 1989
edytujPo raz trzeci ruch kolejowy z Pucka do Krokowej został zawieszony na przełomie lat 80. i 90. W maju 1989 na tej trasie przestały kursować pociągi osobowe, a w 1991 również towarowe[9]. Od tego czasu po linii kolejowej nr 213 jeżdżą tylko pociągi osobowe pomiędzy Gdynią a Helem (część relacji bywa skrócona do Władysławowa lub Pucka) oraz wakacyjne pociągi dalekobieżne.
26 września 1993 ze stacji Puck odjechał ostatni planowy pociąg pasażerski prowadzony trakcją parową[6].
W 1998 linia została zmodernizowana. Stacje zostały wyposażone w urządzenia sterowania ruchem kolejowym, obsługiwane zdalnie z Gdyni, przez co obecność obsługi stacji (oprócz kas biletowych) stała się zbędna[10].
16 lipca 2020 w rejonie dworca oddano do użytku węzeł integracyjny[13].
Linie kolejowe
edytujPuck był węzłem kolejowym, w którym od linii kolejowej nr 213 łączącej Redę z Helem odchodziła w Swarzewie linia kolejowa nr 263 Swarzewo – Krokowa. Linia ta została zawieszona w 1991, natomiast fizyczna rozbiórka nastąpiła w 2005. Wszystkie linie są jednotorowe, normalnotorowe, niezelektryfikowane[10].
Infrastruktura
edytujBudynek dworca
edytuj
Dworzec w Pucku powstał w 1928. Budynek jest jednobryłowy, piętrowy kryty dwuspadowym dachem z niewielką przybudówką od strony placu. Elewacja jest otynkowana. W budynku znajdują się kasy i poczekalnia[14].
Peron
edytuj
Stacja w Pucku posiada jeden dwukrawędziowy peron o wysokości 760 mm nad poziomem główki szyny i długości 225 m. Dostęp do peronu jest możliwy wyłącznie z poziomu szyn. Peron wyposażony jest w ławki i wiaty[15].
Ruch pociągów
edytujPociągi osobowe
edytujLinią 213 jeżdżą pociągi osobowe w relacji Gdynia – Hel (i z powrotem) oraz Gdynia – Władysławowo (i z powrotem). W okresie letnim na Hel w niektórych latach był przedłużany pociąg osobowy przyspieszony Tur Gdynia – Chojnice prowadzony przez całą swoją trasę lokomotywą spalinową[16].
Ze względu na duży ruch turystyczny w sezonie letnim oraz zdecydowanie mniejszy poza sezonem, dla linii publikowane były dwie tablice w rozkładzie jazdy. Od 2005 do obsługi połączeń lokalnych pomiędzy Gdynią a Helem zaczęto stosować autobusy szynowe i spalinowe zespoły trakcyjne[17]. Od 2010 roku kursują przeznaczone dla tej linii spalinowe zespoły trakcyjne SA137 i SA138[7].
W sezonie letnim z powodu wzmożonego ruchu przewozy są obsługiwane składami klasycznymi z wagonami piętrowymi. SZT łączy się wówczas w dłuższe składy, często z wagonem doczepnym w środku[17].
Pociągi dalekobieżne
edytujPociągi dalekobieżne jeżdżą linią kolejową nr 213 tylko w czasie wakacji ze względu na napływ turystów na Mierzeję Helską. Wówczas na tej trasie jeździ kilkanaście par pociągów zarówno pospiesznych (TLK), jak i ekspresowych. Pociągi te ze względu na brak elektryfikacji są prowadzone lokomotywami spalinowymi. Zmiana lokomotyw następuje podczas postoju na stacji Gdynia Główna[18].
Przypisy
edytuj- ↑ Wykaz stacji pasażerskich wraz z ich kategoryzacją oraz określeniem dostępności do obiektu, l.p. 358.
- ↑ Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
- ↑ M. Jerczyński. Królewska Kolej Wschodnia – jak powstała legenda. „Świat Kolei”. 7/2001. s. 18–25. ISSN 1234-5962.
- ↑ a b Marcin Przegiętka. O tym pisano w grudniu... „Świat Kolei”. 12/2007, s. 5. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962.
- ↑ a b c Krzysztof Labudda. 110-lecie linii Reda-Puck... „Świat Kolei”. 12/2007, s. 5. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962.
- ↑ a b Filip Karoński, Marcin Przegiętka. O tym pisano w maju... „Świat Kolei”. 5/2011, s. 6. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962.
- ↑ Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Linia Reda – Hel. bazakolejowa.pl. [dostęp 2020-02-01]. (pol.).
- ↑ a b c Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Linia Swarzewo – Krokowa. bazakolejowa.pl. [dostęp 2020-02-01]. (pol.).
- ↑ a b c Judyta Kurkowska-Ciechańska, Ariel Ciechański: Koleje. Warszawa: Carta blanca, 2008, s. 30. ISBN 978-83-60887-233.
- ↑ Marcin Przegiętka. O tym pisano w kwietniu... „Świat Kolei”. 4/2008, s. 5. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962.
- ↑ Andrzej Massel. Pasażerski ruch kolejowy w czasach II Rzeczypospolitej (3). „Świat Kolei”. 1/2010, s. 16–23. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962.
- ↑ Nowy węzeł integracyjny w Pucku za 10 mln zł. Rejon dworca kolejowego bardzo się zmienił
- ↑ Jarosław Woźny, Marek Potocki (red.): Puck. bazakolejowa.pl. [dostęp 2012-07-23]. (pol.).
- ↑ PKP Polskie Linie Kolejowe: Wykaz peronów. plk-sa.pl, 2016-03-01. [dostęp 2016-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)]. (pol.).
- ↑ Filip Brzeziński. SP32 w Chojnicach. „Świat Kolei”. 6/2010, s. 4. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962.
- ↑ a b Ryszard Stankiewicz. Nowy tabor na trasie Gdynia Gł. – Hel. „Koleje Małe i Duże”. 1/2007, s. 4. Katowice: APLAND. ISSN 1641-117X.
- ↑ Szymin Suliński. Wakacyjne pociągi. „Koleje Małe i Duże”. 2/2006, s. 14–15. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962.
| Puck | ||
| Linia 213 Reda – Hel (15,986 km) | ||
  odległość: 4,619 km
|
|
odległość: 4,964 km
|
