Pomianowo (województwo zachodniopomorskie)
Pomianowo (niem. Pumlow) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie białogardzkim, w gminie Białogard. W latach 1975–1998 wieś należała do województwa koszalińskiego. W roku 2011 wieś liczyła 397 mieszkańców[4].
wieś | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Wysokość |
34 m n.p.m. |
Liczba ludności (2022) |
369[2] |
Strefa numeracyjna |
94 |
Kod pocztowy |
78-200[3] |
Tablice rejestracyjne |
ZBI |
SIMC |
0303060 |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego | |
Położenie na mapie powiatu białogardzkiego | |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Białogard | |
54°02′11″N 16°03′30″E/54,036389 16,058333[1] |
Geografia
edytujWieś leży ok. 6 km na wschód od Białogardu, pomiędzy Białogardem a miejscowością Zaspy Małe. Wieś w układzie ulicówki, w terenie pagórkowatym. Wokół otoczona przez pola, łąki, częściowo lasy. We wsi dominuje zwarta zabudowa. Budynki w większości są murowane powstałe na początku XX wieku. W okolicy wsi znajdują się torfowiska niskie oraz tereny popoligonowe.
Historia
edytujPomianowo stanowiło częściowo własność szlachecką, a w części należała do domeny książęcej w Białogardzie. Było starym lennem rodziny von Kleist (Kleszczy). Druga część wsi, która składała się z trzech zagród chłopskich była niegdyś starym lennem rodu von Krautspar ale później stała się lennem von Kameke. Na skutek bankructwa przeszła na własność rodziny von Wedel w 1661 r., aż do rozwiązania majątku w XIX wieku. Około 1895 roku znajdowało się w majątku siedem budynków mieszkalnych, jedenaście gospodarczych, szkoła dom wdowy po pastorze i 37 innych budynków. W 1860 r. zbudowano starą szkołę z mieszkaniem dla nauczyciela, która na przełomie XIX / XX wieku była za mała dla 60 uczniów i dlatego w 1902 roku zbudowano nową szkołę z klasami i dwoma mieszkaniami dla nauczycieli. Pomianowo było siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej (1954–72), a w latach 1946–54 i 1973–76 siedzibą gminy Pomianowo. We wsi działała Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna "JEDNOŚĆ" oraz Kółko Rolnicze[5].
Zabytki
edytujDo wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest:
- kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki filialny pod wezwaniem Chrystusa Króla[6][7], szachulcowy z XVIII wieku przebudowany w 1889 r., nr rej. 196 z 1 lipca 1959. Kościół filialny, rzymskokatolicki należący do parafii pw. Wniebowzięcia NMP w Białogórzynie, dekanatu Białogard, diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, metropolii szczecińsko-kamieńskiej. Usytuowany jest w centrum wsi na lekko wyniesionym terenie. Otoczony prostokątnym placem o prostej podłodze urbanistycznej w całości wypełniony trawiastą polaną, z drzewami rosnącymi wzdłuż granicy działki. Są to pojedyncze piękne klony, kasztanowce, jesiony i lipy. Pierwotnie wokół kościoła rozciągał się cmentarz, obecnie nieczynny. Teren przykościelny wyznaczony jest kamiennym murkiem o nie obrobionych dużych ciosach osadzonych bezpośrednio w ziemi, tworząc niewielką skarpę otaczającą kościół. Od strony zachodniej usytuowane jest główne wejście na plac kościelny. W bezpośrednim sąsiedztwie od strony północnej, południowej i wschodniej graniczy z zabudową wsi. Patronat nad kościołem został przydzielony na mocy listu lennego z około 1411 roku, patronatem była rodzina von Kleist. Kościół bez wieży został zbudowany według źródeł w 1512 roku. Niektóre źródła datują go na XVIII wiek, plakietka znamionuje ślad, który pozostał po starym wcześniej istniejącym w tym miejscu kościele. W 1889 r. była przebudowa kościoła, o czym świadczy plakietka w elewacji kościoła, a w 1934 r. został odnowiony przede wszystkim od strony frontu oraz głównego wejścia. Wnętrze otrzymało wówczas inną polichromię. W kościele można zobaczyć barokowy ołtarz główny z XVII / XVIII wieku z retabulum, relief predelli Ostatnia wieczerza, empora organowa z połowy XVIII wieku i rzeźba Chrystusa z końca XVIII wieku, neolityczna chrzcielnica, fisharmonia z około 1861 roku. Kubatura kościoła ok. 800 m3, pow. użytkowa ok. 100 m2.
inne zabytki:
Turystyka
edytujPrzez miejscowość wiodą dwa lokalne szlaki turystyczne:
- Szlak pieszy wokół Białogard - pieszy, nieoznaczony
- Szlak wschodni wokół Białogardu - rowerowo - pieszy.
Gospodarka
edytujWe wsi znajduje się jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej,
W miejscowości działa mechaniczna oczyszczalnia ścieków dla potrzeb szkoły.
Rolnicy specjalizują się w hodowli trzody chlewnej.
Kultura i sport
edytujWe wsi znajduje się Gimnazjum im. Ignacego Krasickiego, filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Stanominie, świetlica wiejska oraz dwa boiska sportowe.
Komunikacja
edytujW miejscowości znajduje się przystanek komunikacji autobusowej.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 107851
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 966 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Wieś Pomianowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-11-19] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ „Starostwo Powiatowe”. Białogard.
- ↑ NID: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A). nid.pl, 2022-12-21. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
- ↑ „Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków”. Szczecin.
Bibliografia
edytuj- Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Białogard na lata 2005-2013, Białogard, UG, 2005