Persza liha ukraińska w piłce nożnej mężczyzn

Persza liha (ukr. Перша ліга, dosł. Pierwsza liga) – drugi poziom w hierarchii ligowych rozgrywek w piłce nożnej mężczyzn na Ukrainie. Utworzona w 1992 roku i zarządzana przez Profesjonalną Futbolową Ligę Ukrainy (PFL), a wcześniej do 1996 przez Ukraiński Związek Piłki Nożnej (FFU). Od sezonu 2013/2014 nazywana Favbet Liga 1. Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) w systemie mecz i rewanż. Przeznaczone są dla 16 ukraińskich klubów piłkarskich. Dwie pierwsze drużyny ligi uzyskują awans do Premier-lihi, zaś najsłabsze dwa zespoły relegowane są do Druhiej lihi. Zespoły zajmujące 13 i 14 pozycję w Perszej lidze rozgrywają play-off w dwóch meczach z prawem do gry w Perszej lidze przeciwko drużynom, które zajęły trzecie miejsce w grupie A i B w Druhiej lidze. Jeśli klub odmówi awansu do Premier-lihi, klub, który zajął następne miejsce w klasyfikacji, będzie promowany. Jeśli druga drużyna tego samego klubu (np. Dynamo II) zajmie pierwsze lub drugie miejsce to awansuje klub, który zajął następne miejsce po nim.

Persza liha

Перша ліга

2021/2022
Państwo	Ukraina
Dyscyplina	piłka nożna
Organizator rozgrywek	Profesjonalna Futbolowa Liga (PFL)
Data założenia	1992
Założyciel	Ukraiński Związek Piłki Nożnej
Rozgrywki
Liczba drużyn	16
Wyższy poziom ligowy	Premier-liha
Niższy poziom ligowy	Druha liha
Puchary	Puchar Ukrainy
Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca	Weres Równe, Krywbas Krzywy Róg (1992)
Obecny zwycięzca	Weres Równe (2020/21)
Najwięcej zwycięstw	Dynamo-2 Kijów, Howerła-Zakarpattia Użhorod, Zirka Kirowohrad (3)
Strona internetowa

Najbardziej utytułowaną drużyna ligi jest druga drużyna klubu Dynamo Kijów. Jeśli nie liczyć zespołów rezerw, to najwięcej tytułów uzyskała Howerła-Zakarpattia Użhorod (trzy razy pierwsze miejsce i dwa razy drugie) oraz Zirka Kirowohrad (trzy razy pierwsze miejsce).

Historia

Jej początki sięgają 1992 roku, kiedy to po odzyskaniu niepodległości w 1991 Ukraina zaczęła organizować własne rozgrywki piłkarskie. Wcześniej zespoły ukraińskie występowały w Pierwoj lidze ZSRR. Pierwszy niepełny sezon ukraińskiej Perszej lihi rozegrano wiosną 1992, kiedy to 28 zespołów podzielono na dwie grupy, w których walczono systemem dwurundowym. Zwycięzcy obydwu grup awansowali do Wyszczej lihi. Od sezonu 1992/93 mecze ligowe rozgrywano systemem jesień – wiosna.

Od sezonu 2014/15 liga liczyła 18 zespołów. Od sezonu 2016/17 liczy 16 zespołów.

Skład ligi w sezonie 2021/22

Persza liha 2021/2022

Klub	Miasto
Ahrobiznes	Wołoczyska
Alians	Łypowa Dołyna
Hirnyk-Sport	Horiszni Pławni
FK Kramatorsk	Kramatorsk
Kremiń	Krzemieńczuk
Krywbas	Krzywy Róg
Metalist	Charków
Nywa	Tarnopol
Obołoń	Kijów
Olimpik	Donieck
Podilla	Chmielnicki
Polissia	Żytomierz
Prykarpattia	Iwano-Frankiwsk
FK Użhorod	Użhorod
Wołyń	Łuck
WPK-Ahro	Szewczenkiwka

Medaliści ligi

Kluby które awansowały do Premier-lihi (do 2008 – Wyższej Lihi) są zaznaczone czcionką pogrubioną.

Sezon Gr. K T Mistrz Wicemistrz III miejsce Br. Król strzelców Uwagi 1992 A     1 Weres Równe Pryładyst Mukaczewo Polihraftechnika Oleksandria 16 Denys Filimonow (Krywbas Krzywy Róg) 2 grupy po 14 klubów B     1 Krywbas Krzywy Róg Metałurh Nikopol Artanija Oczaków 1992/1993     1 Nywa Winnica Temp Szepetówka Naftowyk Ochtyrka 26 Roman Hryhorczuk (Prykarpattia Iwano-Frankiwsk), Ihor Kolada (Temp Szepietówka) 22 klubów 1993/1994     1 Prykarpattia Iwano-Frankiwsk Ewis Mikołajów Polihraftechnika Oleksandria 26 Serhij Czujczenko (Polihraftechnika Ołeksandrija) 20 klubów 1994/1995     1 Zirka-NIBAS Kirowograd CSKA-Borysfen Boryspol Metałurh Nikopol 27 Serhij Czujczenko (Polihraftechnika Ołeksandrija) 22 klubów 1995/1996     1 Worskła Połtawa Bukowyna Czerniowce Stal Ałczewsk 35 Serhij Czujczenko (Polihraftechnika Ołeksandrija/Worskła Połtawa) 22 klubów 1996/1997     1 Metałurh Donieck Dynamo-2 Kijów Metałurh Mariupol 22 Ołeksij Antiuchin (Dynamo-2 Kijów) 24 klubów 1997/1998     1 SK Mikołajów Dynamo-2 Kijów Metalist Charków 22 Ołeh Hrycaj (FK Czerkassy), Hennadij Skydan (SK Mikołajów) 22 klubów 1998/1999     1 Dynamo-2 Kijów Czornomoreć Odessa Torpedo Zaporoże 19 Ołeh Hrycaj (FK Czerkassy) 20 klubów 1999/2000     2 Dynamo-2 Kijów Stal Ałczewsk FK Czerkasy 17 Pawło Parszyn (Polissia Żytomierz) 18 klubów 2000/2001     3 Dynamo-2 Kijów Zakarpattia Użhorod Polihraftechnika Oleksandria 20 Serhij Czujczenko (Polihraftechnika Ołeksandrija) 18 klubów 2001/2002     1 SK Wołyń-1 Łuck Czornomoreć Odessa Obołoń Kijów 17 Wasyl Saczko (Wołyń-1 Łuck), Wiktor Arefjew (Stal Ałczewsk) 18 klubów 2002/2003     2 Zirka Kirowohrad Borysfen Boryspol Dynamo-2 Kijów 15 Maksym Sztajer (FK Krasyliw) 18 klubów 2003/2004     1 Zakarpattia Użhorod Metalist Charków Naftowyk Ochtyrka 16 Ołeksandr Alijew (Dynamo-2 Kijów) 18 klubów 2004/2005     1 Stal Ałczewsk Arsenal Charków Zoria Ługańsk 17 Roman Pacholuk (Nywa Winnica) 18 klubów 2005/2006     1 Zoria Ługańsk Karpaty Lwów Obołoń Kijów 19 Bohdan Jesyp (Naftowyk-Ukrnafta Ochtyrka) 18 klubów 2006/2007     1 Naftowyk-Ukrnafta Ochtyrka Zakarpattia Użhorod Obołoń Kijów 16 Matwij Bobal (Ihroserwis Symferopol) 19 klubów 2007/2008     1 Illicziweć Mariupol FK Lwów Obołoń Kijów 23 Matwij Bobal (Ihroserwis Symferopol) 20 klubów 2008/2009     2 Zakarpattia Użhorod Obołoń Kijów FK Ołeksandrija 22 Ołeksandr Pyszczur (Wołyn Łuck) 17 klubów 2009/2010     1 PFK Sewastopol Wołyń Łuck Stal Ałczewsk 19 Serhij Kuczerenko (Krymtepłycia Mołodiżne) 18 klubów 2010/2011     1 FK Ołeksandrija Czornomoreć Odessa Stal Ałczewsk 20 Rusłan Hunczak (Bukowyna Czerniowce) 18 klubów 2011/2012     3 Howerła-Zakarpattia Użhorod Metałurh Zaporoże PFK Sewastopol 19 Ołeksandr Kosyrin (FK Odessa/Howerła-Zakarpattia Użhorod) 18 klubów 2012/2013     2 PFK Sewastopol Stal Ałczewsk FK Ołeksandrija 18 Serhij Kuznecow (PFK Sewastopol) 18 klubów 2013/2014     1 Olimpik Donieck FK Ołeksandrija Stal Ałczewsk 13 Ołeksandr Akymenko (Stal Ałczewsk) 16 klubów 2014/2015     2 FK Ołeksandrija Stal Dnieprodzierżyńsk Hirnyk-Sport Komsomolsk 21 Stanisław Kulisz (Stal Dnieprodzierżyńsk) 16 klubów 2015/2016     3 Zirka Kirowohrad Czerkaśkyj Dnipro Czerkasy Obołoń-Browar Kijów 16 Artem Faworow (Obołoń-Browar Kijów) 16 klubów 2016/2017     2 Illicziweć Mariupol Desna Czernihów Weres Równe 24 Rusłan Stepaniuk (Weres Równe) 18 klubów 2017/2018     1 Arsenał Kijów FK Połtawa Desna Czernihów 25 Ołeksandr Akymenko (Inhułeć Petrowe) 18 klubów 2018/2019     1 SK Dnipro-1 Kołos Kowaliwka Wołyń Łuck 17 Stanisław Kulisz (SK Dnipro-1) 15 klubów 2019/2020     1 FK Mynaj Ruch Lwów Inhułeć Petrowe 15 Denys Kożanow (Wołyń Łuck) 16 klubów 2020/2021     2 Weres Równe Czornomorec Odessa Metalist 1925 Charków 15 Rusłan Czernenko (Ahrobiznes Wołoczyska) 16 klubów

Statystyka

Tabela medalowa

Mistrzostwo ligi zostało do tej pory zdobyte przez 21 różnych drużyn. Stan na 12 czerwca 2021.

Lp.	Klub	Miejsca na podium			Zwycięskie sezony
1.	Dynamo-2 Kijów	3	2	1	1998/99, 1999/00, 2000/01
2.	Howerła-Zakarpattia Użhorod	3	2	0	2003/04, 2008/09, 2011/12
3.	Zirka Kirowohrad	3	0	0	1994/95, 2002/03, 2015/16
4.	FK Ołeksandrija	2	1	5	2010/11, 2014/15
5.	Illicziweć Mariupol	2	0	1	2007/08, 2016/17
	PFK Sewastopol	2	0	1	2009/10, 2012/13
	Weres Równe	2	0	1	1992, 2020/21
7.	Stal Ałczewsk	1	2	3	2004/05
8.	Wołyń Łuck	1	1	1	2001/02
9.	SK Mikołajów	1	1	0	1997/98
10.	Naftowyk-Ukrnafta Ochtyrka	1	0	2	2006/07
11.	Zoria Ługańsk	1	0	1	2005/06
13.	Krywbas Krzywy Róg	1	0	0	1992
	FK Mynaj	1	0	0	2019/20
	Nywa Winnica	1	0	0	1992/93
	Prykarpattia Iwano-Frankiwsk	1	0	0	1993/94
	Worskła Połtawa	1	0	0	1995/96
	Metałurh Donieck	1	0	0	1996/97
	Olimpik Donieck	1	0	0	2013/14
	Arsenał Kijów	1	0	0	2017/18
	SK Dnipro-1	1	0	0	2018/19
	FK Mynaj	1	0	0	2019/20
22.	Czornomoreć Odessa	0	4	0
23.	Obołoń Kijów	0	1	4
24.	Metałurh Nikopol	0	1	1
	Metalist Charków	0	1	1
	Desna Czernihów	0	1	1
27.	Pryładyst Mukaczewo	0	1	0
	Temp Szepetówka	0	1	0
	CSKA-Borysfen Boryspol	0	1	0
	Bukowyna Czerniowce	0	1	0
	Borysfen Boryspol	0	1	0
	Arsenal Charków	0	1	0
	Karpaty Lwów	0	1	0
	FK Lwów	0	1	0
	Metałurh Zaporoże	0	1	0
	Stal Kamieńskie	0	1	0
	Czerkaśkyj Dnipro Czerkasy	0	1	0
	FK Połtawa	0	1	0
	Kołos Kowaliwka	0	1	0
40.	Artanija Oczaków	0	0	1
	Worskła Połtawa	0	0	1
	Torpedo Zaporoże	0	0	1
	FK Czerkasy	0	0	1
	Hirnyk-Sport Komsomolsk	0	0	1
	Obołoń-Browar Kijów	0	0	1
	Metalist 1925 Charków	0	0	1

Klasyfikacja według miast

Siedziby klubów: Stan na czerwiec 2021.

Miasto	Liczba tytułów	Drużyny
Kijów	4	Dynamo-2 Kijów (3), Arsenał Kijów (1)
Kropywnycki	3	Zirka Kirowohrad (3)
Użhorod		Howerła-Zakarpattia Użhorod (3)
Aleksandria	2	FK Ołeksandrija (2)
Donieck		Metałurh Donieck (1), Olimpik Donieck (1)
Mariupol		Illicziweć Mariupol (2)
Sewastopol		PFK Sewastopol (2)
Równe		Weres Równe (2)
Ałczewsk	1	Stal Ałczewsk (1)
Dniepr		SK Dnipro-1 (1)
Iwano-Frankiwsk		Prykarpattia Iwano-Frankiwsk (1)
Krzywy Róg		Krywbas Krzywy Róg (1)
Łuck		Wołyń Łuck (1)
Ługańsk		Zoria Ługańsk (1)
Mikołajów		SK Mikołajów (1)
Mynaj		FK Mynaj (1)
Ochtyrka		Naftowyk-Ukrnafta Ochtyrka (1)
Połtawa		Worskła Połtawa (1)
Winnica		Nywa Winnica (1)

Uczestnicy

Są 93 zespoły, które wzięli udział w 29 sezonach Perszej lihi Ukrainy, które były prowadzone od 1992 aż do sezonu 2019/20 łącznie. Żaden z zespołów nie był zawsze obecny w każdej edycji.

Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2019/20.

• 25 razy: Dynamo-2 Kijów
• 24 razy: Naftowyk-Ukrnafta Ochtyrka
• 21 razy: MFK Mikołajów, Stal Ałczewsk
• 18 razy: FK Ołeksandrija
• 15 razy: Howerła-Zakarpattia Użhorod
• 14 razy: CSKA Kijów, Desna Czernihów
• 13 razy: Helios Charków
• 12 razy: Bukowyna Czerniowce, FK Lwów, Nywa Winnica, Polissia Żytomierz, Wołyń Łuck, Zirka Kirowohrad
• 11 razy: Dnipro Czerkasy, Ełektrometałurh-NZF Nikopol, PFK Sumy
• 10 razy: Spartak Sumy
• 9 razy: Karpaty-2 Lwów, Spartak Iwano-Frankiwsk, Szachtar-2 Donieck
• 8 razy: Krymtepłycia Mołodiżne
• 7 razy: Awanhard Kramatorsk, Chimik Siewierodonieck, Enerhetyk Bursztyn, Obołoń Kijów, KP FKPodilla Chmielnicki
• 6 razy: Hirnyk-Sport Horiszni Pławni, Krystał Czortków, FK Odessa, FK Połtawa
• 5 razy: Borysfen Boryspol, Czornomoreć Odessa, IhroSerwis Symferopol, Illicziweć Mariupol, Metalist Charków, Nywa Tarnopol, Obołoń-Browar Kijów, SK Odessa, Podilla Chmielnicki, PFK Sewastopol, Stal Kamieńskie, Szachtar Makiejewka, Worskła Połtawa, Zoria Ługańsk
• 4 razy: Arsenał Biała Cerkiew, Czerkaszczyna Czerkasy, Feniks-Illiczoweć Kalinine, Inhułeć Petrowe, Karpaty Mukaczewo, Kremiń Krzemieńczuk, FSK Prykarpattia Iwano-Frankiwsk, Tytan Armiańsk, Weres Równe
• 3 razy: Arsenał Charków, Artanija Oczaków, Bałkany Zoria, Kołos Kowaliwka, Olimpik Donieck, Ruch Lwów, FK Tarnopol
• 2 razy: Ahrobiznes Wołoczyska, Arsenał Kijów, Boreks-Borysfen Borodzianka, Czornomoreć-2 Odessa, Dnipro-2 Dniepropetrowsk, Hirnyk Krzywy Róg, Karpaty Lwów, Metalist 1925 Charków, Metałurh Zaporoże, Nafkom Browary, Naftochimik Krzemieńczuk, Prykarpattia Iwano-Frankiwsk, Roś Biała Cerkiew, Szachtar Pawłohrad, Torpedo Zaporoże
• 1 raz: Awanhard-Industrija Roweńky, FK Charków, Czajka Sewastopol, SK Dnipro-1, Hałyczyna Drohobycz, Kniaża Szczasływe, Krystał Chersoń, Krywbas Krzywy Róg, Metałurh Donieck, FK Mynaj, Ratusza Kamieniec Podolski, Skała Stryj, Sokił Złoczów, Temp Szepetówka, UkrAhroKom Hołowkiwka, Wahonobudiwnyk Stachanow, Żemczużyna Odessa
• 0 razy: Kobra Charków (po 3 kolejkach dyskwalifikowany), Komunalnyk Ługańsk (po 13 kolejkach zrezygnował)

Zobacz też

• Premier-liha
• Druha liha
• Puchar Ukrainy

Bibliografia

• Ukraińska 1. liga na oficjalnej stronie PFL (ukr.)
• 1. liga na oficjalnej stronie UAF (ukr.)
• 1. liga, [w:] baza Soccerway (liga-rozgrywki) [dostęp 2021-07-20] .
• Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)