Wikipedia

Ogiernicze

wieś w województwie opolskim

Ogiernicze (dodatkowa nazwa w j. niem. Legelsdorf) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała[4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Kotliny Raciborskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej.

Ogiernicze
wieś
Ilustracja
Południowa część wsi (2024)
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

prudnicki

Gmina

Biała

Liczba ludności (2011)

160[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-220[3]

Tablice rejestracyjne

OPR

SIMC

0491423

Położenie na mapie gminy Biała
Mapa konturowa gminy Biała, po prawej znajduje się punkt z opisem „Ogiernicze”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Ogiernicze”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Ogiernicze”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Ogiernicze”
Ziemia50°26′55″N 17°45′22″E/50,448611 17,756111[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 160 osób[2].

Geografia

edytuj

Położenie

edytuj

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 13 km od granicy z Czechami, w zachodniej części Kotliny Raciborskiej, tuż przy granicy gminy Biała z gminą Strzeleczki (powiat krapkowicki). Należy do Euroregionu Pradziad[5]. Niska bonitacja gleb[6].

Środowisko naturalne

edytuj

W Ogierniczu panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,3 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Ogiernicza wynoszą 611 mm. Dominują wiatry zachodnie[7].

Nazwa

edytuj

W pierwszych wzmiankach wieś występuje pod nazwą ex villa Logewnice[6]. Nazwa Ogiernicze nie znalazła potwierdzenia w dokumentach sprzed II wojny światowej. Polski językoznawca Stanisław Rospond odnalazł w metrykach parafii w Łączniku z lat 1684–1715 zapisy odnoście wsi: złogiewniczou, złogiewnicza, złogiewniczio, wobec czego wywnioskował, że nazwą wsi powinno być Łagiewnicze. Nazwa ta wywodzi się z faktu, że we wsi produkowano łagwie, czyli naczynia do przechowywania napojów. W pisowni niemieckiej nazwę Łagiewnicze zapisywano jako Lagewinitz, a następnie Legelsdorf[8]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wymienia ją pod polską nazwą Oglewnice i niemiecką Legelsdorf[9].

W Spisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod polską nazwą Łagiewnice[10]. 9 grudnia 1947 nadano miejscowości nazwę Ogiernicze[11]

Historia

edytuj

Istnienie Ogiernicza stwierdzono we wczesnym średniowieczu. Pierwsze źródła pisane wspominające wieś pochodzą z 1679[6].

 
Pieczęć Ogiernicza (1911)

Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu ogiera w skoku zwróconego w prawo, a w otoku napis: GEMEINDE LEGELSDORF / Kreis Neustadt O/Schl. (pol. Gmina Ogiernicze / Powiat Prudnicki, Górny Śląsk)[12].

 
Ogiernicze (Legelsdorf) wśród miejscowości ziemi prudnickiej na mapie z XIX wieku

Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 226 mieszkańców Ogiernicza wszyscy posługiwali się językiem polskim[13]. W wyborach parlamentarnych w Republice Weimarskiej w 1919 najwięcej głosów w Ogierniczu zdobyli chrześcijańscy demokraci[14].

W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Ogiernicze znalazło się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[15], w obwodzie nr 9 powiatu prudnickiego[16]. 6 lutego 1921 w Ogierniczu odbył się polski wiec, w którym wzięło udział 700 osób. Uchwalono wówczas rezolucję protestującą przeciw tzw. „emigrantom plebiscytowym”[17]. Kolejny wiec zorganizowano 27 lutego 1921[18]. Do głosowania uprawnionych było w Ogierniczu 199 osób, z czego 125, ok. 62,8%, stanowili mieszkańcy (wszyscy urodzeni w miejscowości). Oddano 193 głosy (ok. 97% uprawnionych), w tym 193 (100%) ważne; za Niemcami głosowały 132 osoby (ok. 68,4%), a za Polską 61 osób (ok. 31,6%)[19].

W latach 1945–1950 Ogiernicze należały do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego.

W latach 1952–1954 i 1973–1975 wieś należała do gminy Łącznik[20][21][22].

Mieszkańcy

edytuj

Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków[23]. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego.

Liczba mieszkańców wsi

edytuj

Zabytki

edytuj
 
Kapliczka

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Ogierniczu chroniona jest[31]:

  • kapliczka

Transport

edytuj

W zarządzie Wydziału Drogownictwa Starostwa Powiatowego w Prudniku znajduje się droga powiatowa nr 1266O relacji Łącznik – Ogiernicze[32].

Religia

edytuj

Katolicy z Ogiernicza należą do parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Łączniku (dekanat Biała)[33].

Turystyka

edytuj

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Ogierniczu[34]. Przez Ogiernicze przebiega trasa Kolarskiego Rajdu Dookoła Ziemi Bialskiej, za przejechanie którego PTTK Prudnik przyznaje odznakę[35].

Szlaki rowerowe

edytuj

Przez Ogiernicze prowadzi szlak rowerowy[36]:

Bezpieczeństwo

edytuj
 
Remiza OSP Ogiernicze

W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Ogierniczu działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej[37].

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 15 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Posterunek Policji w Białej)[38].

Teren wsi, jak i całej gminy Biała, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa[39]. Gminę Biała obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG[40].

Galeria

edytuj
  •  
    Wjazd do Ogiernicza od strony Mosznej
  •  
    Krzyż przydrożny

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 91348
  2. ↑ a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 843 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  5. ↑ Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2020-08-20].
  6. ↑ a b c Ogiernicze – Urząd Miejski w Białej [online], biala.gmina.pl [dostęp 2020-08-20].
  7. ↑ Klimat: Ogiernicze: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-08-20].
  8. ↑ Kazimierz Kasicz, Józefów czy Józefówek, „Panorama Bialska”, 2 (47), Biała: Zarząd Miasta i Gminy, marzec 1996, s. 1, 10, ISSN 1232-7352.
  9. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom VII – wynik wyszukiwania – DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2020-08-20].
  10. ↑ P. Wicik: Spis miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego, tudzież podział administracyjny województwa na powiaty, gminy i gromady. Katowice: 1946, s. 30.
  11. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 grudnia 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1948 r. nr 14, poz. 55).
  12. ↑ 947 Legelsdorf (Ogiernicze) II [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 17 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11] (pol.).
  13. ↑ a b Praca zbiorowa: Gemeindelexicon für die Regierungsbezirke Allenstein, Danzig, Marienwerder, Posen, Bromberg und Opplen Auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 1. Dezember 1910, Heft VI. Negierungsbezirk Oppeln. Berlin: Königlich preußischen Statistifchen Landesamte, 1912, s. 52.
  14. ↑ Wynik wyborów w Prudnickiem, „Gazeta Opolska”, 284, Opole: Nakładem Wydawnictwa „Gazety Opolskiej”, 5 grudnia 1919, s. 1.
  15. ↑ Natomiast z pow. prudnickiego należą do terenu plebiscytowego tylko następujące gminy, które tutaj poniżej według polskich i niemieckich nazw imiennie podajemy, „Instrukcja dla Komitetów Parytetycznych”, 2, 1921, s. 22.
  16. ↑ Hellfeier 2014 ↓, s. 100.
  17. ↑ Wiadomości potoczne, „Głogowianka”, Ryszard Jazowski – redaktor naczelny, 2, Opole: Gazeta Opolska, 12 lutego 1921, s. 3.
  18. ↑ Polska Niedziela w powiecie prudnickim, „Gazeta Opolska”, Bronisław Koraszewski – redaktor naczelny, 51, Opole: Nakładem i drukiem wydawnictwa „Gazety Opolskiej”, 4 marca 1921, s. 4.
  19. ↑ Landsmannschaft der Oberschlesier in B-W [online], web.archive.org, 29 stycznia 2017 [dostęp 2023-02-02] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-29].
  20. ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa.
  21. ↑ Uchwała Nr XVIII/100/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie opolskim (Dz. Urz. WRN w Opolu z 11 grudnia 1972 r. Nr 14, poz. 167).
  22. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312.
  23. ↑ Ludność Ziemi Prudnickiej, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 52 (266), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 24 grudnia 1995, s. 10, ISSN 1231-904X.
  24. ↑ Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1871) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14] (niem.).
  25. ↑ Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1885) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14] (niem.).
  26. ↑ Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1905) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14] (niem.).
  27. ↑ a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt in Oberschlesien [online], verwaltungsgeschichte.de [zarchiwizowane z adresu 2017-07-08].
  28. ↑ Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 219.
  29. ↑ a b c d Ogiernicze [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-09-26], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  30. ↑ Andrzej Dereń, Jak wyludniła się Twoja miejscowość: sprzedam wieś pod Prudnikiem, „Tygodnik Prudnicki”, 2 (1202), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 stycznia 2014, s. 11, ISSN 1231-904X.
  31. ↑ Ewidencja – Gmina Biała [online], bip.wuozopole.pl [dostęp 2023-02-11].
  32. ↑ Wykaz dróg powiatu prudnickiego [online], powiatprudnicki.pl [dostęp 2024-09-26].
  33. ↑ Parafie według dekanatów [online], diecezja.opole.pl [dostęp 2023-05-02] (pol.).
  34. ↑ Regulamin Odznaki Krajoznawczej Ziemi Prudnickiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-01].
  35. ↑ Regulamin Odznaki Turystyczno-Krajoznawczej Kolarskiego Rajdu Dookoła Ziemi Bialskiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-08].
  36. ↑ Okolice Prudnika, [w:] Karol Kawałko, Szlaki rowerowe Śląska Opolskiego, Piła: Wydawnictwo BIK: na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego, 2009, s. 13, ISBN 978-83-7618-031-1.
  37. ↑ Jednostki OSP oraz OSP KSRG – Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Prudniku [online], gov.pl [dostęp 2024-02-24] (pol.).
  38. ↑ Posterunek Policji w Białej [online], prudnik.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-25] (pol.).
  39. ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie wykazu gmin i innych jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa położonych w strefie nadgranicznej oraz tablicy określającej zasięg tej strefy (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
  40. ↑ PSG w Opolu [online], slaski.strazgraniczna.pl, 19 sierpnia 2012 [dostęp 2024-05-08].

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Ogiernicze&oldid=74976988”