ORP Krakowiak (1940)

ORP Krakowiak – polski niszczyciel eskortowy z okresu II wojny światowej, brytyjskiego typu Hunt II, wydzierżawiony przez Polską Marynarkę Wojenną od rządu Wielkiej Brytanii. Bliźniak ORP Kujawiak (1940).

ORP Krakowiak

Artyleria "Krakowiaka" w akcji
Historia
Stocznia	stocznia Samuel White, Cowes, Wielka Brytania
Położenie stępki	5 grudnia 1939
Wodowanie	4 grudnia 1940
Zamówiony dla Royal Navy
Nazwa	HMS "Silverton"
Marynarka Wojenna
Nazwa	ORP "Krakowiak"
Wejście do służby	28 maja 1941
Wycofanie ze służby	1946
Royal Navy
Nazwa	HMS "Silverton"
Wycofanie ze służby	1959
Los okrętu	złomowany w 1959
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa – 1050 t pełna – 1490 t
Długość	85,3 m
Szerokość	9,6 m
Zanurzenie	2,4/3,9 m
Napęd
2 zespoły turbin parowych Parsonsa, moc 19.000 KM; 2 kotły Yarrow typu Admiralicji, 2 śruby
Prędkość	27 węzłów
Zasięg	2500 Mm/20 w; 3700 Mm/14 w
Uzbrojenie
6 dział uniwersalnych kaliber 102 mm typu Mk XVI na podwójnych podstawach Mk XIX, osłoniętych maskami (3 x II), 4 działka plot. 40 mm typ Mk VIII ("Pom-pom", poczwórnie sprzężone), 4 działka plot. 20 mm Oerlikon (pojedyncze), 2 karabiny maszynowe Lewis 7,7 mm, 2 wyrzutnie i 2 miotacze bomb głębinowych Thornycroft, 110 bomb głębinowych
Załoga	168

Budowę okrętu rozpoczęto 5 grudnia 1939 w stoczni Samuel White w Cowes. 4 grudnia 1940 okręt wodowano i otrzymał brytyjską nazwę HMS "Silverton". Przed wejściem do służby brytyjskiej, 20 kwietnia 1941 okręt przekazano Polskiej Marynarce Wojennej. 22 maja 1941 podniesiono na nim polską banderę i nadano nazwę ORP "Krakowiak", numer burtowy L 115.

ORP "Krakowiak" był pierwszym niszczycielem eskortowym typu Hunt II przekazanym Polsce. Do 10 lipca 1941 miało miejsce szkolenie załogi. Następnie brał udział w osłonie konwojów, w tym konwojów atlantyckich, patrolach oraz działaniach zespołów floty. Pod koniec grudnia 1941 wziął udział w operacji Anklet – rajdzie sił brytyjskich na niemieckie stanowiska na Lofotach. Podczas wojny kilkakrotnie walczył m.in. z niemieckimi ścigaczami torpedowymi. W 1943 działał na Morzu Śródziemnym, m.in. w lipcu wspierając ogniem lądowanie na Sycylii (operacja Husky), a w czasie bitwy o Dodekanez 1943 w nocy 10/11 listopada 1943 wraz z niszczycielami HMS "Petard" i HMS "Rockwood" bombardował Kalimnos.

W czerwcu 1944 roku uczestniczył w inwazji w Normandii. 10–11 czerwca 1944 roku wraz z innymi okrętami alian­ckimi wziął udział w walce z niemieckimi ścigaczami na kanale La Manche, które zostały zato­pione.

Po wojnie "Krakowiak" wziął udział w operacji Deadlight – zatapianiu poniemieckich U-Bootów. 28 września 1946 okręt został zwrócony Brytyjczykom i wszedł do służby w Royal Navy pod pierwotną nazwą HMS "Silverton". Podczas przekazywania okrętu Brytyjczykom oficer mechanik kpt. mar. Aleksander Wilczyński zabrał banderę, która obecnie znajduje się w Muzeum Marynarki Wojennej. W 1947 został przeniesiony do rezerwy, następnie przeklasyfikowany na fregatę z numerem burtowym F 55. W lipcu 1953 reprezentował Flotę Rezerwową podczas rewii koronacyjnej królowej Elżbiety II w Spithead. W 1959 został wycofany ze służby i sprzedany na złom.

Podczas wojny przebył 146 000 mil morskich, eskortował 206 konwojów, w tym 9 atlantyckich. Zestrzelił 3 samoloty, w ostatnim okresie wojny brał udział w kilku starciach z niemieckimi ścigaczami (Schnellboote), z których jednego prawdopodobnie zatopił, a dwa uszkodził.

Dowódcy ORP Krakowiak

• 22.05.1941 – 05.1942 kmdr ppor. Tadeusz Gorazdowski
• 04.1942 kpt. mar. Michał Rózański
• 04.1942 – 06.1943 kpt. mar. Jan Tchórznicki
• 28.06.1943 – 11.1944 kpt. mar. Wszechwład Maracewicz
• 08.11.1944 – 01.1946 kpt. mar. Włodzimierz Łaskoczyński
• 04.01.1946 kmdr ppor. Paweł Żelazny

Dane techniczne

• zapas paliwa: normalny 277 t

Zobacz też

• ORP "Krakowiak" – torpedowiec
• ORP "Krakowiak" – okręt podwodny
• Inne polskie niszczyciele typu Hunt: ORP "Kujawiak", ORP "Ślązak"

Bibliografia

• Jerzy Pertek: Wielkie dni małej floty, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1976
• M.J. Whitley: Destroyers of World War Two: An International Encyclopedia, Naval Instutute Press, Annapolis 2002, ISBN 0-87021-326-1