Linia kolejowa nr 109

Linia kolejowa nr 109: Kraków Bieżanów – Wieliczka Rynek Kopalnia – drugorzędna, jednotorowa, zelektryfikowana linia kolejowa łącząca stację Kraków Bieżanów z przystankiem osobowym Wieliczka Rynek-Kopalnia[6][7]. Dawniej linia bieg kończyła 240 m dalej, na przystanku osobowym Wieliczka Rynek[8].

Linia nr 109
Kraków Bieżanów – Wieliczka Rynek Kopalnia
dawniej Kraków Bieżanów – Wieliczka Rynek
Mapa przebiegu linii kolejowej 109
Dane podstawowe
Zarządca

PKP PLK

Numer linii

109

Tabela SRJP

142, A134[1]

Długość

5,419 km

Rozstaw szyn

1435 mm

Sieć trakcyjna

3 kV DC

Prędkość maksymalna

70[2] (Vk = 80) km/h

Zdjęcie LK109
Widok linii kolejowej w stronę Krakowa Bieżanowa w okolicy ul. Rakuś w Bieżanowie.
Historia
Rok otwarcia

1857[3]

Rok elektryfikacji

1960[4]

Dawniej w Bieżanowie istniała łącznica umożliwiająca wyjazd od strony Wieliczki w kierunku Tarnowa bez konieczności zmiany czoła pociągu. Planowano również budowę drugiego toru mającego być własnością Kopalni Soli[5]. Po zelektryfikowaniu linii w związku z jej charakterem (zakończenie bez infrastruktury umożliwiającej zmianę lokomotywy, duża częstotliwość kursów) była ona praktycznie zawsze obsługiwana z wykorzystaniem elektrycznych zespołów trakcyjnych, czasem szynobusów. Nieregularnie realizuje się tutaj przejazdy pociągów retro.

Modernizacja

edytuj

4 kwietnia 2011 roku PKP Polskie Linie Kolejowe podpisały z konsorcjum firm Eurovia Polska i Eurovia CS umowę na modernizację linii[9]. Inwestycja objęła m.in. wymianę nawierzchni, sieci trakcyjnej, budowę nowych urządzeń sterowania ruchem, stworzenie systemu informacji pasażerskiej oraz przebudowę obiektów technicznych. W ramach modernizacji w rejonie ulicy Winnickiej w Wieliczce powstał nowy przystanek o nazwie Wieliczka Bogucice, dotychczasowy przystanek Wieliczka został przemianowany na Wieliczka Park, zaś przystanek Wieliczka Rynek został przeniesiony przed ul. Adama Mickiewicza i zmienił nazwę na Wieliczka Rynek-Kopalnia. Kolejną inwestycją w ramach tego samego projektu była budowa parkingu typu Park & Ride w okolicy przystanku Wieliczka Park.

Po modernizacji linię kolejową przecinają cztery przejścia dla pieszych (w okolicach muru pobliskiego Klasztoru Ojców Franciszkanów i przy stacjach Wieliczka Park, Wieliczka Bogucice i Kraków Bieżanów), a także dwie drogi miejskie (przejazdy kategorii „B” przy stacji Kraków Bieżanów Drożdżownia i Kraków Bieżanów). Ponadto, szlak sześciokrotnie przecinają drogi prowadzone bezkolizyjnie, głównie pod linią, która na znacznym odcinku prowadzona jest na nasypie.

Charakterystyka techniczna

edytuj

Linia w całości jest klasy C3, maksymalny nacisk osi wynosi 221 kN dla lokomotyw oraz 196 kN dla wagonów, a maksymalny nacisk liniowy wynosi 71 kN (na metr bieżący toru). Linia wyposażona jest w sieć trakcyjną typu C120-2C i C95-C, która jest dostosowana do maksymalnej prędkości 110 km/h, obciążalność prądowa wynosi 1725 i 1150 A, a minimalna odległość między odbierakami prądu wynosi 20 m. Linia zaopatrzona jest w elektromagnesy samoczynnego hamowania pociągów. Linia podlega pod obszar konstrukcyjny ekspozytury Centrum Zarządzania Linii Kolejowych Kraków, a także pod Zakład Linii Kolejowych Kraków[10]. Prędkość maksymalna poruszania się pociągów na linii wynosi 70 km/h[2], a jej prędkość konstrukcyjna wynosi 80 km/h[6]. Obowiązują następujące maksymalne prędkości:

Wykaz maksymalnych prędkości (km/h)[2]
kilometraż Tor nieparzysty (kierunek: Wieliczka Rynek Kopalnia)
od do Pociągi pasażerskie Autobusy szynowe i EZT Pociągi towarowe
0,086 4,487 70 40
4,487 5,505 60

Na linii zostały wprowadzone ograniczenia w związku z niezachowaniem skrajni – nieodpowiednia odległość i wysokość niektórych słupów trakcyjnych od osi toru i poziomu główki szyny[11].

Ruch pociągów

edytuj

Od 14 grudnia 2014 roku linia jest wykorzystywana wyłącznie do realizacji połączeń pasażerskich z Wieliczki w kierunku Krakowa Głównego[12], a 10 grudnia 2017 roku trasa została wydłużona do lotniska w Balicach[13]. Połączenia realizowane są poprzez linię S1 krakowskiej Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej (34 połączenia na dobę). Dawniej kursowały tędy także pociągi towarowe z Kopalni soli Wieliczka transportujące sól; linia była również wykorzystywana do sprowadzania węgla kamiennego bądź też transportu produkowanych w Wieliczce cegieł.

Infrastruktura

edytuj

Posterunki ruchu i punkty ekspedycyjne

edytuj
Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych [14] [15] [16]
Rodzaj i nazwa Zdjęcie Liczba peronów Liczba krawędzi peronowych Infrastruktura
stacja
Kraków Bieżanów
  4 5
  • parking
  • przejście nadziemne
przystanek
Kraków Bieżanów Drożdżownia
  1 1
  • biletomat
przystanek
Wieliczka Bogucice
  1 1
stacja
Wieliczka Park
  1 2
  • parking
stacja
Wieliczka Rynek-Kopalnia
  1 1
  • biletomat

Galeria

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Sieciowy rozkład jazdy, portalpasazera.pl [dostęp 2022-01-03].
  2. a b c PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Regulamin sieci 2021/2022, Załączniki 2.1 (P), (A) i (T).
  3. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. Krzysztofory - Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Kraków, 2009.
  4. Adrian Karwat, Krzysztof Dobrzanski, Mateusz Matusik: , semaforek.kolej.org.pl [dostęp 2022-01-03].
  5. a b Adrian Karwat, Krzysztof Dobrzanski, Mateusz Matusik: Wieliczka Park, semaforek.kolej.org.pl [dostęp 2022-01-03].
  6. a b PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Instrukcja Id-12 (D-29): Wykaz linii. Stan na dzień 7 grudnia 2021 r.
  7. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Regulamin sieci 2021/2022, Załącznik 2.6 – Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych.
  8. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Regulamin przyznawania i korzystania z tras na udostępnianych liniach kolejowych w ramach rozkładu jazdy 2003/2004.
  9. Modernizacja linii Kraków – Wieliczka: Umowa podpisana. inwestycje-krakow.pl, 2011-04-06. [dostęp 2015-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
  10. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Regulamin sieci 2021/2022, Załączniki 2.2, 2.3, 2.4, 2.12, 2.13 2.14 i 2.15.
  11. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Regulamin sieci 2021/2022, Załącznik 2.11 – Wykaz ograniczeń wynikających z niezachowania skrajni budowli linii kolejowej.
  12. Start Kolei Małopolskich bez problemów (aktualizacja), rynek-kolejowy.pl [dostęp 2022-01-03].
  13. Połączenie do Balic w końcu otwarte, rynek-kolejowy.pl [dostęp 2022-01-03].
  14. Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych, plk-sa.pl.
  15. Załącznik nr 7, Informacje dotyczące zakresu świadczonych usług na rzecz pasażera oraz warunki techniczne peronów na stacjach pasażerskich, pkp.pl.
  16. Lista stacji, bazakolejowa.pl.