Ligota (województwo śląskie)

wieś w województwie śląskim

Ligota (niem. Ellgoth lub Ellguth, cz. Lhota) – wieś sołecka położona na południu Polski, w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Czechowice-Dziedzice. Wieś leży w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego, geograficznie zaś leży w regionie Dolina Górnej Wisły, będącej częścią Kotliny Oświęcimskiej[4]. Powierzchnia sołectwa wynosi 1400 ha[5] a liczba ludności (stan na 31 grudnia 2014 r.) 4702[2] (w tym 2387 kobiet, 2315 mężczyzn), co daje gęstość zaludnienia równą 335,85 os./km².

Ligota
wieś
Ilustracja
Widok ogólny wsi z kościołem Opatrzności Bożej
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

bielski

Gmina

Czechowice-Dziedzice

Liczba ludności (31 grudnia 2008)

4454[2]

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

43-518[3]

Tablice rejestracyjne

SBI

SIMC

0213724

Położenie na mapie gminy Czechowice-Dziedzice
Mapa konturowa gminy Czechowice-Dziedzice, na dole znajduje się punkt z opisem „Ligota”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Ligota”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Ligota”
Położenie na mapie powiatu bielskiego
Mapa konturowa powiatu bielskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Ligota”
Ziemia49°52′41″N 18°57′01″E/49,878056 18,950278[1]
Nieoficjalny herb wsi Ligota

Położenie i charakterystyka miejscowości

edytuj

Wieś położona nad potokami Jasienica, Iłownica i Wapienica. Obszar Ligoty położony jest na pograniczu Podgórza Wilamowickiego i Pogórza Śląskiego. W okolicy pola uprawne, łąki oraz liczne stawy rybne, będące miejscem gniazdowania wielu gatunków ptaków wodnych[6]. Ze wsi rozciąga się widok na Klimczok i Szyndzielnię.

Części wsi

edytuj
Integralne części wsi Ligota[7][8]
SIMC Nazwa Rodzaj
0213730 Bagno część wsi
0213747 Burzej część wsi
0213753 Koło część wsi
0213760 Księża Grobel część wsi
0213776 Miliardowice część wsi
0213782 Nowy Świat część wsi
0213799 Oblask część wsi
0213807 Podlas część wsi
0213813 Toczkowice część wsi
0213820 Woleństwo część wsi
0213836 Zawiście część wsi
0213842 Zawodzie część wsi

Historia

edytuj
 
Lgotka na mapie Księstwa Oświęcimskiego i Zatorskiego - mapa Abrahama Orteliusa z 1603.

Pierwsza pisemna wzmianka o Ligocie pochodzi z 1452 roku[9]. Miejscowość początkowo należała do książąt cieszyńskich, od 1572 do właścicieli bielskich[5].

Według austriackiego spisu ludności z 1900 w Ligocie w 227 budynkach na obszarze 2418 hektarów mieszkało 1734 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 71,7 os./km², z tego 1606 (92,6%) mieszkańców było katolikami, 92 (5,3%) ewangelikami a 36 (2,1%) wyznawcami judaizmu, 1700 (98%) było polsko-, 10 (0,6%) niemiecko- a 3 (0,2%) czeskojęzycznymi[10]. Do 1910 roku liczba mieszkańców wzrosła do 1791 osób, w tym głównie ewangelików do liczby 142[11].

W okresie międzywojennym na terenie gminy funkcjonował chór mieszany "Lutnia" założony w 1910 roku kierowany przez Józefa Szweda, a także 140 osobowe gniazdo Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[12].

Jako gmina jednostkowa, Ligota od 28 lipca 1920 przynależała do woj. śląskiego (powiat bielski). 1 grudnia 1945 weszła w skład zbiorowej gminy Zabrzeg[13][14].

1 stycznia 1951 od Ligoty łączono osiedle Podkępie (57,7275 ha), włączając je do Czechowic w gminie Czechowice-Dziedzice[15].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Ligota. W latach 1973–1977 miejscowość była siedzibą gminy Ligota. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie katowickim.

W jednej z dzielnic – Miliardowicach powstał w latach 80. XX wieku nowoczesny kościół pw. Miłosierdzia Bożego. Do dnia dzisiejszego dawne budowle drewniane w większości rozebrano.

W 1998 roku oraz w 2010 roku przez wieś przeszła fala powodziowa, zalewając znaczny obszar. W maju 2010 roku zalane było 40% wsi w tym budynki mieszkalne w wyniku wylania z rzek: Iłownicy, Jasienicy i Wapienicy.

Religia

edytuj
Kościół Opatrzności Bożej

Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół Rzymskokatolicki (parafia Opatrzności Bożej oraz parafia Miłosierdzia Bożego w Miliardowicach).

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 68181
  2. a b Urząd Miejski w Czechowicach-Dziedzicach - Demografia. [dostęp 2009-02-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-04)].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 652 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Marcin Żerański: Śląsk Cieszyński. Od Bielska-Białej do Ostrawy. Cieszyn: Pracownia na pastwiskach, 2012, s. 81. ISBN 978-83-933109-3-7.
  5. a b Gmina Czechowice-Dziedzice: Sołectwo Ligota. [w:] www.czechowice-dziedzice.pl [on-line]. [dostęp 2010-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-27)].
  6. Szyra D., Szyra R. 2004. Ptaki wodno-błotne stawów rybnych w Ligocie w latach 1995-1999 Ptaki Śląska 15: 49-61.
  7. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  8. GUS. Rejestr TERYT
  9. Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 309. ISBN 978-83-926929-3-5.
  10. Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).
  11. Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).
  12. Encyklopedia Powstań Śląskich. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1980, hasło "Ligota", str. 273.
  13. Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 o podziale powiatu bielskiego w województwie śląsko-dąbrowskim na gminy wiejskie i gromady (Katowice: Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki z dnia 22 grudnia 1945 r., Nr. 34, Poz. 450)
  14. Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946). Katowice, Wrocław: Instytut Śląski, 1947.
  15. Dz.U. z 1950 r. nr 57, poz. 514


Bibliografia

edytuj
  • Towarzystwo Przyjaciół Czechowic - Dziedzic: Dzieje kościoła i parafii pw. Opatrzności Bożej w Ligocie 1806 - 2006. Czechowice-Dziedzice, Ligota: 2006.
  • Encyklopedia Powstań Śląskich. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1980, hasło "Ligota", str. 273.

Linki zewnętrzne

edytuj