Szyndzielnia
Szyndzielnia (1029 m n.p.m.[1], 1028 m[2]) – szczyt w Paśmie Klimczoka i Szyndzielni w Beskidzie Śląskim, wznoszący się tuż na północ od Klimczoka[1],
 Szczyt Szyndzielni w 2017 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
1029 m n.p.m. |
Położenie na mapie Karpat  | |
Położenie na mapie Beskidu Śląskiego  | |
 49°45′11,2″N 18°59′58,8″E/49,753111 18,999667
| |
Nazwa
edytujDawniej nazywano ją również Szyndzielnym Groniem. Andrzej Komoniecki na początku XVIII wieku pisał: Szędzielny Groń tak nazwany przy lesie bielskim. Nazwa pochodzi od słowa szyndzioł, które w gwarze tutejszych górali oznaczało gont, a to dlatego, że mieszkańcy jej okolic (ze wsi Kamienicy i Olszówki Górnej) wyrabiali gonty dla miasta Bielska. W nazewnictwie niemieckim góra miała nazwę Kamitzer Platte, która w tłumaczeniu na język polski oznacza Płyta Kamienicka. Ta nazwa pochodzi od podszczytowego wypłaszczenia góry, na którego północnym krańcu znajduje się obecnie górna stacja kolei linowej[3].
Topografia
edytujSzyndzielnia wznosi się w bocznym ramieniu pasma, między Klimczokiem a Kołowrotem. Ma podłużny grzbiet, którego zachodni stok opada do potoku Barbara (dopływ Wapienicy), a wschodni do potoku Białka (dopływ Białej)[1]. Masyw Szyndzielni porośnięty jest lasami bukowymi z domieszką drzew iglastych – świerków i jodeł. Na stoku tzw. Małego Gronia stanowisko modrzewi. Grzbiet, opadający łagodnie spod szczytu Szyndzielni na północ, zajmowała kiedyś Hala Kamienicka (p. wyżej)[3]. W lesie na zachodnim stoku skały o nazwie Diable Młyny[1].
Szyndzielnia znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego. Jej grzbietem biegnie granica między miastem Bielsko-Biała i wsią Bystra w województwie śląskim, w powiecie bielskim[1].
Turystyka
edytujPod szczytem, na wysokości 1001 m n.p.m., znajduje się duże schronisko PTTK na Szyndzielni, wybudowane w 1897 przez organizację Beskidenverein. Jest to pierwsze schronisko w Beskidzie Śląskim[4] i polskich Beskidach, rozbudowane w latach 1954–1957[5].
Tuż poniżej schroniska znajduje się alpinarium o powierzchni około 400 m². Założone zostało w 1905 z inicjatywy ówczesnego prezesa Beskidenvereinu, Wilhelma Schlesingera, przez bielskiego muzealnika i przyrodnika Edwarda Schnacka[6]. Zgromadzono w nim rośliny charakterystyczne nie tylko dla Beskidów, ale i Alp Wschodnich. Po II wojnie światowej ogrodem opiekował się bielski Oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, jednak z biegiem lat ogród znacznie podupadł. Na początku 2010 zabroniono wejścia na jego teren ze względów bezpieczeństwa. W 2011 z inicjatywą jego rewitalizacji wystąpił Jacek Bożek z Klubu Gaja z Wilkowic. Dzięki wysiłkom władz Bielska-Białej i gminy Wilkowice, kosztem ok. 40 tys. zł ogród został odnowiony: usunięto samosiejki drzew, wypielono teren, przeprowadzono inwentaryzację roślin i dokonano nowych nasadzeń. Opiekę nad alpinarium objęło Nadleśnictwo Bielsko, które włączyło obiekt w trasę przyrodniczej ścieżki dydaktycznej biegnącej przez Szyndzielnię (tablica informacyjna). Ponowne otwarcie ogrodu dla zwiedzających miało miejsce 13 października 2011 r.[7]
Od 1953 pod szczyt dociera kolej gondolowa „Szyndzielnia” gruntownie zmodernizowana w latach 1994–1995 i 2017[3]. Przy górnej stacji kolei linowej na Szyndzielnię znajduje się 18-metrowa wieża widokowa, którą oddano do użytku 14 sierpnia 2015r.[8]
Przy schronisku węzeł pieszych znakowanych szlaków turystycznych, którymi dotrzeć można m.in. do: Wapienicy, Olszówki, Bystrej, Szczyrku, Brennej, Jaworza oraz na Klimczok, Błatnią, Kozią Górę[2].
Szlaki turystyczne
edytuj
z Cygańskiego Lasu (dawniej zwanego Parkiem Ludowym) w Bielsku-Białej przez Dębowiec i Cyberniok – 2,5 godz.
z Bielska-Białej przez Kozią Górę – 2,5 godz.
z Olszówki Górnej przez Dębowiec – 2 godz.- z Wapienicy – 1,5 godz.
- z Klimczoka – 45 min.[2]
Galeria
edytuj-
Polana na Szyndzielni -
Szyndzielnia widziana z Wysokiego -
Kolej linowa na Szyndzielnię z widokiem na Bielsko-Białą -
Kolej gondolowa na Szyndzielni na tle Bielska-Białej -
Grzbiet między Szyndzielnią i Klimczokiem
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2023-06-17].
- ↑ a b c Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2011, s. 2, ISBN 978-83-7605-084-3.
- ↑ a b c Mirosław Barański, Beskid Śląski, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2007, s. 137–142, ISBN 978-83-89188-71-7.
- ↑ Wcześniej powstały schroniska w Beskidzie Śląsko-Morawskim, będącym uznawanym do 1968 za część Beskidu Śląskiego.
- ↑ Tomasz Biesik, Schroniska górskie dawniej i dziś. Beskid Mały i Beskid Śląski, Bielsko-Biała: Wyd. „Logos” Agnieszka Korzec-Biesik, 2013, s. 98–122, ISBN 978-83-925599-3-1.
- ↑ Miłośnik przyrody i kustosz, [w:] Piotr Kenig, Kalendarz Cieszyński 2001, Cieszyn: Macierz Ziemi Cieszyńskiej, 2000, s. 251–255, ISSN 1232-2725.
- ↑ Jacek Drost, Unikalne alpinarium na Szyndzielni już otwarte, „Dziennik Zachodni”, 14 października 2011.
- ↑ JAK, Nowa atrakcja turystyczna w Bielsku-Białej. Wieża widokowa na Szyndzielni [ZOBACZ CO WIDAĆ] [online], dziennikzachodni.pl, 14 sierpnia 2015 [dostęp 2015-10-09].