Wikipedia

Jan Huczko

działacz komunistyczny i związkowy

Jan Huczko (ur. 8 sierpnia 1897 w Sanoku, zm. 26 listopada 1983) – polski działacz komunistyczny i związkowy.

Jan Huczko
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 sierpnia 1897
Sanok

Data śmierci

26 listopada 1983

Miejsce spoczynku

cmentarz Wilkowyja w Rzeszowie

Narodowość

polska

Partia

KPP, PPR, PZPR

Małżeństwo

Zofia

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy II klasy Złoty Krzyż Zasługi
Grobowiec Jana i Zofii Huczków

Życiorys

edytuj

Urodził się 8 sierpnia 1897 w Sanoku[1][2][3], w rodzinie Wojciecha i Marii[3]. Podjął pracę zarobkową w piekarni w wieku 13 lat[1]. Do 1914 uczył się w Przemysłowej Szkole Uzupełniającej w Sanoku[4]. Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany do c. i k. armii w 1915 i został skierowany na front wschodni[1]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w II Rzeczypospolitej służył w Wojsku Polskim[1]. Po powrocie do Sanoka podjął pracę w Fabryce Wagonów i Maszyn na stanowisku ślusarza[1]. W latach 20. zapoczątkował swoją karierą polityczną i związkową[5]. W sanockim zakładzie był delegatem związkowym[1]. Został działaczem politycznym w fabryce[1]. Był organizatorem Rad Robotniczo-Chłopskich w powiecie sanockim[6]. Wstąpił do Komunistycznej Partii Polski, w 1923 był współzałożycielem organizacji Związku Proletariatu Miast i Wsi[1]. Od tego samego roku był związany z Komunistyczną Partią Zachodniej Ukrainy[3], w 1924 był współzałożycielem sanockiego podkomitetu KPZU, tworzył komórki tej partii na ziemi sanockiej[1][5]. Kolportował prasę komunistyczną ze Słowacji[1]. Za swoją działalność był kilkakrotnie aresztowany i więziony[1][5]. Został osadzony na kilka miesięcy w areszcie za inicjowanie strajków i protestów w Stryju, Borysławiu, Przemyślu[1][5]. Po nastaniu wielkiego kryzysu pod koniec lat 20. został przewodniczącym Miejskiego Komitetu Bezrobotnych w Sanoku[1]. Wszedł w skład komitetu organizującego Marszu Głodnych w Sanoku 6 marca 1930[1][5][7][8]. Dokonał wezwania robotników w sanockiej fabryce apelując o ich udział w demonstracji[7]. Po rozproszeniu zamieszek następnego dnia został aresztowany i skatowany[7]. W późniejszym czasie został skazany na karę 2,5 roku więzienia[1][9]. Był osadzony w więzieniu w Sanoku. Karę odbywał poza miastem, a po odbyciu kary ponownie pracował w macierzystej fabryce w Sanoku od 1938 na stanowisku ślusarza, także po wybuchu II wojny światowej w trakcie okupacji niemieckiej[1][5]. Po nadejściu frontu wschodniego od września 1944 aktywnie działał na rzecz odbudowy zakładu[1][5][10]. Na przełomie 1944/1945 był organizatorem Polskiej Partii Robotniczej w Sanoku[5] (wraz z nim Józef Rygliszyn, Ludwik Dębicki, Kazimierz Dziuban)[11]. Podczas plenum PPR w 1945 był orędownikiem wsparcia dla zniszczonej fabryki w Sanoku, co miało skutkować przyznaniem dotacji i uniknięciem jej zlikwidowania[1]. Ponadto tworzył organizację zakładową (komórkę) PPR w sanockiej fabryce, od stycznia 1945 (lub od 1946) był I sekretarzem Komitetu Powiatowego PPR w Sanoku[1][5][12][13]. W Sanoku był także inicjatorem powstania i współorganizatorem oddziału powiatowego Związku Metalowców (wraz z nim Tadeusz Lichtenberg i Józef Żołnierczyk), stanowiącego pierwsze koło ZM na Rzeszowszczyźnie[5][14][15]. Był członkiem egzekutywy Komitetu Wojewódzkiego PPR w Rzeszowie[16], a od lipca 1945 pełnił funkcję II sekretarza KW PPR w Rzeszowie[1]. Od czerwca 1945 pełnił funkcję kierownika Wydziału Zawodowego KW PPR[17][18] (według innego źródła w lipcu był kierownikiem Wydziału Organizacyjnego KW PPR[19]), po czym 29 lipca 1945 został wybrany sekretarzem kierownictwa Okręgowej Komisji Związków Zawodowych (OKZZ)[20][21] i pełnił tę funkcję w kolejnych miesiącach[22][23]. Był delegatem na ogólnopolski I Kongres Związków Zawodowych[21][24][25]. Jako przedstawiciel PPR 15 maja 1946 został wybrany przez WRN na członka Okręgowej Komisji Głosowania Ludowego przed referendum ludowym zaplanowanym na 30 czerwca 1946[26][27][28]. W 1947 ponownie został kierownikiem Wydziału Zawodowego KW PPR[17]. W dniu 14 grudnia 1948 z ramienia OKZZ był delegatem na Zjazd PPR, a dzień później 15 grudnia 1948 był jednym z 27 delegatów PPR województwa rzeszowskiego na Zjazd Zjednoczeniowy 15 grudnia 1948, po którym powstała Polska Zjednoczona Partia Robotnicza[1][3][5][29][30]. Na zjeździe przedstawił sytuację sanockiej fabryki „Sanowag”, uzyskując od ministra finansów Hilarego Minca zapewnienie o przekazaniu wsparcia finansowego na odbudowę zakładu[31]. Wkrótce potem został członkiem historycznie pierwszego KW PZPR w Rzeszowie, powołanego 23 grudnia 1948, a jednocześnie wybrany członkiem egzekutywy KW PZPR i kierownikiem Wydziału Zawodowego[32][33][34][35]. Podczas I Wojewódzkiej Konferencji Wyborczej w Rzeszowie 11–12 czerwca 1949 został ponownie wybrany na członka KW PZPR[36]. Do 1950 był kierownikiem Wydziału Socjalnego przy KW PZPR[5]. W 1950 został przewodniczącym Okręgowej Rady Związków Zawodowych (ORZZ)[3][5]. Pozostawał członkiem władz wojewódzkich PZPR w latach 50. określany jako „stary działacz partyjny”[37]. W 1954 przeszedł na rentę z uwagi na stan zdrowia[5].

Jego żoną była Zofia z Ulanowskich (1900–1977)[2], którą poślubił w Sanoku 26 września 1936[38].

Zmarł 26 listopada 1983 w wieku 86 lat[2][5][39][40]. Został pochowany 30 listopada 1983 na cmentarzu Wilkowyja w Rzeszowie (sektor 8-4-3_4)[2][5][39].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Jan Huczko. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 3, nr 35 (291) z 20–31 grudnia 1983. 
  2. ↑ a b c d Jan Huczko. grobonet.erzeszow.pl. [dostęp 2017-08-14].
  3. ↑ a b c d e Jan Huczko. Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2021-02-14].
  4. ↑ Władysław Sygnarski: Kronika Zakładu. Sprawozdanie Przemysłowej Szkoły Uzupełniającej w Sanoku za rok 1913/1914. 1915, s. 12.
  5. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Tow. Jan Huczko nie żyje. „Nowiny”, s. 2, nr 281 z 29 listopada 1983. 
  6. ↑ Idea KPP żyje i zwycięża. „Nowiny”, s. 3, nr 291 z 5 grudnia 1958. 
  7. ↑ a b c Augustyn Ciulik. W 20 rocznicę krwawej demonstracji w Sanoku. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 3, nr 66 z 7 marca 1950. 
  8. ↑ Dzień 6. III. 1930. roku w Sanoku przeszedł do historii walk klasy robotniczej w Polsce. „Głos Sanowagu”, s. 1, nr 2 (7) z 28 lutego 1955. 
  9. ↑ Henryk Cimek: Ruch robotniczy na ziemi rzeszowskiej (1918–1939). W: Bronisław Syzdek (red. nauk.): Ruch robotniczy na ziemi rzeszowskiej 1918–1975. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980, s. 68.
  10. ↑ Główne kierunki walki o zdobycie i utrzymanie władzy ludowej na Rzeszowszczyźnie (sierpień 1944 – czerwiec 1945). W: Edward Olszewski: Początki władzy ludowej na Rzeszowszczyźnie 1944–1947. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1974, s. 151.
  11. ↑ Bronisław Syzdek: Ruch robotniczy w województwie rzeszowskim w latach 1944–1948. W: Bronisław Syzdek (red. nauk.): Ruch robotniczy na ziemi rzeszowskiej 1918–1975. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980, s. 270.
  12. ↑ I. PPR na czele frontu narodowego w walce o przeprowadzenie podstawowych reform społecznych. Obsada personalna kierownictwa KW PPR w latach 1944–1948. W: Kształtowanie się władzy ludowej na Rzeszowszczyźnie. T. I. Rzeszów: Komitet Wojewódzki PZPR w Rzeszowie, 1965, s. 18.
  13. ↑ Andrzej Brygidyn, W latach powojennych. W dobie stalinowskiego terroru w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 778.
  14. ↑ Bronisław Syzdek: Rola PPR w ustanowieniu i utrwaleniu władzy ludowej w województwie rzeszowskim. W: Wkład PPR w utworzenie jednolitych Związków Zawodowych. Marian Aleksiewicz (red.). Warszawa: Książka i Wiedza, 1976, s. 123.
  15. ↑ Bronisław Syzdek: Ruch robotniczy w województwie rzeszowskim w latach 1944–1948. W: Bronisław Syzdek (red. nauk.): Ruch robotniczy na ziemi rzeszowskiej 1918–1975. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980, s. 281.
  16. ↑ Bronisław Syzdek: Ruch robotniczy w województwie rzeszowskim w latach 1944–1948. W: Bronisław Syzdek (red. nauk.): Ruch robotniczy na ziemi rzeszowskiej 1918–1975. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980, s. 275.
  17. ↑ a b I. PPR na czele frontu narodowego w walce o przeprowadzenie podstawowych reform społecznych. Obsada personalna kierownictwa KW PPR w latach 1944–1948. W: Kształtowanie się władzy ludowej na Rzeszowszczyźnie. T. I. Rzeszów: Komitet Wojewódzki PZPR w Rzeszowie, 1965, s. 16.
  18. ↑ Walka polityczna na Rzeszowszczyźnie w okresie lipiec 1945 – czerwiec 1946. W: Edward Olszewski: Początki władzy ludowej na Rzeszowszczyźnie 1944–1947. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1974, s. 193–194.
  19. ↑ I. PPR na czele frontu narodowego w walce o przeprowadzenie podstawowych reform społecznych. Okręgowa Komisja Związków Zawodowych w Rzeszowie i jej praca organizacyjna. W: Kształtowanie się władzy ludowej na Rzeszowszczyźnie. T. I. Rzeszów: Komitet Wojewódzki PZPR w Rzeszowie, 1965, s. 90.
  20. ↑ Bronisław Syzdek: Rola PPR w ustanowieniu i utrwaleniu władzy ludowej w województwie rzeszowskim. W: Wkład PPR w utworzenie jednolitych Związków Zawodowych. Marian Aleksiewicz (red.). Warszawa: Książka i Wiedza, 1976, s. 125.
  21. ↑ a b Bronisław Syzdek: Ruch robotniczy w województwie rzeszowskim w latach 1944–1948. W: Bronisław Syzdek (red. nauk.): Ruch robotniczy na ziemi rzeszowskiej 1918–1975. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980, s. 282.
  22. ↑ Związki Zaw. woj. rzeszowskiego będą głosowały 3 razy „tak”. „Dziennik Rzeszowski”, s. 1, nr 140 z 21–22 czerwca 1946. 
  23. ↑ I. PPR na czele frontu narodowego w walce o przeprowadzenie podstawowych reform społecznych. Okręgowa Komisja Związków Zawodowych w Rzeszowie i jej praca organizacyjna. W: Kształtowanie się władzy ludowej na Rzeszowszczyźnie. T. I. Rzeszów: Komitet Wojewódzki PZPR w Rzeszowie, 1965, s. 91, 92.
  24. ↑ Bronisław Syzdek: Rola PPR w ustanowieniu i utrwaleniu władzy ludowej w województwie rzeszowskim. W: Wkład PPR w utworzenie jednolitych Związków Zawodowych. Marian Aleksiewicz (red.). Warszawa: Książka i Wiedza, 1976, s. 126.
  25. ↑ I. PPR na czele frontu narodowego w walce o przeprowadzenie podstawowych reform społecznych. Kongres Związków Zawodowych i jego znaczenie. W: Kształtowanie się władzy ludowej na Rzeszowszczyźnie. T. I. Rzeszów: Komitet Wojewódzki PZPR w Rzeszowie, 1965, s. 93.
  26. ↑ Walka polityczna na Rzeszowszczyźnie w okresie lipiec 1945 – czerwiec 1946. W: Edward Olszewski: Początki władzy ludowej na Rzeszowszczyźnie 1944–1947. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1974, s. 227–228.
  27. ↑ Bronisław Syzdek: Rola PPR w ustanowieniu i utrwaleniu władzy ludowej w województwie rzeszowskim. W: Działalność PPR na ziemi rzeszowskiej (szkice, opracowania, wspomnienia). Bronisław Syzdek (red.). Warszawa: Książka i Wiedza, 1976, s. 85.
  28. ↑ Bronisław Syzdek: Ruch robotniczy w województwie rzeszowskim w latach 1944–1948. W: Bronisław Syzdek (red. nauk.): Ruch robotniczy na ziemi rzeszowskiej 1918–1975. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980, s. 328.
  29. ↑ Bronisław Syzdek: Rola PPR w ustanowieniu i utrwaleniu władzy ludowej w województwie rzeszowskim. W: Wkład PPR w utworzenie jednolitych Związków Zawodowych. Marian Aleksiewicz (red.). Warszawa: Książka i Wiedza, 1976, s. 128.
  30. ↑ Bronisław Syzdek: Ruch robotniczy w województwie rzeszowskim w latach 1944–1948. W: Bronisław Syzdek (red. nauk.): Ruch robotniczy na ziemi rzeszowskiej 1918–1975. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980, s. 356.
  31. ↑ Jan Grygiel. Wspomnienia o trudnej drodze. Trzy zjazdy. „Nowiny”, s. 5, nr 271 z 6–7 grudnia 1975. 
  32. ↑ III. Realizacja 3-letniego planu odbudowy. Kongres zjednoczeniowy partii robotniczych. W: Kształtowanie się władzy ludowej na Rzeszowszczyźnie. T. II. Rzeszów: Komitet Wojewódzki PZPR w Rzeszowie, 1966, s. 237–238.
  33. ↑ III. Realizacja 3-letniego planu odbudowy. Aparat partyjny KW PZPR w Rzeszowie. W: Kształtowanie się władzy ludowej na Rzeszowszczyźnie. T. II. Rzeszów: Komitet Wojewódzki PZPR w Rzeszowie, 1966, s. 238.
  34. ↑ Bronisław Syzdek: Rola PPR w ustanowieniu i utrwaleniu władzy ludowej w województwie rzeszowskim. W: Działalność PPR na ziemi rzeszowskiej (szkice, opracowania, wspomnienia). Bronisław Syzdek (red.). Warszawa: Książka i Wiedza, 1976, s. 98.
  35. ↑ Bronisław Syzdek: Ruch robotniczy w województwie rzeszowskim w latach 1944–1948. W: Bronisław Syzdek (red. nauk.): Ruch robotniczy na ziemi rzeszowskiej 1918–1975. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980, s. 358.
  36. ↑ III. Realizacja 3-letniego planu odbudowy. Aparat partyjny KW PZPR w Rzeszowie. W: Kształtowanie się władzy ludowej na Rzeszowszczyźnie. T. II. Rzeszów: Komitet Wojewódzki PZPR w Rzeszowie, 1966, s. 239–240.
  37. ↑ Władysław Ważniewski: Rozwój i działalność PZPR w województwie rzeszowskim 1948–1973. W: Bronisław Syzdek (red. nauk.): Ruch robotniczy na ziemi rzeszowskiej 1918–1975. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980, s. 395.
  38. ↑ Indeks do Ksiąg Zaślubionych Parafii Przemienienia Pańskiego w Sanoku od roku 1911. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 204 (Tom K, poz. 49).
  39. ↑ a b Jan Huczko. Nekrolog. „Nowiny”, s. 5, nr 282 z 30 listopada 1983. 
  40. ↑ „Gazeta Sanocka – Autosan” nr 35 z 1983 błędnie podała datę 28 listopada 1983, zob. Jan Huczko. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 3, nr 35 (291) z 20–31 grudnia 1983. 
  41. ↑ M.P. z 1946 r. nr 115, poz. 214 „za zasługi położone w walce z okupantem i za udział w pracach konspiracyjnych w okresie okupacji”.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Jan_Huczko&oldid=74154606”