Jaśliska (gromada)

dawna gromada

Jaśliska – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Jaśliska
gromada
1954–1973
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

rzeszowskie

Powiat

1954–72: sanocki
1972: krośnieński

Data powstania

5 października 1954

Data likwidacji

1 stycznia 1973

Siedziba

Jaśliska

Populacja (1971)
• liczba ludności


2209

Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Liczba sołectw

10

Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1954)

18

brak współrzędnych

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954[1] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973[2], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972[3][4].

Gromadę Jaśliska z siedzibą GRN w Jaśliskach utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski[3] – w powiecie sanockim w woj. rzeszowskim na mocy uchwały nr 33/54 WRN w Rzeszowie z dnia 5 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad[5] Jaśliska, Czeremcha, Daliowa, Lipowiec, Szklary, Posada Jaśliska, Polany Surowiczne, Surowica, Wola Niżna i Wola Wyżna ze zniesionej gminy Jaśliska w tymże powiecie[6]. Dla gromady ustalono 18 członków gromadzkiej rady narodowej[7].

31 grudnia 1961 do gromady Jaśliska włączono wsie Darów, Jasiel, Rudawka Jaśliska i Moszczaniec ze zniesionej gromady Wisłok Wielki w tymże powiecie[8].

W 1971 roku gromada Jaśliska liczyła 2209 mieszkańców, zamieszkujących miejscowości: Czeremcha (14), Daliowa (345), Darów (13), Jasiel (0), Jaśliska (527), Lipowiec (28), Moszczaniec PGR (122), Posada Jaśliska (872), Polany Surowiczne (0), Rudawka Jaśliska (0), Surowica (0), Szklary (77), Wola Niżna (185) i Wola Wyżna (26)[9].

1 listopada 1972, w związku ze zniesieniem powiatu sanockiego, gromadę włączono do powiatu krośnieńskiego w tymże województwie[10].

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej[11]. 1 stycznia 1973 – tym razem w powiecie krośnieńskim – reaktywowano gminę Jaśliska[12].

Przypisy

edytuj
  1. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  2. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  3. a b Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956.
  4. Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959.
  5. Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
  6. Uchwała Nr 33/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu sanockiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 18 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 41)
  7. Uchwała Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Sanoku (punkt 17) z dnia 4 października 1954 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 9 października 1954 r., Nr. 9, Poz. 34)
  8. Uchwała Nr 20/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 14 września 1961 r. w sprawie zmian w podziale administracyjnym województwa rzeszowskiego; w ramach Obwieszczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 25 listopada 1961 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu tejże uchwały (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 29 listopada 1961 r., Nr. 11, Poz. 55)
  9. Statystyczna charakterystyka miejscowości w gromadach: pow. Sanok, woj. rzeszowskie (1971)
  10. Dz.U. z 1972 r. nr 43, poz. 273
  11. Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971.
  12. Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972 r., Nr 16, Poz. 196)