Gawłuszowice

Gawłuszowice
	wieś
	; Kościół w Gawłuszowicach
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	mielecki
Gmina	Gawłuszowice
Liczba ludności (2020)	487
Strefa numeracyjna	17
Kod pocztowy	39-307
Tablice rejestracyjne	RMI
SIMC	0645576
	Położenie na mapie gminy Gawłuszowice Gawłuszowice
	Położenie na mapie Polski Gawłuszowice
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Gawłuszowice
	Położenie na mapie powiatu mieleckiego Gawłuszowice
	50°24′58″N 21°22′32″E/50,416111 21,375556
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Gawłuszowice – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie mieleckim, siedziba gminy Gawłuszowice^[4]^[5]}.

Wieś leżąca w powiecie sandomierskim województwa sandomierskiego wchodziła w XVII wieku w skład kompleksu mieleckiego dóbr Zbigniewa Ossolińskiego^[6].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gawłuszowice. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie rzeszowskim.

Integralne części wsi Gawłuszowice^[4]^[5]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0645582	Kąty	część wsi
0645599	Kolonia	część wsi
0645607	Nad Brniem	część wsi
0645613	Za Wisłoką	część wsi

Położenie

Gawłuszowice leżą nad rzeką Wisłoką, w zachodniej części Kotliny Sandomierskiej, w pradolinie Wisły. Od zachodu sąsiadują z Ostrówkiem, od południa z Kliszowem, zaś od wschodu i północy z Wolą Zdakowską. Pod względem klimatycznym, glebowym, botanicznym i biologicznym obszar Gawłuszowic posiada naturalne walory Kotliny Sandomierskiej i jest położony między trzema formacjami geologicznymi: Płaskowyżem Tarnowskim, Płaskowyżem Kolbuszowskim oraz Pradoliną Podkarpacką. Miejscowość zaliczana jest do sandomiersko-lubelskiego okręgu glebowego. Krajobraz jest charakterystyczny dla dolin nadwiślańskich.

Historia

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1215 roku^[7] i jest to jedna z najstarszych wzmianek dotyczących wsi powiatu mieleckiego. Dla porównania pierwsze wzmianki o Borowej pochodzą z 1257, Mielcu z 1229, Chorzelowie z 1326, zaś Tuszowie Narodowym dopiero z 1470. Jest wielce prawdopodobne, że władający Małopolską w dobie rozbicia dzielnicowego Leszek Biały podarował ja klasztorowi klarysek. Późniejsze dzieje osady nie są bliżej znane. Od pierwszej połowy XVII wieku wieś z okolicznymi miejscowościami znajdowała się w posiadaniu rodziny Ossolińskich herbu Topór. W 1629 roku właścicielem wsi położonej w powiecie sandomierskim województwa sandomierskiego był Krzysztof Ossoliński^[8].

W 2010 r. w 600 lecie Bitwy pod Grunwaldem została odsłonięta olbrzymia płaskorzeźba (10,2x4,7 m.), kopia obrazu Matejki wykonana przez Jana Papina. Zakupił ją dla Gawłuszowic Tadeusz Rucki^[9].

Zabytki

Kościół parafialny pw. św. Wojciecha z 1677 r.
Cmentarz Parafialny
Stara plebania przykościelna z 1863 r.
Figura świętego Jana
Figura Matki Boskiej w miejscu kościoła parafialnego zabranego przez wody rzeki Wisłoki w XVII w.
Figura Matki Bożej Różańcowej z 1899 r.

Placówki użyteczności publicznej

Na terenie Gawłuszowic działają Szkoła Podstawowa im. Władysława Jasińskiego oraz działało Publiczne Gimnazjum. Do szkoły uczęszczają dzieci z całej gminy.

W Gawłuszowicach znajdują się: przychodnia, apteka, bank spółdzielczy, poczta, biblioteki szkolna i publiczna oraz inne punkty usługowo-handlowe.

We wsi siedzibę ma rzymskokatolicka parafia pw. św. Wojciecha.

Ludzie związani z Gawłuszowicami‎

Z tym tematem związana jest kategoria: ‎Ludzie związani z Gawłuszowicami‎.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 31913
↑ Raport o stanie gminy za rok 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 4 [dostęp 2022-01-17]
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 253 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b ^c GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ ^a ^b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Dobra ziemskie Ossolińskich w pierwszej połowie XVII wieku, w: Folwark-wieś-latyfundium. Gospodarstwo wiejskie w Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku, red. J. Muszyńska, Sz. Kazusek, J. Pielas, Kielce 2009, s. 103.
↑ Opis parafii na stronie diecezji sandomierskiej. [dostęp 2015-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-26)].
↑ Własność ziemska w powiecie sandomierskim w roku 1629, w:Przegląd Nauk Historycznych 2012, r. XI, Nr 2, s. 49.
↑ Polska Niezwykła

Linki zewnętrzne

Gałuszowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 480 .
Gałuszowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 487 .
Strona internetowa Gminy Gawłuszowice

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 31913

[rap-2] Raport o stanie gminy za rok 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 4 [dostęp 2022-01-17]

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 253 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-4] GUS. Wyszukiwarka TERYT

[roz-5] Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[6] Dobra ziemskie Ossolińskich w pierwszej połowie XVII wieku, w: Folwark-wieś-latyfundium. Gospodarstwo wiejskie w Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku, red. J. Muszyńska, Sz. Kazusek, J. Pielas, Kielce 2009, s. 103.

[7] Opis parafii na stronie diecezji sandomierskiej. [dostęp 2015-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-26)].

[8] Własność ziemska w powiecie sandomierskim w roku 1629, w:Przegląd Nauk Historycznych 2012, r. XI, Nr 2, s. 49.

[9] Polska Niezwykła

[4]

[5]

[2]

[3]

[1]

[6]

[7]

[8]

[9]