Eleonora Goleń
Eleonora Goleń z domu Wojnarowicz[2] (ur. 1908 w Wójtowej koło Biecza, zm. 1943 w Jaśle)[3] – Polka, rozstrzelana za pomaganie Żydom w czasie II wojny światowej i okupacji niemieckiej[3][4].
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1943 |
| Przyczyna śmierci | |
| Narodowość |
polska |
| Rodzice |
Karol Wojnarowicz i Anna z domu Rewisińska |
| Małżeństwo |
Stanisław Goleń |
| Odznaczenia | |
 [1]
| |
Życiorys
edytujEleonora Goleń urodziła się 7 kwietnia 1908 r. w Wójtowej koło Biecza[3]. Była piątym dzieckiem w rodzinie Karola Wojnarowicza i Anny z domu Rewisińskiej[3]. W wieku 20 lat wyszła za Stanisława Golenia[3]. Mieszkali w Niegłowicach[4][2] i w Harklowej[3].
W 1942 roku podczas okupacji niemieckiej w Polsce postanowili pomóc żydowskiej rodzinie Parzyczewskich[3][2]. Eleonora przedstawiała dziewczynkę jako córkę siostry Stanisława Golenia, Heleny, która z mężem zaginęła w czasie wojny na wschodzie Polski[3].
W grudniu 1942 r. Eleonora Goleń i młoda Żydówka Alina[3] (lub Anna)[5] Parzyczewska zostały aresztowane przez Gestapo i przewiezione do więzienia w Jaśle[3].
Dziewczynkę rozstrzelano 10 grudnia 1943 roku[2][5]. Eleonora poddana została miesięcznemu śledztwu[3][5].
5 stycznia 1943 r. została rozstrzelana pod murem więzienia w Jaśle[2][3][5]. Była to egzekucja pokazowa[2][5]. Wcześniej niemieccy oprawcy poniżali Eleonorę, pokazując mieszkańcom, co grozi za udzielanie schronienia Żydom[3][4][5].
Nie pozwolono zabrać ciała rodzinie[2][5]. Miejsce pochówku Eleonory nie jest znane[3][4][2][5].
Upamiętnienie
edytuj
Eleonora Goleń jest wymieniona wśród ofiar terroru okupanta niemieckiego na pomniku w rodzinnej wsi Wójtowej[3].
Tablicę poświęconą Eleonorze Goleń i innym mieszkańcom powiatu jasielskiego ratującym Żydów odsłonięto na budynku Sądu Rejonowego w Jaśle[6].
Odznaczenia
edytujW 2010 roku Eleonora Goleń została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[7] przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego[6] a jej mąż Stanisław Goleń otrzymał takie samo odznaczenie 6 października 2017 roku od Prezydenta RP Andrzeja Dudy[6].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Eleonora Goleń. tvp.pl, 2024-02-28. [dostęp 2024-10-20].
- ↑ a b c d e f g h Goleń Eleonora. kaplica-pamieci.pl. [dostęp 2024-10-20].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Krzysztof Przybyłowicz: Goleń Eleonora. sprawiedliwi.org.pl. [dostęp 2024-10-20].
- ↑ a b c d Bogdan Hućko: W Jaśle uczczono pamięć Eleonory Goleń i innych Polaków ratujących Żydów. naszemiasto.pl, 2022-03-24. [dostęp 2024-10-20].
- ↑ a b c d e f g h Elżbieta Rączy: Historia pomocy - Goleń Eleonora. sprawiedliwi.org.pl. [dostęp 2024-10-20].
- ↑ a b c W hołdzie Eleonorze Goleń i osobom, które niosły pomoc Żydom w czasie II wojny światowej. zsuisjaslo.pl, 2018-01-07. [dostęp 2024-10-20].
- ↑ Eleonora Goleń. tvp.pl, 2024-02-28. [dostęp 2024-10-20].
Linki zewnętrzne
edytuj- Eleonora Goleń z mężem Stanisławem z Niegłowic
- Zginęła za ukrywanie żydowskiej dziewczynki
- Odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej Eleonorze Goleń oraz mieszkańcom powiatu jasielskiego ratującym Żydów podczas niemieckiej okupacji – Jasło, 5 stycznia 2018
- Podkarpackie: Krzyże Komandorskie OOP dla osób, które ratowały Żydów
- Jasło. Uczczono pamięć Eleonory Goleń
- Upamiętniono Polaków ratujących Żydów podczas niemieckiej okupacji
- W Jaśle wmurowano tablicę upamiętniającą Eleonorę Goleń z Wójtowej