Anna Bogdanowicz z domu Wrońska[3] (ur. 16 sierpnia 1904 w Jaśle[4], zm. 14 czerwca 1943 w Auschwitz[5]) – polska nauczycielka[6], Sprawiedliwa wśród Narodów Świata[7][8].

Anna Bogdanowicz
Data i miejsce urodzenia

16 sierpnia 1904[1]
Jasło

Data i miejsce śmierci

14 czerwca 1943[2]
Auschwitz

Narodowość

polska

Dzieci

Antoni, Stanisław

Odznaczenia
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata

Urodziła się 16 sierpnia 1904 roku w Jaśle[9][10]. Była absolwentką Prywatnego Seminarium Nauczycielskiego w Jaśle[11]. W II Rzeczypospolitej pracowała jako nauczycielka[12]. Przed wybuchem II wojny światowej zamieszkała w Kielcach[13]. Miała męża Marcelego i dwóch synów: Antoniego oraz Stanisława[14].

W czasie okupacji niemieckiej w Polsce, w 1942 roku, pomogła w ucieczce z niemieckiego getta dla Żydów w Jaśle, swojej przyjaciółce Sarze Diller[15]. 14 sierpnia 1942 r. Anna pojechała z Sarą pociągiem do Kielc[16]. Pomogła również w uzyskaniu fałszywego dowodu tożsamości dla Sary, znalezieniu pracy, zdobyciu żywności[17]. Znalazła mieszkanie u znajomych, małżeństwa Gościejów[18][19]. Annie Bogdanowicz pomagał doktor Julian Ney[20]. Anna współpracowała również z komórką legalizacyjną, która dostarczała fałszywe dokumenty do getta w Kielcach[21].

Niemcy w październiku 1942 roku w Jaśle aresztowali osoby zaangażowane w ucieczkę Sary[22], wśród nich także doktora Juliana Neya[23], którego zamordowali w więzieniu w Jaśle[24].

Anna Bogdanowicz znalazła dla przyjaciółki nową kryjówkę, w leśniczówce, niedaleko Kielc[25]. 6 listopada 1942 roku Anna Bogdanowicz, wraz z mężem i 11-letnim synem Antonim, została aresztowana przez okupantów niemieckich i oskarżona o pomoc w zorganizowaniu ucieczki Sary Diller[26]. Jej mąż Marceli Bogdanowicz wraz synem zostali zwolnieni po przesłuchaniu. Annę osadzono w więzieniu w Kielcach[27].

16 grudnia 1942 roku została przewieziona do obozu koncentracyjnego w Auschwitz[28]. Zmarła w obozie, według oficjalnych danych, na tyfus 14 czerwca 1943 roku[29][30]. Nosiła numer obozowy w Auschwitz 27226[31].

Wcześniej zdążyła ostrzec przyjaciółkę, która wyjechała do Krakowa a następnie do Warszawy, gdzie ukrywała się pod fałszywym nazwiskiem[32]. Sara Diller we wrześniu 1943 roku (jako Maria Helena Solecka) wyjechała na przymusowe roboty do Austrii, gdzie pracowała jako służąca w miejscowości Bludenz[33]. W maju 1946 roku wyjechała do Izraela[34].

W 1982 roku Sara Diller opublikowała w czasopiśmie „Polityka” artykuł o Annie Bogdanowicz, pod tytułem: Zginęła z mojego powodu[35].

19 września 1983 roku Instytut Yad Vashem nadał Annie Bogdanowicz tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata[36][37].

Zobacz też

edytuj


Przypisy

edytuj
  1. Bogdanowicz Anna. ompio.pl. [dostęp 2024-09-27].
  2. Bogdanowicz Anna. ompio.pl. [dostęp 2024-09-27].
  3. Edyta Krężołek, Tomasz Gonet: Bogdanowicz Anna z domu Wrońska. zyciezazycie.pl. [dostęp 2024-09-27].
  4. Bogdanowicz Anna. ompio.pl. [dostęp 2024-09-27].
  5. Bogdanowicz Anna. ompio.pl. [dostęp 2024-09-27].
  6. Edyta Krężołek, Tomasz Gonet: Bogdanowicz Anna z domu Wrońska. zyciezazycie.pl. [dostęp 2024-09-27].
  7. Magdalena Leszczyńska: Bogdanowicz Anna. Historia Anny Bogdanowicz. sprawiedliwi.org.pl. [dostęp 2024-09-27].
  8. Anna Kruszyńska: Anna Bogdanowicz bohaterką kolejnego odcinka cyklu IPN "Nie tylko Ulmowie". dzieje.pl, 2024-04-12. [dostęp 2024-09-27].
  9. Edyta Krężołek, Tomasz Gonet: Bogdanowicz Anna z domu Wrońska. zyciezazycie.pl. [dostęp 2024-09-27].
  10. Bogdanowicz Anna. ompio.pl. [dostęp 2024-09-27].
  11. Anna Kruszyńska: Anna Bogdanowicz bohaterką kolejnego odcinka cyklu IPN "Nie tylko Ulmowie". dzieje.pl, 2024-04-12. [dostęp 2024-09-27].
  12. Anna Kruszyńska: Anna Bogdanowicz bohaterką kolejnego odcinka cyklu IPN "Nie tylko Ulmowie". dzieje.pl, 2024-04-12. [dostęp 2024-09-27].
  13. Bogdanowicz Anna. ompio.pl. [dostęp 2024-09-27].
  14. Bogdanowicz Anna. ompio.pl. [dostęp 2024-09-27].
  15. Edyta Krężołek, Tomasz Gonet: Bogdanowicz Anna z domu Wrońska. zyciezazycie.pl. [dostęp 2024-09-27].
  16. Edyta Krężołek, Tomasz Gonet: Bogdanowicz Anna z domu Wrońska. zyciezazycie.pl. [dostęp 2024-09-27].
  17. Edyta Krężołek, Tomasz Gonet: Bogdanowicz Anna z domu Wrońska. zyciezazycie.pl. [dostęp 2024-09-27].
  18. Edyta Krężołek, Tomasz Gonet: Bogdanowicz Anna z domu Wrońska. zyciezazycie.pl. [dostęp 2024-09-27].
  19. Bogdanowicz Anna. ompio.pl. [dostęp 2024-09-27].
  20. Anna Kruszyńska: Anna Bogdanowicz bohaterką kolejnego odcinka cyklu IPN "Nie tylko Ulmowie". dzieje.pl, 2024-04-12. [dostęp 2024-09-27].
  21. Edyta Krężołek, Tomasz Gonet: Bogdanowicz Anna z domu Wrońska. zyciezazycie.pl. [dostęp 2024-09-27].
  22. Bogdanowicz Anna. ompio.pl. [dostęp 2024-09-27].
  23. Anna Kruszyńska: Anna Bogdanowicz bohaterką kolejnego odcinka cyklu IPN "Nie tylko Ulmowie". dzieje.pl, 2024-04-12. [dostęp 2024-09-27].
  24. Magdalena Leszczyńska: Bogdanowicz Anna. Historia Anny Bogdanowicz. sprawiedliwi.org.pl. [dostęp 2024-09-27].
  25. Anna Kruszyńska: Anna Bogdanowicz bohaterką kolejnego odcinka cyklu IPN "Nie tylko Ulmowie". dzieje.pl, 2024-04-12. [dostęp 2024-09-27].
  26. Bogdanowicz Anna. ompio.pl. [dostęp 2024-09-27].
  27. Bogdanowicz Anna. ompio.pl. [dostęp 2024-09-27].
  28. Bogdanowicz Anna. ompio.pl. [dostęp 2024-09-27].
  29. Anna Kruszyńska: Anna Bogdanowicz bohaterką kolejnego odcinka cyklu IPN "Nie tylko Ulmowie". dzieje.pl, 2024-04-12. [dostęp 2024-09-27].
  30. Bogdanowicz Anna. ompio.pl. [dostęp 2024-09-27].
  31. Anna Bogdanowicz i Julian Ney - zamordowani za pomoc Żydom. pamiecitozsamosc.pl. [dostęp 2024-09-27].
  32. Anna Kruszyńska: Anna Bogdanowicz bohaterką kolejnego odcinka cyklu IPN "Nie tylko Ulmowie". dzieje.pl, 2024-04-12. [dostęp 2024-09-27].
  33. Anna Kruszyńska: Anna Bogdanowicz bohaterką kolejnego odcinka cyklu IPN "Nie tylko Ulmowie". dzieje.pl, 2024-04-12. [dostęp 2024-09-27].
  34. Anna Kruszyńska: Anna Bogdanowicz bohaterką kolejnego odcinka cyklu IPN "Nie tylko Ulmowie". dzieje.pl, 2024-04-12. [dostęp 2024-09-27].
  35. Magdalena Leszczyńska: Bogdanowicz Anna. Historia Anny Bogdanowicz. sprawiedliwi.org.pl. [dostęp 2024-09-27].
  36. Edyta Krężołek, Tomasz Gonet: Bogdanowicz Anna z domu Wrońska. zyciezazycie.pl. [dostęp 2024-09-27].
  37. Bogdanowicz Anna. ompio.pl. [dostęp 2024-09-27].

Linki zewnętrzne

edytuj