Edmund Krüger
Edmund Jan Krüger, pseudonim Edmund Jezierski, Janusz Kruk (ur. w listopadzie 1881 w Warszawie, zm. 11 lipca 1935 tamże[1]) – polski publicysta i prozaik, wywodzący się z rodziny drukarskiej i sam zajmujący się drukarstwem[2].
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki |
Literatura dla dzieci i młodzieży, fantastyka |
| Ważne dzieła | |
|
Przygody młodego ułana | |
Życiorys
edytujSyn Józefa Krügera i Ludwiki z Jezierskich[1]. Początkowo pracował jako pomocnik drukarski. Mając 17 lat debiutował w „Bluszczu” nowelami i opowiadaniami. W latach 1904–1905 współpracował z „Kurierem Porannym” i „Przyjacielem Dzieci”, później był urzędnikiem. W okresie 1922–1935 pracował w Wydziale Prasowym Komisariatu Rządu dla m. st. Warszawy. Autor kilkudziesięciu powieści historycznych (m.in. Przygody młodego ułana, 1911; Przez krwawe boje, 1911; W wąwozach Somosierry, 1912; Odnowiciel, 1915) oraz powieści współczesnych o tematyce wojennej (W odmęcie wojny, 1915; Dla ciebie Polsko, 1922)[3].
Przyjaciel żeglarza i założyciela Tatrzańskiego Pogotowia Mariusza Zaruskiego, malarza Józefa Mehoffera oraz ilustratora książek Edmunda Bartłomiejczyka[2].
14 października 1903 roku w parafii św. Aleksandra w Warszawie wziął ślub z Anielą Pauliną Dobosiewicz, z którą miał dwie córki: Halinę i Marię Krüger, także pisarkę[1].
Zmarł 11 lipca 1935 roku w Warszawie. Pochowany we wspólnym grobie wraz z żoną i córkami na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, kwatera 17 rząd 6, miejsce 28 (nr inw. 5709)[4].
Twórczość
edytujAutor co najmniej 80 powieści i opowiadań, 11 tłumaczeń (z j. angielskiego i j. rosyjskiego), 16 redakcji i opracowań[5].
Powieści i opowiadania
edytuj- Ofiary. Opowiadanie historyczne z roku 1846 (1910)
- W roku Grunwaldu. Opowiadanie historyczne (1910)
- Książę Józef Poniatowski (1911)
- Kwiat paproci (1911)
- Przez krwawe boje (1911)
- Przygody młodego ułana. Opowieść z czasów Księstwa Warszawskiego (1911)
- Witoldowi synowie (1911)
- Potomek hetmański (1912)
- W wąwozach Somosierry. Opowieść historyczna z r. 1809 (1912)
- Władca przestworzy (M. Arct, 1912, dodatek do „Nowego Świata”)
- Napoleon. Zdobywca świata (1913)
- Cuda wyspy tajemniczej (M. Arct, 1913)
- Przed wiekami (1914)
- Odnowiciel (1915)
- W odmęcie wojny (1915)
- Tadeusz Kościuszko (1917)
- Litwa z Koroną (1919)
- Ofiary (1921)
- Dla ciebie Polsko (1922)
- Serce Polski. Pamiętnik ucznia (1922)
- Wyspa elektryczna (E. Wende, 1923)
- Baśnie wschodnie (1932)
- Piłsudski (1933)
- Jan Trzeci Sobieski (1933)
- Stefan Batory (1934)
- Nieznani żołnierze
- Noc listopadowa. Piotr Wysocki
- O skarb Gwajkurów. Opowieść przygód misjonarza w Brazylji
- W tundrach Sybiru
- Za Wiarę i Ojczyznę. Obrazek prawdziwy z roku 1863
Utopie
edytuj- Ludzie elektryczni. Powieść fantastyczna (Wyd. „Świat”, 1912) fragment w Śniąc o potędze, także jako E. Kruk (przetłumaczony na j. angielski przez Iana Stephensona, Oozlum Editions 2020 r.)
- Zwycięzcy bieguna. Powieść fantastyczna (M. Arct, 1912)
- A gdy komunizm zapanuje. Powieść przyszłości (S. Cukrowski, 1927)
- Palę Moskwę (S. Cukrowski, 1930)
- Andrzej Żarycz. Powieść – niestety fantazja (S. Cukrowski, 1930)
- Wyspa Lenina (S. Cukrowski. W. 1931)
- Precz z kryzysem. Powieść – niestety utopia (S. Cukrowski, 1934)[5].
Bibliografia
edytuj- Polski Słownik Biograficzny t. 15 s. 449.
- Krüger Edmund (1881-1935), Fantastyka, 1986, nr 4, s. 56.
- Dzieła w FBC
- Utwory Edmunda Krugera w serwisie Polona.pl
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Notka genealogiczna pisarza w bazie internetowiej Potomkowie Sejmu Wielkiego.
- ↑ a b Profil pisarza w internetowej encyklopedii pisarzy fantasy Wróble Galaktyki.
- ↑ Edward Krüger, [w:] encyklopediafantastyki.pl [dostęp 2020-05-04].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: EDMUND KRUGER JEZIERSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15].
- ↑ a b Słownik współczesnych pisarzy polskich pod red. Ewy Korzeniewskiej, PWN, Warszawa 1964, tom 2, s. 52–55.