Chiemsee
Chiemsee[4], Chiem[5] – jezioro oraz obszar wolny administracyjnie (obszar niemunicypalny, niem. gemeindefreies Gebiet) w południowo-wschodnich Niemczech, w rejencji Górna Bawaria, w powiatach Rosenheim oraz Traunstein, na Wyżynie Bawarskiej, u północnego podnóża Alp Salzburskich. Powierzchnia jeziora wynosi 79,9 km², maksymalna głębokość – 73,4 m[1], długość linii brzegowej – 63,96 km (83 km z wyspami). Jego zlewnia pokrywa 606,34 km²[1]. Czas retencji to około roku i trzech miesięcy[1]. Nazywane jest „bawarskim morzem”[6].
Położenie | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowości nadbrzeżne | |
Region | |
Wysokość lustra |
518,19[1] m n.p.m. |
Wyspy | |
Morfometria | |
Powierzchnia | |
Głębokość • średnia • maksymalna |
|
Objętość |
2,04784 km³[1] |
Hydrologia | |
Klasa jakości wody |
dobry stan ekologiczny, zły stan chemiczny (2015)[3] |
Rzeki zasilające | |
Rzeki wypływające | |
Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie Alp | |
47°51′43″N 12°24′04″E/47,861944 12,401111 |
obszar wolny administracyjnie | |
Państwo | |
---|---|
Kraj związkowy | |
Rejencja | |
Powiat | |
Powierzchnia |
77,86 km² |
Populacja • liczba ludności |
|
Obszar niemunicypalny, jako teren niezamieszkany, należy do powiatu Traunstein. Nad jeziorem Chiemsee znajdują się liczne ośrodki wypoczynkowe. Ważniejsze miejscowości nad jeziorem to Seeon-Seebruck i Gstadt am Chiemsee. Wzdłuż południowego brzegu biegnie autostrada A8: Monachium–Salzburg.
Opis jeziora
edytujChiemsee jest jeziorem polodowcowym[5]. Wpływają do niego liczne strumienie i rzeki, wśród których największa to Tiroler Achen, tworząca deltę[7] i Prien, natomiast wypływa z niego jedynie rzeka Alz[5].
W systemie gospodarki wodnej Chiemsee jest jednolitą częścią wód o międzynarodowym kodzie DEBY_INS02. Jest jednym z jezior reprezentatywnych dla niemieckiego obszaru dorzecza Dunaju na potrzeby raportowania stanu środowiska do Europejskiej Agencji Środowiska[1]. Należy do typu S4, czyli alpejskich jezior stratyfikowanych[3].
Wyspy na jeziorze
edytujNa jeziorze Chiemsee znajdują się cztery wyspy (z których trzy pierwsze nie należą do obszaru niemunicypalnego):
- Frauenchiemsee (również Fraueninsel) – z żeńskim klasztorem katolickim z VIII w.[5];
- Herrenchiemsee (również Herreninsel) – największa z nich, z pałacem Neues Schloss (Nowy Pałac), zbudowanym przez króla Ludwika II Bawarskiego na wzór pałacu w Wersalu[5], parkiem krajobrazowym oraz Altes Schloss (Stary Zamek), dawnym katolickim klasztorem męskim;
- Krautinsel – niezamieszkana;
- Schalch – niezamieszkana.
Jakość wody
edytujPod koniec XX wieku wody jeziora miały następujące parametry średnioroczne: jony amonowe od poziomu poniżej granicy oznaczalności (< 0,010 mg/l) w latach 1996, 1999 i 2000 do 0,04833 mg/l (1988), chlorofil a od 2,26 µg/l (1997) do 9,06 µg/l (1984), przewodnictwo elektrolityczne właściwe od 2863 µS/cm (1992) do 3102 µS/cm (1998), tlen rozpuszczony od 10,0 mg/l (1989) do 11,95 (1985), azotany od 0,4 mg/l (1983) do 0,68333 mg/l (1988), ortofosforany od poniżej granicy oznaczalności (1996, 2000, 2001) do 0,00921 mg/l (1999), odczyn pH od 8,05 (2000) do 8,54 (1983), widzialność krążka Secchiego od 2,13333 m (1994) do 4,45 m (2001), fosfor całkowity od poniżej granicy oznaczalności (< 0,001 mg/l) w 1996 do 0,03117 mg/l (1989)[8].
W planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Dunaju na lata 2016–2021 podano, że stan ekologiczny wód jeziora był dobry. Taki sam był stan jego składowych elementów jakości: fitoplanktonu, makrofitów z fitobentosem i ichtiofauny. Stan chemiczny wód był zły[3].
W 2018 roku na Chiemsee funkcjonowało 13 kąpielisk wyznaczonych zgodnie z przepisami dyrektywy kąpieliskowej. Stan wody w kąpielisku Chiemsee (gemfr. Geb.), Campingplatz Biberspitz sklasyfikowano wówczas jako dobry, podczas gdy na pozostałych jako doskonały. W latach 2012–2015 stan wody we wszystkich kąpieliskach oceniono jako doskonały, podczas gdy w latach 2008–2010 kilku z nim nadano ocenę „dobra lub dostateczna”[9].
Przyroda i jej ochrona
edytujSzuwar jeziora tworzą przede wszystkim trzcinowiska. Na brzegach rosną zarośla zdominowane przez wierzby lub olsze. Nad brzegami występują torfowiska, lasy i tereny użytkowane rolniczo[7].
Jezioro i jego okolice to ważne miejsce zimowania i odpoczynku ptaków migrujących. Na przełomie lat 80. i 90. XX w. maksymalną liczbę ptaków zasiedlających jezioro i jego okolice szacowano na ok. 36 tysięcy osobników (listopad 1991) z czego ⅓ stanowiły czernice. Stwierdzano także kilka tysięcy głowienek, kilkaset hełmiatek, około setki perkozów dwuczubych i po kilkadziesiąt płaskonosów i kulików wielkich. Wśród innych ptaków stwierdzanych w dużych liczebnościach są różne gatunki siewkowych. Zimują tam również pojedyncze bieliki[7]. Nad brzegami spotykane są rzadkie w tym regionie gatunki roślin takie jak: śnieżyca wiosenna, kosaciec syberyjski, lipiennik Loesela i storczyk błotny[7].
Chiemsee i jego okolice, zwłaszcza tereny podmokłe, od 1976 roku jest obszarem Ramsar[7].
Chiemsee i odcinek Alz znajdują się w obszarze specjalnej ochrony ptaków Chiemseegebiet mit Alz (DE8140471), znaczna część jeziora stanowi specjalny obszar ochrony siedlisk Chiemsee (DE8140372), pozostały fragment wchodzi w skład SOOS Moore südlich des Chiemsees (DE8140371)[10].
Ujście Tiroler Achen jest objęte ochroną rezerwatową jako Mündung der Tiroler Achen[7].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i StationsLakes [online], Eionet CDR Germany EEA, requests EWN-2: Lake Quality Data [Archive] Lake quality delivery 2013 (ang.).
- ↑ Surface water bodies for DE [online], Eionet CDR Germany European Union (EU) obligations Water Framework Directive: River Basin Management Plans DE1000 – Danube March_30_2012 (ang.).
- ↑ a b c Bewirtschaftungsplan für den bayerischen Anteil am Flussgebiet Donau. Bewirtschaftungszeitraum 2016–2021, Monachium: Bayerisches Staatsministerium für Umwelt und Verbraucherschut, 2015, s. 646, 887–891 (niem.).
- ↑ Nazewnictwo Geograficzne Świata – Zeszyt 12. Warszawa: KSNG, 2010. ISBN 978-83-254-0825-1. (pol.).
- ↑ a b c d e Chiem, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-11-15] .
- ↑ Geraldine Fella , Kompass Wanderführer SalzAlpenSteig, Chiemsee, Königssee, Hallstätter See: 43 Touren, Mair Dumont DE, 2015, s. 12 (niem.).
- ↑ a b c d e f Ramsar Information Sheet (RIS) [online], Sekretariat Konwencji Ramsarskiej, maj 1992 (ang.).
- ↑ Lake quality [online], Eionet CDR Germany EEA, requests EWN-2: Lake Quality Data [Archive] Lake quality data 2001 Lake quality data 1984 to 2001 (ang.).
- ↑ Bathing water quality 2018 – 2019-05-23.zip [zip], Europejska Agencja Środowiska (ang.).
- ↑ NATURA 2000 in Bayern – Gebietsbezogene Konkretisierungen der Erhaltungsziele (Vollzugshinweise) [online], Bayerisches Landesamt für Umwelt [dostęp 2019-10-20] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-22] (niem.).