Bovista
Bovista Pers. (kurzawka) – rodzaj grzybów z rodziny purchawkowatych (Lycoperdaceae).
 Kurzawka ołowiana (Bovista plumbea) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
kurzawka |
| Nazwa systematyczna | |
| Bovista Pers. Neues Mag. Bot. 1: 86 (1794) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
kurzawka ołowiana (Bovista plumbea Pers.) | |
Charakterystyka
edytujBazydiokarpy często kuliste, w stanie dojrzałym łatwo odrywające się od grzybni. Prawie całe wnętrze w trakcie dojrzewania przekształca się w masę zarodników, które wydostają się przez otwór szczytowy. Części płonnej brak lub jest zredukowana, rzadziej wyraźnie wykształcona. Wysyp zarodników oliwkowobrązowy do umbrowobrązowego. Bazydiospory okrągławe, gładkie do brodawkowatych, bez pory rostkowej[1].
Naziemne grzyby saprotroficzne[2]. Wszystkie gatunki za młodu są jadalne, dopóki wewnątrz są biało zabarwione.
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lycoperdaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[3].
Polską nazwę podał Krzysztof Kluk, akceptował Franciszek Błoński w 1888 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym należące do tego rodzaju gatunki opisywane były także jako purchawka, kurzajka i prochówka[2].
Synonimy naukowe: Globaria Quél., Montbéliard, Piemycus Raf., Piesmycus Raf., Pseudolycoperdon Velen., Sackea Rostk[4].
- Bovista aestivalis (Bonord.) Demoulin 1979 – kurzawka zmienna
- Bovista colorata (Peck) Kreisel 1964 – kurzawka barwna
- Bovista cretacea T.C.E. Fr. 1914[5]
- Bovista graveolens – Schwalb 1893[6] – kurzawka polna
- Bovista limosa Rostr. 1894 – kurzawka oścista[7]
- Bovista nigrescens Pers. 1794 – kurzawka czerniejąca
- Bovista paludosa Lév. 1846 – kurzawka bagienna
- Bovista pila Berk. & M.A. Curtis 1873[7]
- Bovista plumbea Pers. 1795 – kurzawka ołowiana
- Bovista pusilla (Batsch) Pers. 1801 – kurzawka drobniutka
- Bovista pusilliformis (Kreisel) Kreisel 1964 – kurzawka wątpliwa
- Bovista tomentosa (Vittad.) De Toni 1888 – kurzawka filcowata
Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[8]. Wykaz gatunków i nazwy polskie według Władysława Wojewody[2] i innych[7].
Przypisy
edytuj- ↑ E. Gerhardt, Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 85–87, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Index Fungorum [online] [dostęp 2020-09-01].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-09-20].
- ↑ Według W. Wojewody występowanie tego gatunku w Polsce jest wątpliwe; znany tylko z jednego stanowiska, prawdopodobnie źle zidentyfikowany.
- ↑ Według Index Fungorum takson niepewny.
- ↑ a b c Bovista (kurzawka) [online], grzyby.pl [dostęp 2024-11-25].
- ↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-09-20].