17 Lwowski Batalion Strzelców
17 Lwowski Batalion Strzelców – pododdział piechoty 6 Lwowskiej Brygady Piechoty Polskich Sił Zbrojnych.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1942 |
| Rozformowanie |
1947 |
| Nazwa wyróżniająca | |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
ppłk dypl. Andrzej Hytroś |
| Ostatni |
mjr Stanisław Orłowski |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Formowanie i zmiany organizacyjne
edytuj
Za początek formowania batalionu przyjęto dzień 8 września 1941[2]. W tym dniu przybyło do Tockoje 10 oficerów i 2431 podoficerów i szeregowych. Następnego dnia przydzielono do 3 pułku marszowego 47 oficerów. 17 września przydzielono do pułku 687 żołnierzy. W tym też dniu drogą losowania ustalono numerację pułków piechoty 6 Dywizji Piechoty. 3 pułk marszowy przyjął nazwę 17 pułku piechoty.
25 i 26 lutego 1942 17 pp przegrupował się do Yakkabogʻ w wilajecie kaszkadaryjskim w Uzbekistanie. Po przybyciu na miejsce pułk przystąpił do intensywnego szkolenie.
W dniach 18–22 sierpnia razem z innymi oddziałami 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty pułk koleją zostaje przewieziony do Krasnowodska. W dniu następnym na statku „Żdanow” został przewieziony przez Morze Kaspijskie. 24 sierpnia wyokrętował się w Pahlewi w Iranie. Tam po dezynsekcji i wydaniu nowych sortów mundurowych żołnierze zostali zakwaterowani w obozie na plaży nadmorskiej.
W dniach od 5 do 8 września pułk w kilku rzutach przewieziony został transportem samochodowym poprzez Kazwin – Hamadan – Kermanszach do Chanakinu w Iraku. Tu pułk rozpoczął szkolenie według regulaminów brytyjskich, początkowo na szczeblu batalionu, a później pułku.
W Chanakin mają też miejsce dwa ważne wydarzenia w historii pułku. Pierwsze to święto 6 Dywizji Piechoty, na które przybył gen. Wilson, dowódca 9 Armii, któremu podlegała Armia Polska. W czasie jego pobytu, po mszy, odbyła się defilada oddziałów zakończona ogniskiem żołnierskim. Drugie była wizyta w 17 pp ministra Caseya. Przybył on do miejsca postoju pułku w związku z prowadzoną inspekcją. Wyniki kontroli były pomyślne dla pułku.
Pod koniec września I batalion 17 pułku piechoty przeszedł do Quizil Rabat, a w drugiej połowie października dołączyły do niego pozostałe pododdziały[2]. Przeprowadzono tam reorganizacje pułku. Z dniem 1 listopada został rozwiązany 17 pułk piechoty, a w jego miejsce sformowano 17 batalion strzelców. Po reorganizacji batalion liczył 41 oficerów i 884 podoficerów i szeregowych. 11 listopada batalion po mszy polowej otrzymał broń. Przeglądu batalionu dokonał gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz i dowódca brygady ppłk dypl. Klemens Rudnicki.
Otrzymanie broni przez batalion spowodowało przyspieszenie szkolenia strzeleckiego i taktycznego[3]. Rozpoczęto też szkolenie motorowe. Dostarczono samochody i motocykle dla plutonów rozpoznawczego i moździerzy.
2 stycznia 1943 kilkunastu żołnierzy odeszło do Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii. Pod koniec lutego przeprowadzone zostały w batalionie ćwiczenia w zakresie jazdy i obsługi samochodu.
W związku z reorganizacją armii według etatów brytyjskich, 7 marca nastąpiło rozwiązanie 6 Dywizji Piechoty Lwów, a 6 Samodzielna Brygada Strzelców już jako 6 Lwowska Brygada Piechoty została wcielona do 5 Kresowej Dywizji Piechoty.
2 kwietnia batalion wyruszył do nowego miejsca postoju w okolice Kirkuku, Pełnił tam służbę wartowniczą przy rurociągu, oraz patrolował rejon przygraniczny. Ponadto w dalszym ciągu prowadzono ostre strzelania oraz treningi taktyczne. 4 czerwca 5 Kresową Dywizję Piechoty wizytował Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski. W tym dniu przeprowadził przegląd wojsk. Wieczorem uczestniczył w ognisku żołnierskim. W dniach 7–8 czerwca obserwował wielkie 48 godzinne manewry.
6 sierpnia 1943 dowódca 6 Lwowskiej BP płk dypl. Klemens Rudnicki omówił z oficerami przejazd do Palestyny[4]. 9 sierpnia o 5:00 kolumna samochodów prowadzona przez jadącego w samochodzie dowodzenia majora Mieczysława Baczkowskiego ruszyła do Palestyny. Marsz przebiegał przez Kirkuk, Bagdad, Wadi-Muhadi, Ar-Rutbę. Po 7 dniach osiągnięto Mughazi Camp.
Działania batalionu
edytujBatalion brał udział w kampanii włoskiej. Walczył pod Monte Cassino. W kampanii włoskiej poległo 173 oficerów i żołnierzy[5].
Po wojnie batalion, będąc w składzie wojsk okupacyjnych, pełnił między innymi służbę wartowniczą. W lutym 1946 ochraniał obiekty wojskowe i komunikacyjne w rejonie Mestre[6].
|
|
|
|
Strzelcy lwowscy
edytuj- Dowódca batalionu
- ppłk dypl. Andrzej Hytroś (do II 1944)
- mjr / ppłk Mieczysław Anzelm Baczkowski[7]. (do 10 I 1945 → zastępca dowódcy 4 BP)
- kpt./mjr Ludwik Kordas (24 XII 1944 – VIII 1945)[8]
- p.o. kpt. dypl. Felicjan Pawlak (15 I – 10 II, 14 -19 III, 23 III – 17 IV 1945)[9][10]
- mjr dypl. Stanisław Orłowski (od VIII 1945)[11]
- Zastępcy dowódcy batalionu
- kpt. Wacław Kwiatkowski (do 17 V 1944)
- mjr dypl. Stanisław Tomaszewski (17 V – 4 VII 1944)[10]
- kpt. Kasper Ślepokura (4 – 26 VII 1944)[10]
- kpt. Ksawery Wojciechowski (30 VII 1944 -)[10]
- kpt./mjr dypl. Felicjan Pawlak (15 I – 4 VIII 1945)[12]
Kapelan – ks. kpl. Łucjan Łuszczki
- Obsada ważniejszych stanowisk w czasie pobytu w Iraku[a]
- dowódca – ppłk dypl. Andrzej Hytroś
- l adiutant – por. Jerzy Pałuski
- 2 adiutant – por. Tadeusz Dyderski
- szef sztabu – mjr Mieczysław Anzelm Baczkowski
- kwatermistrz – mjr Ludwik Henryk Wilczyński
- dowódca 1 kompanii – kpt. Aleksander Matusiewicz
- dowódca 2 kompanii – kpt. Józef Cader
- dowódca 3 kompanii – kpt. Michał Pieślak
- dowódca plutonu sztabowego – por. Jan Malinowski
Symbole batalionu
edytujSztandar
Batalion otrzymał sztandar 14 maja 1972. Wręczał go gen. Klemens Rudnicki.
Odznaka
Odznaka specjalna: wykonana z białego oksydowanego metalu o wymiarach 21 × 18 mm. Na ażurowej tarczy, lew trzymający koło zębate; jedną łapę opiera na plakietce z cyfrą „17”. Nakładana na patki koloru granatowego z żółtą wypustką[13]. Zatwierdzona rozkazem dowódcy 2 Korpusu nr 2 z 4 stycznia 1946 roku.
Batalion posiadał własny marsz.
Święto batalionowe obchodzono 17 maja.
Uwagi
edytuj- ↑ Zapewne Dunin-Wilczyński wymienia oficerów w pełniących funkcje w okresie przejściowym tj. przechodzenia ze struktur pułkowych w batalionowe. Świadczy o tym fakt zamiennego traktowania pododdziałów (np. I batalion i 1 kompania).
Przypisy
edytuj- ↑ Żak 2014 ↓, s. 125.
- ↑ a b Dunin-Wilczyński 1993 ↓, s. 87.
- ↑ Dunin-Wilczyński 1993 ↓, s. 89.
- ↑ Dunin-Wilczyński 1993 ↓, s. 90.
- ↑ Dunin-Wilczyński 1993 ↓, s. 91.
- ↑ Żak 2014 ↓, s. 143.
- ↑ Jabłonowski i in. 2001 ↓, s. 709.
- ↑ Suchcitz (red.) 2012 ↓, s. 437.
- ↑ Suchcitz (red.) 2012 ↓, s. 469, 519, 520.
- ↑ a b c d Panecki (red.) 1994 ↓, s. 239.
- ↑ Kryska-Karski i Barański 1974 ↓, s. 79.
- ↑ Łopatecki (opr.) 2019 ↓, s. 21.
- ↑ Partyka 1997 ↓, s. 82.
Bibliografia
edytuj- Zbigniew Dunin-Wilczyński: Wojsko Polskie w Iraku: 1942-1943. Warszawa: Muzeum Niepodległości, 1993. ISBN 83-900727-2-6.
- Marek Jabłonowski, Włodzimierz Jankowski, Bogusław Polak, Jerzy Prochwicz: O niepodległą i granice. Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Wybór dokumentów. Warszawa-Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku. Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, 2001. ISBN 83-88067-48-8.
- Jan Partyka: Odznaki i oznaki PSZ na Zachodzie 1939–1945. Wojska Lądowe. Rzeszów: Wydawnictwo Libri Ressovienses, 1997. ISBN 83-902021-9-0.
- Jakub Żak: Nie walczyli dla siebie. Powojenna odyseja 2 Korpusu Polskiego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2014. ISBN 978-83-7399-621-2.
- 5 Dywizja Piechoty w dziejach oręża polskiego. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1997. ISBN 83-87103-20-9.
- Tadeusz Kryska-Karski, Henryk Barański: Piechota Polska 1939–1945, zeszyt nr 15. Londyn: 1974.
- Tadeusz Panecki (red.): 2 Korpus Polski w bitwie o Monte Cassino z perspektywy półwiecza. Warszawa: 1994. ISBN 83-11-08291-X.
- Andrzej Suchcitz (red.): 5 Kresowa Dywizja Piechoty 1941-1947. Zarys dziejów. Londyn: Fundusz Pomocy Wdowom, Sierotom i Inwalidom 5 Kresowej Dywizji Piechoty, 2012. ISBN 978-0-9559724-0-9.
- Karol Łopatecki (opr.): Z oflagu do Tobruku i w nieznane. Diariusz 1939-1943 Felicjan Pawlak. Zabrze-Tarnowskie Góry: Wydawnictwo Inforteditions, 2019. ISBN 978-83-65982-36-0..