Wikipedia

10 groszy (1835–1840)

10 groszy (1835–1840) – moneta dziesięciogroszowa Królestwa Kongresowego okresu po powstaniu listopadowym, wprowadzona do obiegu jako następczyni monety 10 groszy polskich (1816–1831), po zatwierdzeniu 18 maja 1835 r. przez cara Mikołaja I zmodyfikowanych rysunków monet miedzianych i bilonowych dla Królestwa Polskiego[1]. Była bita na podstawie ukazu cara Aleksandra I z 1 grudnia 1815 r., w bilonie, w latach 1835–1865, z datą na monecie 1835–1840, według systemu monetarnego opartego na grzywnie kolońskiej[2][3]. Została wycofana z obiegu 1 stycznia 1891 r[4].

10 groszy (1835–1840)
Ilustracja
Państwo

 Imperium Rosyjskie

Typ monety

moneta obiegowa

Nominał

10 groszy

Rocznik

1835, 1836, 1837, 1838, 1839, 1840

Emisja
Mennica

Warszawa

Nakład

65 956 081

Data emisji

18 maja 1835

Data wycofania

1 stycznia 1891

Opis fizyczny
Masa

2,9 g

Średnica

19 mm

Materiał

bilon Ag194

Rant

gładki

Stempel

zwykły

Awers

edytuj

Na tej stronie umieszczono orła cesarstwa rosyjskiego – dwugłowy orzeł z trzema koronami, w prawej łapie trzyma miecz i berło, w lewej jabłko królewskie, na piersi tarcza herbowa ze Św. Jerzym na koniu powalającym smoka, wokół tarczy łańcuch z krzyżem Św. Andrzeja, na skrzydłach orła sześć tarcz z herbami – z lewej strony Kazania, Astrachania, Syberii, z prawej strony Królestwa Polskiego, Krymu i Wielkiego Księstwa Finlandii[5]. Na dole, po obu stronach ogona orła, znajduje się znak mennicy w Warszawie – litery M W[5]. W roczniku 1840 istnieją monety z błędnym znakiem mennicy W W[6].

Rewers

edytuj

Na tej stronie w wieńcu umieszczono nominał 10, poniżej napis „GROSZY”, a pod nim rok bicia 1835, 1836, 1837, 1838, 1839 lub 1840[7].

Opis

edytuj

Monetę bito w mennicy w Warszawie, w bilonie (próby 194), na krążku o średnicy 19 mm, masie 2,90 grama, z rantem gładkim. Według sprawozdań mennicy w latach 1835–1865 w obieg wypuszczono 65 956 081 sztuk monet[3].

Stopień rzadkości poszczególnych roczników i typów monet przedstawiono w tabeli:

Rocznik Znak mennicy Stopień rzadkości Szacowana liczba egzemplarzy Uwagi Liczba odmian[8] Liczba odmian z wariantami[8] Zdjęcie
10 groszy 1835 M W R[9] 80 001–400 000 cyfry roku szerokie lub wąskie[10] 2[11] 2[11]  
10 groszy 1836 M W R[12] 80 001–400 000  
10 groszy 1837 M W R[13] 80 001–400 000 istnieją monety ze Św. Jerzym na awersie w płaszczu (ogon orła szeroki) i bez płaszcza (ogon orła wąski)[14][15] 2[16] 3[16]  
10 groszy 1838 M W R[17] 80 001–400 000 3[18] 4[18]  
10 groszy 1839 M W R2[19] 3001–15 000 2[20] 3[20]  
10 groszy 1840 M W [21] ponad 400 000 istnieją odbitki w złocie i w miedzi[22]; istnieją odmiany różniące się wieńcem (konfiguracją jagód) na rewersie, dziobami orła przymkniętymi lub rozwartymi, litera G z szeryfem lub bez, pod 1 liczba listów w kępce 4 lub 5[23]; istnieją odmiany z dodatkową kropką na rewersie[23] 7[23] 14[23]  

 

W W R5[6] 26–120 pierwsza litera W wygląda jak odwrócone M, a nie jak drugie W[24]  

Monetę z datą 1840 bito do 1865 r.[3]

W przypadku dziesięciogroszówki odmiany z dodatkowymi kropkami na rewersie występują dla rocznika 1840. W tabeli poniżej zebrano rozpoznane odmiany kropkowe[23]:

Dodatkowe kropki Stopień rzadkości Szacowana liczba egzemplarzy
10 groszy 1840 kropka po GROSZY [25] > 400 000
kropka po roku 1840 [26] > 400 000
kropka po 10 [27] > 400 000

Ponieważ daty na monecie mieszczą się w latach panowania Mikołaja I, więc w numizmatyce rosyjskiej zaliczana jest do kategorii monet tego cara[28].

Istnieją również monety próbne:

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Władysław Terlecki, Mennica Warszawska 1765-1965, Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1970, s. 140.
  2. ↑ Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 5-8.
  3. ↑ a b c Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 43.
  4. ↑ Borys Paszkiewicz, Podobna jest moneta nasza do urodnej panny. Mała historia pieniądza polskiego, Warszawa: Warszawskie Centrum Numizmatyczne, 2012, s. 200.
  5. ↑ a b Karol Plage, Monety bite dla Królestwa Polskiego w latach 1815–1864 i monety bite dla miasta Krakowa w roku 1835 XXXVIII tablic, Warszawa: Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne Komisja Numizmatyczna, 1972, s. 6,13.
  6. ↑ a b Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  7. ↑ Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 88-99.
  8. ↑ a b Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-13].
  9. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  10. ↑ 1835 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-21] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-06].
  11. ↑ a b 1835 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-06].
  12. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  13. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  14. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  15. ↑ 1837 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-21] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-06].
  16. ↑ a b 1837 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-06].
  17. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  18. ↑ a b 1838 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-06].
  19. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  20. ↑ a b 1839 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-06].
  21. ↑ Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  22. ↑ a b Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [online], Fortress Katalog – Internetowy Katalog Monet [dostęp 2017-09-07].
  23. ↑ a b c d e 1840 – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-06].
  24. ↑ 10 groszy 1840 – g/b – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-07] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-06].
  25. ↑ 10 groszy 1840 – d/a – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-21] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-06].
  26. ↑ 10 groszy 1840 – c/a – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-21] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-06].
  27. ↑ 10 groszy 1840 – e/a – Królestwo Polskie 1835-1841 [online], sites.google.com [dostęp 2017-09-21] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-06].
  28. ↑ Vladimir Bitkin, Composite Catalog of Russian Coins, 2003, s. 863.
  29. ↑ Czesław Kamiński, Edmund Kopicki, Katalog monet polskich 1764-1864, wyd. drugie, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1977, s. 239.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=10_groszy_(1835–1840)&oldid=75087132”