Zygmunt Kraczkiewicz
Zygmunt Kraczkiewicz (ur. 20 lipca[a] w majątku Biała koło Berdyczowa, zm. 11 października 1971 w Warszawie) – polski cytolog i embriolog, od 1949 profesor Uniwersytetu Warszawskiego (w latach 1956–1965 prorektor).
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
20 lipca 1900 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Profesor doktor biologii | |
| Specjalność: cytologia, embriologia | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1928 |
| Profesura |
1949 |
| Nauczyciel akademicki | |
| uczelnia |
Katedra Anatomii Porównawczej UW, Katedra Cytologii UW |
| Stanowisko |
prorektor (1956–1965) |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujUrodził się 20 lipca 1900 w ziemiańskiej rodzinie Zygmunta[4]. Podczas rewolucji październikowej pracował jako czyściciel wagonów kolejowych[4]. Gimnazjum w Kijowie ukończył w 1919[4]. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Na stopnień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 lipca 1921 i 8. lokatą w korpusie oficerów rezerwowych samochodowych[5][6]. 29 stycznia 1932 prezydent RP nadał mu stopień porucznika z dniem z 2 stycznia 1932 i 12. lokatą w korpusie oficerów rezerwowych samochodowych[1][7]. Do 1929 posiadał przydział w rezerwie do 10 dywizjonu samochodowego w Przemyślu, a w latach 1929–1934 do Kadry 10 dywizjonu samochodowego[8][9][1][10].
W 1922 rozpoczął studia na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego[4]. Podczas studiów prowadził prace badawcze nad embriologią doświadczalną i procesem powstawania potworności w zarodkach ptaków pod kierunkiem profesora Jana Tura[11]. Po ukończeniu nauki pozostał na uczelni i pracował jako asystent prof. Wacława Baehra w Katedrze Anatomii Porównawczej[11]. W 1928 doktoryzował się z embriologii. Prowadził prace nad mitozami różnicującymi.
W 1939 został zmobilizowany do 2 batalionu pancernego w Żurawicy i uczestniczył w kampanii wrześniowej[3]. Po przedostaniu się do Rumunii został internowany, a następnie więziony w Oflagu VI E Dorsten, a od 17 września 1942 w Oflagu VI B Dössel[3]. W 1945 przedostał się do Belgii, gdzie należał do grupy organizatorów Polskiego Ośrodka Studiów Wyższych w Brukseli, a następnie pracował tam jako wykładowca[12]. Rok później powrócił do Polski[12].
Od 1 października 1946 stanął na czele Katedry Cytologii jako docent Wydziału Przyrodniczego[13]. W 1948 został członkiem korespondentem odrodzonego Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, rok później został członkiem rzeczywistym[12]. Po zmianach organizacyjnych w 1952 został pracownikiem Zakładu Cytologii w Instytucie Zoologii, którym kierował prof. Zdzisław Raabe[14]. Od 1956 przez dziewięć lat był prorektorem Uniwersytetu Warszawskiego[15]. W 1957 uzyskał tytuł profesora. W 1970 został przeniesiony na emeryturę[15]. Zmarł 11 października 1971 w Warszawie[16]. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera C, rząd 10, miejsce 5)[17].
Jego prace dotyczyły głównie różnicowania się komórek we wczesnych stadiach rozwoju, ontogenezy i spermatogenezy u owadów, chromosomów olbrzymich. Autor m.in. Cytologia ogólna (1949)[18].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – 1958[15]
- Złoty Krzyż Zasługi – 28 września 1954[19]
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 1 lutego 1932, s. 114.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 182, 709.
- ↑ a b c Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2023-08-03].
- ↑ a b c d Kaczanowska 2010 ↓, s. 41.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1024.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 936.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 182.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1015.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 926.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 709.
- ↑ a b Kaczanowska 2010 ↓, s. 42.
- ↑ a b c Kaczanowska 2010 ↓, s. 44.
- ↑ Kaczanowska 2010 ↓, s. 44–45.
- ↑ Kaczanowska 2010 ↓, s. 45.
- ↑ a b c Kaczanowska 2010 ↓, s. 46.
- ↑ Kaczanowska 2010 ↓, s. 47.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ZYGMUNT KRACZKIEWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15].
- ↑ Kaczanowska 2010 ↓, s. 49.
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1588.
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Wykaz profesorów i docentów Uniwersytetu Warszawskiego, „Roczniki Uniwersytetu Warszawskiego”, tom 10 (redaktor Ludwik Bazylow), 1971, s. 55–56.
- Katedra Historii Medycyny CM UJ, Reprezentanci nauk medycznych, zmarli członkowie AU w Krakowie, PAU, TNW i PAN.
- Janina Kaczanowska. Profesor Zygmunt Kraczkiewicz (1900–1971) : wspomnienie o człowieku prawym w czterdziestą rocznicę śmierci. „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego”. 73, 2010. Warszawa. ISSN 0860-164X.