Wikipedia

Wyrobek (Pieniny)

Wyrobek – duża polana w Pieninach. Znajduje się na północno-wschodnim stoku poniżej przełęczy Szopka.

Wyrobek
Państwo

 Polska

Położenie

województwo małopolskie

Pasmo

Pieniny

Wysokość

740–800 m n.p.m.

Powierzchnia

10,5 ha

Zagospodarowanie

nieużytki

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Wyrobek”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Wyrobek”
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego
Mapa konturowa powiatu nowotarskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Wyrobek”
Położenie na mapie gminy Krościenko nad Dunajcem
Mapa konturowa gminy Krościenko nad Dunajcem, na dole znajduje się punkt z opisem „Wyrobek”
Ziemia49°25′14″N 20°24′37″E/49,420556 20,410278
Multimedia w Wikimedia Commons

Opis polany

edytuj

Położona jest na wysokości 740–800 m n.p.m. Ma długość 0,6 km, szerokość 0,2 km i powierzchnię 10,5 ha[1]. W 2001 wykupiono od właścicieli z Krościenka część polany o powierzchni 5,3 ha w tym celu, aby można było uchronić ją od zarastania lasem poprzez prowadzenie zabiegów ochrony czynnej: coroczne wykaszanie oraz usuwanie siana[2].

Dolną część polany Wyrobek nazywano dawniej polaną Limierczyki[1]. Z informacji na tablicy Pienińskiego Parku Narodowego wynika, że obydwie obejmowane są wspólną nazwą Wyrobek[2]. Przez polanę Wyrobek prowadzą 2 szlaki turystyczne zaliczane do najbardziej uczęszczanych w Pieninach[1].

Polana znajduje się na obszarze Pienińskiego Parku Narodowego, w granicach Krościenka nad Dunajcem, w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim[3].

Przyroda

edytuj

Polanę porastają ciepłolubne łąki pienińskie, oraz ziołorośla z 27 gatunkami roślin znajdujących się na czerwonej liście roślin zagrożonych w Polsce[2]. Z rzadkich w Polsce roślin rośnie tutaj m.in. pępawa różyczkolistna (w całych polskich Karpatach znana tylko z dwóch stanowisk), a przy szlaku z polany Wyrobek na Zamkową Górę również rzadki kruszczyk Muellera[4]. W latach 1987–1988 na polanie zanotowano występowanie storczyków kukułka bzowa (Dactylorhiza sambucina) i storczyca kulista (Traunsteinera globosa)[5]. Na polanie gdzieniegdzie rosną kępy drzew i lasu. Duże bogactwo grzybów (ok. 80 gatunków)[1]. W 1992 r. naleziono tu m.in. takie rzadkie w Polsce gatunki jak kopułek lakmusowy (Cuphophyllus lacmus), wilgotnica cytrynowozielonawa (Hygrocybe citrinovirens), wilgotnica wypukła (Hygrocybe quieta), wilgotnica szara (Gliophorus irrigatus), goździeniec przydymiony (Clavaria fumosa), dzwonkówka brodawkowata (Entoloma papillatum), dzwonkówka pieniążnicowata (Entoloma platyphylloides), pępóweczka biaława (Gerronema albidum), stożkownica czapeczkowata (Porpolomopsis calyptriformis), purchawka łatkowata (Lycoperdon mammiforme), Tricholoma fracticum. Niektóre z nich w Polsce znane są tylko z Pienin[6]. W 2009 r. na polanie odłowiono nowe dla Pienin gatunki chrząszczy z rodziny stonkowatych: Longitarsus parvulus, Phyllotreta armoraciae[7]. W latach 1987–1988 znaleziono tu bardzo rzadki, w Polsce zagrożony wyginięciem gatunek porostu – trzonecznicę żółtawą Chaenotheca chrysocephala[8].

Szlaki turystyczne

edytuj
  z Krościenka przez Bajków Groń i polanę Wyrobek na przełęcz Szopka. Czas przejścia: 1:40 h, ↑ 1:10 h
  z Bajkowego Gronia przez polanę Wyrobek, Zamkową Górę, Trzy Korony na przełęcz Szopka[9].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d Józef Nyka, Pieniny, wyd. IX, Latchorzew: Wyd. Trawers, 2006, s. 177, 188, 282, ISBN 83-915859-4-8.
  2. ↑ a b c Tablica informacyjna Pienińskiego Parku Narodowego.
  3. ↑ Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2022-01-21].
  4. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.
  5. ↑ Małgorzata Jagiełło, Storczyki łąk i polan Pienińskiego Parku Narodowego, „Pieniny – Przyroda i Człowiek”, 2, 1992, s. 43–49.
  6. ↑ Barbara Gumińska, Grzyby wybranych ła˛k w Pienińskim Parku Narodowym – stan aktualny i warunki jego zachowania [online], Pieniński Park Narodowy. Pieniny – Przyroda i Człowiek 2, 1992, s. 65–70 [dostęp 2024-10-30].
  7. ↑ Radosław Ścibior, Nowe dane o chrząszczach stonkowatych (Coleoptera: Chrysomelidae) odłowionych na obszarze Pienin, „Wiad. entomol.”, 32 (2), Poznań 2013, s. 113–117.
  8. ↑ Józef Kiszka, Zbigniew Szeląg, Porosty (Lichenes) polan Pienińskiego Parku Narodowego – zagrożenie i ochrona, „Pieniny – Przyroda i Człowiek”, 2, Kraków 1992, s. 55–63.
  9. ↑ Pieniny polskie i słowackie. Mapa turystyczna 1:25 000, Piwniczna: Agencja Wydawnicza „WiT” s.c., 2008, s. 1.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Wyrobek_(Pieniny)&oldid=75090022”