Wilgotnica purpurowa

Wilgotnica purpurowa
	; Młode owocniki wilgotnicy purpurowej
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	wodnichowate
Rodzaj	wilgotnica
Gatunek	wilgotnica purpurowa
	Nazwa systematyczna
	Hygrocybe miniata (Fr.) P. Kumm.; Führ. Pilzk. (Zerbst): 112 (1871)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wilgotnica purpurowa (Hygrocybe miniata (Fr.) P. Kumm.) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrocybe, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1821 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus miniatus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1951 r. Paul Kummer, przenosząc go do rodzaju Hygrocybe^[1].

Niektóre synonimy nazwy naukowej^[2]:

Agaricus miniatus Fr. 1821
Hygrocybe strangulata (P.D. Orton) Svrček 1962
Hygrophorus miniatus (Fr.) Fr. 1838
Hygrophorus strangulatus P.D. Orton 1960
Pseudohygrocybe miniata (Fr.) Kovalenko 1988

Nazwę polską nadała Barbara Gumińska w 1997 r. Dawniej gatunek ten opisywany był w polskim piśmiennictwie mykologicznym jako wodolubek szkarłatny, wilgotnica przewężona, mięsicha szkarłatna lub wodnicha ognista^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica od 1,5 do 2,5 cm, kształt początkowo półkulisty, później łukowaty, w końcu płaski i nieco zagłębiony na środku. Brzeg ostry, nieco pofalowany i jaśniejszy od reszty kapelusza. Powierzchnia sucha i delikatnie łuseczkowata, zwłaszcza na środku. Barwa młodych owocników cynobrowa lub krwistoczerwona, potem stopniowo coraz jaśniejsza – pomarańczowoczerwona. Łuski mają tę samą barwę, co kapelusz. Podczas wysychania, lub z wiekiem kapelusz blaknie i staje się pomarańczowożółty^[4].

Blaszki

Szerokie i szeroko przyrośnięte, na trzon zbiegające ząbkiem. Mają pomarańczowo-czerwoną barwę i jaśniejsze (żółte) ostrza^[4].

Trzon

Wysokość 2–4,5 cm, grubość 2–5 mm, kształt walcowaty. Jest kruchy i pusty w środku. Powierzchnia gładka, matowa, sucha,. Ma barwęod pomarańczowej do czerwonej, u nasady jest jaśniejsza – biaława lub jasnopomarańczowożółta. Pod kapeluszem zwykle biało przyprószona^[4].

Miąższ

Cienki, pod skórka pomarańczowożółty, poza tym pomarańczowy, bez wyraźnego zapachu i smaku^[4].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki elipsoidalne, gładkie, bezbarwne, nieamyloidalne, z kilkoma kroplami. Mają rozmiar 8-10 × 5-6μm^[5].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Ameryce Północnej, Środkowej, Australii, Nowej Zelandii, Europie i Azji. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniona, na obszarze Azji znane jest jej występowanie tylko w Korei i Japonii^[6]. W Polsce jej rozprzestrzenienie i częstość występowania nie są znane, nie znajduje się jednak na liście gatunków zagrożonych^[3].

W Polsce występuje na różnego typu otwartych trawiastych terenach, w sosnowych lasach lub na ich obrzeżach, nad potokami i rzekami. Rośnie na ziemi, wśród traw i mchów. Owocniki wytwarza od sierpnia do września^[3].

Znaczenie

Saprotrof^[3], grzyb niejadalny^[4].

Gatunki podobne

Charakterystycznymi cechami wilgotnicy purpurowej są niewielkie owocniki, suchy kapelusz i trzon oraz drobno łuskowata powierzchnia kapelusza. Podobne, również drobne i czerwone owocniki o drobnołuseczkowatej powierzchni mają^[7]:

wilgotnica torfowiskowa (Hygrocybe helobia). Ma blaszki białe i występuje na torfowiskach i mokradłach,
wilgotnica czerwona (Hygrocybe coccineocremata). Ma łuseczki ciemniejsze od kapelusza, blaszki rzadkie, początkowo białe, potem kremowe.
wilgotnica lejkowata (Hygrocybe cantharellus). Ma jaśniejszy kolor, zbiegające blaszki, bardziej wysmukły kształt oraz suchą powierzchnią kapelusza^[8]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum. [dostęp 2014-09-04]. (ang.).
↑ Species Fungorum. [dostęp 2014-09-04]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
↑ Hygrocybe helobia, waxcap mushroom, identification. [dostęp 2014-09-04].
↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-09-04].
↑ B. Gumińska, Flora Polska (Flora of Poland). Grzyby (Mycota). Tom XXVI. Wodnichowate (Hygrophoraceae). Uniwersytet Jagielloński, Instytut Botaniki, Kraków 1997.
↑ B. Gumińska, Flora Polska (Flora of Poland). Grzyby (Mycota). Tom XXVI. Wodnichowate (Hygrophoraceae). Uniwersytet Jagielloński, Instytut Botaniki, Kraków 1997.

[if-1] Index Fungorum. [dostęp 2014-09-04]. (ang.).

[2] Species Fungorum. [dostęp 2014-09-04]. (ang.).

[checklist-3] Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.

[wag-4] Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.

[5] Hygrocybe helobia, waxcap mushroom, identification. [dostęp 2014-09-04].

[6] Discover Life Maps. [dostęp 2014-09-04].

[7] B. Gumińska, Flora Polska (Flora of Poland). Grzyby (Mycota). Tom XXVI. Wodnichowate (Hygrophoraceae). Uniwersytet Jagielloński, Instytut Botaniki, Kraków 1997.

[guminska-8] B. Gumińska, Flora Polska (Flora of Poland). Grzyby (Mycota). Tom XXVI. Wodnichowate (Hygrophoraceae). Uniwersytet Jagielloński, Instytut Botaniki, Kraków 1997.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]