Wikipedia:Dobre Artykuły/archiwum/2020-06

2020-06-01

Joseph P. Kennedy III (ur. 4 października 1980 w Bostonie) – amerykański prawnik, polityk Partii Demokratycznej, członek Izby Reprezentantów z 4. okręgu wyborczego w stanie Massachusetts od 2013 roku. Były wolontariusz Korpusu Pokoju oraz były asystent prokuratora okręgowego hrabstwa Middlesex oraz Cape Cod and Islands. Urodził się i dorastał wraz ze swoim bratem bliźniakiem w Bostonie. Po ukończeniu Uniwersytetu Stanforda spędził dwa lata na Dominikanie, gdzie służył jako wolontariusz Korpusu Pokoju. Uzyskał tytuł Juris Doctor na Harvard Law School w 2009 roku. W 2012 roku wystartował w wyborach do Izby Reprezentantów celem objęcia miejsca w Izbie po przechodzącym na emeryturę Barney'u Franku. W wyborach powszechnych zmierzył się z Seanem Bielatem, członkiem Rezerwy Korpusu Morskiego USA. Kennedy zwyciężył zdobywając 221 303 głosy, przy 129 936 głosach rywala. Złożył przysięgę w 2013 roku i wtedy też został członkiem Izby, dołączając do Komitetu ds. Energii i Handlu Stanów Zjednoczonych. We wrześniu 2019 roku ogłosił swój start w wyborach do Senatu Stanów Zjednoczonych. Czytaj więcej…

2020-06-02

Przeworsk – miasto w Polsce w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim, na Podgórzu Rzeszowskim, nad Mleczką, przy trasie międzynarodowej E40, dawna siedziba magnaterii polskiej. Pierwsza wzmianka o Przeworsku pochodzi z 1281 roku Miasto zostało lokowane w 1393 roku na przecięciu ważnych szlaków handlowych, w miejscu dawnego grodu ruskiego. Dzięki licznym przywilejom i utworzeniu w 1470 roku powiatu sądowego Przeworsk stał się drugim ośrodkiem miejskim ziemi przemyskiej i odbywały się w nim szlacheckie sądy ziemskie. Liczne najazdy wojsk tatarskich, kozackich, rosyjskich i szwedzkich spowodowały upadek miasta. Współcześnie Przeworsk jest lokalnym ośrodkiem usługowo-przemysłowym, a także węzłem komunikacyjnym, w którym krzyżują się ważne arterie komunikacyjne i trzy linie kolejowe. W mieście znajduje się ok. 110 obiektów zabytkowych. Według danych z 2018 roku miasto liczyło 15 452 mieszkańców. Czytaj więcej…

2020-06-03

Plymouth Cranbrook – samochód osobowy klasy pełnowymiarowej produkowany pod amerykańską marką Plymouth w latach 1950–1953, w ramach dwóch generacji, obejmujących lata modelowe 1951–1953. Samochód jest klasyfikowany według współczesnych norm europejskich w segmencie E. Stanowił zwieńczenie gamy samochodów Plymouth w tym okresie. Dostępny był jako 2-drzwiowe coupé, 2-drzwiowy kabriolet oraz 4-drzwiowy sedan, a w ostatnim roku także jako kombi. Do napędu używano benzynowego silnika R6 o pojemności 3,6 litra, a napęd przenoszony był na oś tylną. Konstrukcja samochodu nie była całkiem nowa, lecz stanowiła przestylizowany, od początku mało nowoczesny wizualnie model z 1949 roku. Zastosowano nową niższą i szerszą atrapę chłodnicy, którą tworzyły trzy poziome belki ze stali nierdzewnej. Silnik pozostał z poprzedniego modelu: 6-cylindrowy rzędowy, dolnozaworowy, benzynowy, o pojemności 217,8 cali sześciennych, osiągający moc 97 KM, połączony z trzybiegową manualną skrzynią biegów. Łącznie wyprodukowano 348 993 egzemplarzy samochodu, w większości sedanów. Czytaj więcej…

2020-06-04

Amator − polski film psychologiczny z 1979 roku w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego, zrealizowany na podstawie autorskiego scenariusza. Głównym bohaterem filmu jest zaopatrzeniowiec w zakładzie przemysłowym, Filip Mosz (Jerzy Stuhr), którego dotychczasowe życie zmienia się po zakupie amatorskiej kamery filmowej. Amator, uznawany za przełomowe dzieło w karierze Kieślowskiego, zaliczany jest w poczet nurtu kina moralnego niepokoju. Reżyser, biorąc pod uwagę własne dotychczasowe doświadczenia z kręceniem filmów dokumentalnych, ukazał niebezpieczeństwa związane z zawodem dokumentalisty. Dzieło Kieślowskiego zostało ciepło przyjęte zarówno przez polską, jak i zagraniczną krytykę: chwalono scenariusz, zabiegi autotematyczne oraz krytyczne podejście do sztuki filmowej, natomiast niechęć wzbudzał stereotypowo rozegrany wątek żony głównego bohatera. Film zdobył Złoty Medal oraz wyróżnienie FIPRESCI na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Moskwie, przecierając szlak ku późniejszej międzynarodowej karierze reżysera. Czytaj więcej…

2020-06-05

Operacja Tonga – kryptonim operacji powietrznodesantowej przeprowadzonej przez brytyjską 6 Dywizję Powietrznodesantową w dniach 5–7 czerwca 1944 roku w ramach lądowania w Normandii podczas II wojny światowej. Spadochroniarze i oddziały piechoty szybowcowej dywizji, dowodzone przez gen. Richarda Gale'a, wylądowali na wschodniej flance obszaru inwazji, niedaleko miasta Caen, mając do osiągnięcia szereg celów. Ich zadaniem było przejęcie dwóch strategicznie ważnych mostów nad Kanałem Caen i rzeką Orne, które miały zostać wykorzystane przez alianckie siły lądowe, aby posunąć się naprzód po lądowaniu z morza, zniszczyć kilka innych mostów, aby uniemożliwić ich użycie przez Niemców i zabezpieczyć kilka ważnych miejscowości. Dywizja ucierpiała w czasie zrzutów z powodu złej pogody i błędów w nawigacji, co spowodowało, że wielu żołnierzy wylądowało daleko od ustalonych stref zrzutu, ponosząc wiele ofiar i znacznie utrudniając przeprowadzenie operacji. W szczególności 9. batalion spadochronowy, któremu przydzielono zadanie zniszczenia baterii artyleryjskiej w Merville, był w stanie zebrać tylko ułamek swojej siły, zanim w ostatniej chwili podjął atak, w wyniku czego osłabiona jednostka poniosła ciężkie straty. Czytaj więcej…

2020-06-06

NXT Arrival – gala wrestlingu, wyprodukowana przez federację WWE dla zawodników brandu rozwojowego NXT. Odbyła się 27 lutego 2014 roku w Full Sail University w Winter Park. Była transmitowana na żywo za pośrednictwem WWE Network. Była to pierwsza gala ekskluzywna dla brandu NXT, jak również pierwsza gala emitowana na WWE Network. Podczas wydarzenia odbyło się siedem walk, z czego jedno starcie nie zostało wyemitowane. W walce wieczoru NXT Champion Bo Dallas bronił tytułu mistrzowskiego przeciwko Adrianowi Neville'owi. Gala otrzymała dobre noty od krytyków. Kevin Pantoja, jeden z redaktorów serwisu o tematyce sportowej, 411mania.com, ocenił galę na 8.5 punktu w skali dziesięciopunktowej. Średnia ocen wszystkich walk gali przyznanych przez Wrestling Observer Dave’a Meltzera wyniosła 2½ gwiazdki. Najwyższą ocenę otrzymało starcie Cesaro z Samim Zaynem – magazyn przyznał tej walce 4¼ gwiazdki na 5 możliwych. Czytaj więcej…

2020-06-07

Podgorzałka zielonogłowa – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kaczkowatych. Gniazduje w południowo-wschodniej Rosji i północno-wschodnich Chinach, zimuje w południowo-wschodniej Azji. Długość ciała wynosi 41–47 cm. Występuje dymorfizm płciowy, przejawiający się również w masie ciała. Samce podgorzałki zielonogłowej najlepiej odróżniać od innych samców Aythya po kombinacji czarniawej głowy, górnej szyi i wierzchu ciała, białawych oczu oraz kasztanowo-białych boków ciała. W szacie spoczynkowej samce przypominają samice, odróżnić je można po kolorze tęczówek. W przypadku samic w identyfikacji ważne jest połączenie ciemnobrązowej głowy z piersią w kolorze ciepłego brązu i białymi z przodu bokami. Podgorzałki zielonogłowe są wędrowne. Gniazdują w dorzeczach Amuru i Ussuri w Rosji i w północno-wschodnich Chinach, zimują w południowo-wschodniej Azji. Od 2012 roku uznawana przez IUCN za krytycznie zagrożony wyginięciem. Według danych z 2013 roku był to najprawdopodobniej najszybciej ginący gatunek wśród azjatyckich kaczek. Do spadku liczebności przyczynia się głównie niszczenie środowiska życia oraz przetrzebianie ptaków przez nielegalny odłów. Czytaj więcej…

2020-06-08

Joseph P. Kennedy III (ur. 4 października 1980 w Bostonie) – amerykański prawnik, polityk Partii Demokratycznej, członek Izby Reprezentantów z 4. okręgu wyborczego w stanie Massachusetts od 2013 roku. Były wolontariusz Korpusu Pokoju oraz były asystent prokuratora okręgowego hrabstwa Middlesex oraz Cape Cod and Islands. Urodził się i dorastał wraz ze swoim bratem bliźniakiem w Bostonie. Po ukończeniu Uniwersytetu Stanforda spędził dwa lata na Dominikanie, gdzie służył jako wolontariusz Korpusu Pokoju. Uzyskał tytuł Juris Doctor na Harvard Law School w 2009 roku. W 2012 roku wystartował w wyborach do Izby Reprezentantów celem objęcia miejsca w Izbie po przechodzącym na emeryturę Barney’u Franku. W wyborach powszechnych zmierzył się z Seanem Bielatem, członkiem Rezerwy Korpusu Morskiego USA. Kennedy zwyciężył zdobywając 221 303 głosy, przy 129 936 głosach rywala. Złożył przysięgę w 2013 roku i wtedy też został członkiem Izby, dołączając do Komitetu ds. Energii i Handlu Stanów Zjednoczonych. We wrześniu 2019 roku ogłosił swój start w wyborach do Senatu Stanów Zjednoczonych. Czytaj więcej…

2020-06-09

Przeworsk – miasto w Polsce w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim, na Podgórzu Rzeszowskim, nad Mleczką, przy trasie międzynarodowej E40, dawna siedziba magnaterii polskiej. Pierwsza wzmianka o Przeworsku pochodzi z 1281 roku Miasto zostało lokowane w 1393 roku na przecięciu ważnych szlaków handlowych, w miejscu dawnego grodu ruskiego. Dzięki licznym przywilejom i utworzeniu w 1470 roku powiatu sądowego Przeworsk stał się drugim ośrodkiem miejskim ziemi przemyskiej i odbywały się w nim szlacheckie sądy ziemskie. Liczne najazdy wojsk tatarskich, kozackich, rosyjskich i szwedzkich spowodowały upadek miasta. Współcześnie Przeworsk jest lokalnym ośrodkiem usługowo-przemysłowym, a także węzłem komunikacyjnym, w którym krzyżują się ważne arterie komunikacyjne i trzy linie kolejowe. W mieście znajduje się ok. 110 obiektów zabytkowych. Według danych z 2018 roku miasto liczyło 15 452 mieszkańców. Czytaj więcej…

2020-06-10

Plymouth Cranbrook – samochód osobowy klasy pełnowymiarowej produkowany pod amerykańską marką Plymouth w latach 1950–1953, w ramach dwóch generacji, obejmujących lata modelowe 1951–1953. Samochód jest klasyfikowany według współczesnych norm europejskich w segmencie E. Stanowił zwieńczenie gamy samochodów Plymouth w tym okresie. Dostępny był jako 2-drzwiowe coupé, 2-drzwiowy kabriolet oraz 4-drzwiowy sedan, a w ostatnim roku także jako kombi. Do napędu używano benzynowego silnika R6 o pojemności 3,6 litra, a napęd przenoszony był na oś tylną. Konstrukcja samochodu nie była całkiem nowa, lecz stanowiła przestylizowany, od początku mało nowoczesny wizualnie model z 1949 roku. Zastosowano nową niższą i szerszą atrapę chłodnicy, którą tworzyły trzy poziome belki ze stali nierdzewnej. Silnik pozostał z poprzedniego modelu: 6-cylindrowy rzędowy, dolnozaworowy, benzynowy, o pojemności 217,8 cali sześciennych, osiągający moc 97 KM, połączony z trzybiegową manualną skrzynią biegów. Łącznie wyprodukowano 348 993 egzemplarzy samochodu, w większości sedanów. Czytaj więcej…

2020-06-11

Amator – polski film psychologiczny z 1979 roku w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego, zrealizowany na podstawie autorskiego scenariusza. Głównym bohaterem filmu jest zaopatrzeniowiec w zakładzie przemysłowym, Filip Mosz (Jerzy Stuhr), którego dotychczasowe życie zmienia się po zakupie amatorskiej kamery filmowej. Amator, uznawany za przełomowe dzieło w karierze Kieślowskiego, zaliczany jest w poczet nurtu kina moralnego niepokoju. Reżyser, biorąc pod uwagę własne dotychczasowe doświadczenia z kręceniem filmów dokumentalnych, ukazał niebezpieczeństwa związane z zawodem dokumentalisty. Dzieło Kieślowskiego zostało ciepło przyjęte zarówno przez polską, jak i zagraniczną krytykę: chwalono scenariusz, zabiegi autotematyczne oraz krytyczne podejście do sztuki filmowej, natomiast niechęć wzbudzał stereotypowo rozegrany wątek żony głównego bohatera. Film zdobył Złoty Medal oraz wyróżnienie FIPRESCI na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Moskwie, przecierając szlak ku późniejszej międzynarodowej karierze reżysera. Czytaj więcej…

2020-06-12

Operacja Tonga – kryptonim operacji powietrznodesantowej przeprowadzonej przez brytyjską 6 Dywizję Powietrznodesantową w dniach 5–7 czerwca 1944 roku w ramach lądowania w Normandii podczas II wojny światowej. Spadochroniarze i oddziały piechoty szybowcowej dywizji, dowodzone przez gen. Richarda Gale’a, wylądowali na wschodniej flance obszaru inwazji, niedaleko miasta Caen, mając do osiągnięcia szereg celów. Ich zadaniem było przejęcie dwóch strategicznie ważnych mostów nad Kanałem Caen i rzeką Orne, które miały zostać wykorzystane przez alianckie siły lądowe, aby posunąć się naprzód po lądowaniu z morza, zniszczyć kilka innych mostów, aby uniemożliwić ich użycie przez Niemców i zabezpieczyć kilka ważnych miejscowości. Dywizja ucierpiała w czasie zrzutów z powodu złej pogody i błędów w nawigacji, co spowodowało, że wielu żołnierzy wylądowało daleko od ustalonych stref zrzutu, ponosząc wiele ofiar i znacznie utrudniając przeprowadzenie operacji. W szczególności 9. batalion spadochronowy, któremu przydzielono zadanie zniszczenia baterii artyleryjskiej w Merville, był w stanie zebrać tylko ułamek swojej siły, zanim w ostatniej chwili podjął atak, w wyniku czego osłabiona jednostka poniosła ciężkie straty. Czytaj więcej…

2020-06-13

NXT Arrival – gala wrestlingu, wyprodukowana przez federację WWE dla zawodników brandu rozwojowego NXT. Odbyła się 27 lutego 2014 roku w Full Sail University w Winter Park. Była transmitowana na żywo za pośrednictwem WWE Network. Była to pierwsza gala ekskluzywna dla brandu NXT, jak również pierwsza gala emitowana na WWE Network. Podczas wydarzenia odbyło się siedem walk, z czego jedno starcie nie zostało wyemitowane. W walce wieczoru NXT Champion Bo Dallas bronił tytułu mistrzowskiego przeciwko Adrianowi Neville’owi. Gala otrzymała dobre noty od krytyków. Kevin Pantoja, jeden z redaktorów serwisu o tematyce sportowej, 411mania.com, ocenił galę na 8.5 punktu w skali dziesięciopunktowej. Średnia ocen wszystkich walk gali przyznanych przez Wrestling Observer Dave’a Meltzera wyniosła 2½ gwiazdki. Najwyższą ocenę otrzymało starcie Cesaro z Samim Zaynem – magazyn przyznał tej walce 4¼ gwiazdki na 5 możliwych. Czytaj więcej…

2020-06-14

Podgorzałka zielonogłowa – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kaczkowatych. Gniazduje w południowo-wschodniej Rosji i północno-wschodnich Chinach, zimuje w południowo-wschodniej Azji. Długość ciała wynosi 41–47 cm. Występuje dymorfizm płciowy, przejawiający się również w masie ciała. Samce podgorzałki zielonogłowej najlepiej odróżniać od innych samców Aythya po kombinacji czarniawej głowy, górnej szyi i wierzchu ciała, białawych oczu oraz kasztanowo-białych boków ciała. W szacie spoczynkowej samce przypominają samice, odróżnić je można po kolorze tęczówek. W przypadku samic w identyfikacji ważne jest połączenie ciemnobrązowej głowy z piersią w kolorze ciepłego brązu i białymi z przodu bokami. Podgorzałki zielonogłowe są wędrowne. Gniazdują w dorzeczach Amuru i Ussuri w Rosji i w północno-wschodnich Chinach, zimują w południowo-wschodniej Azji. Od 2012 roku uznawana przez IUCN za krytycznie zagrożony wyginięciem. Według danych z 2013 roku był to najprawdopodobniej najszybciej ginący gatunek wśród azjatyckich kaczek. Do spadku liczebności przyczynia się głównie niszczenie środowiska życia oraz przetrzebianie ptaków przez nielegalny odłów. Czytaj więcej…

2020-06-15

Mariusz Siudek (ur. 29 kwietnia 1972 w Oświęcimiu) – polski łyżwiarz figurowy, startujący w parach sportowych z żoną Dorotą Siudek. Trzykrotny uczestnik igrzysk olimpijskich, brązowy medalista mistrzostw świata, dwukrotny wicemistrz i dwukrotny brązowy medalista mistrzostw Europy oraz 12–krotny mistrz Polski. Od 1995 roku zaczął odnosić sukcesy międzynarodowe ze swoją piątą partnerką sportową i późniejszą żoną Dorotą Zagórską. Zagórska i Siudek byli znani z wykonywania efektownych podnoszeń łyżwiarskich. W 1999 roku jako pierwsi polscy łyżwiarze zdobyli medal zawodów z cyklu Grand Prix. W 2002 roku był chorążym reprezentacji Polski na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Salt Lake City. Zakończyli karierę zdobywając brązowy medal na mistrzostwach Europy 2007 w Warszawie. Obydwoje zostali trenerami łyżwiarstwa figurowego w klubie MKS Axel Toruń. Czytaj więcej…

2020-06-16

Zbrodnie na pacjentach w Państwowym Zakładzie dla Umysłowo i Nerwowo Chorych w Kobierzynie – dokonane w czasie II wojny światowej przez urzędników III Rzeszy Niemieckiej zabójstwo ponad tysiąca pacjentów szpitala psychiatrycznego w Kobierzynie. Łańcuch zbrodni składał się z trzech etapów: głodzenia pacjentów, wywiezienia we wrześniu 1941 roku chorych narodowości żydowskiej do Zakładu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych Żydów „Zofiówka” w Otwocku (zostali tam zamordowani 19 sierpnia 1942 roku) oraz wydarzeń z 23 czerwca 1942 roku: zbrodni masowego zabójstwa i podstępnego wywiezienia pacjentów do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Łącznie, wliczając także ofiary zagłodzenia, uśmiercono około 900–1000 osób. Po wojnie postępowanie w sprawie likwidacji szpitala prowadziła Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce. W toku śledztwa ustalono winę niemieckiego dyrektora szpitala Alexa Krolla, dowodzącego akcją z 23 czerwca SS-Sturmbahnfuehrera Karla Meyera, niemieckiego szefa Zakładu Medycyny Sądowej w Krakowie dr. Wernera Becka oraz innych esesmanów o nieustalonej tożsamości. Sprawcy jednak uniknęli kary. Czytaj więcej…

2020-06-17

Ratusz w Bielsku-Białej – neorenesansowy, trzykondygnacyjny, zabytkowy ratusz położony przy Placu Ratuszowym w Bielsku-Białej, w dzielnicy Biała Krakowska. Zbudowany w latach 1895–1897 według projektu Emanuela Rosta juniora jako nowy ratusz Białej. Na skutek braku miejsca w ciasnych strukturach urbanistycznych gmach powstał na słabo zabudowanym terenie na południe od centrum miasta, w widłach rzek: Białej i Niwki. Usytuowanie budynku miało również aspekt ideowy: w jego sąsiedztwie znajdował się Dwór Lipnicki, dawna siedziba starostów lipnickich, od których w XVIII wieku mieszczanie bialscy byli uzależnieni. W 1951 roku, wraz z połączeniem Bielska i Białej w jedno miasto, dotychczasowy ratusz bialski stał się siedzibą Prezydenta Miasta, Urzędu Miejskiego i Miejskiej Rady Narodowej w Bielsku-Białej. W 1993 roku przystąpiono do prac konserwatorskich wieży zegarowej i dachu. Główne prace przypadły jednak na lata 1996-1997 i objęły zarówno elewację, jak i wnętrza. Na stulecie istnienia ratuszowi przywrócony został pierwotny wygląd, odtworzony z XIX wieku, w dużej mierze na podstawie dawnych fotografii oraz rysunków projektowych Emanuela Rosta. Czytaj więcej…

2020-06-18

Nepal na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1984 – reprezentacja Nepalu na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1984 w Los Angeles liczyła dziesięciu zawodników. Nepal ma niewielkie tradycje sportowe. Świadczy o tym fakt, że do Igrzysk w Los Angeles Nepalczycy nie zdobywali medali w najważniejszych imprezach międzynarodowych, takich jak igrzyska azjatyckie, czy igrzyska olimpijskie. W 1984 roku Nepal miał swoich przedstawicieli w 3 spośród 23 rozgrywanych dyscyplin. Zawodnicy nie zdobyli żadnego medalu. Nie można jednoznacznie ustalić najmłodszego i najstarszego reprezentanta, ponieważ data urodzenia 4 zawodników jest nieznana. Dziewięciu zawodników debiutowało na igrzyskach. Był to piąty start tej reprezentacji na igrzyskach olimpijskich. Najlepszym wynikiem, jaki osiągnęli reprezentanci tego kraju na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1984, była 14. pozycja, jaką Jagadish Pradhan zajął w rywalizacji sztangistów w kategorii wagowej do 56 kilogramów. Czytaj więcej…

2020-06-19

Neisseria lactamica – komensalny gatunek bakterii Gram-ujemnych charakteryzujący się unikalnym dla rodzaju Neisseria przystosowaniem do fermentacji laktozy. Podobnie jak spokrewniony gatunek N. meningitidis, bakteria ta zasiedla ludzkie górne drogi oddechowe. Neisseria lactamica jest jedną z trzech najlepiej zbadanych bakterii z rodzaju Neisseria obok spokrewnionych z nią N. meningitidis oraz N. gonorrhoeae, jednak – w przeciwieństwie do tych dwóch gatunków – nie jest bakterią chorobotwórczą. Jej populacje charakteryzują się dużą różnorodnością genetyczną, a sama bakteria wzbudziła zainteresowanie dzięki zaobserwowanej negatywnej korelacji pomiędzy nosicielstwem N. lactamica i meningokoków. W związku ze znacznym podobieństwem antygenowym, rozważa się wykorzystanie tej bakterii w produkcji nowego typu szczepionki przeciwko N. meningitidis. Czytaj więcej…

2020-06-20

Michaił Majlewski (ur. 25 marca 1830 w Moskwie, zm. po 1 stycznia 1917) – działacz państwowy Imperium Rosyjskiego, gubernator radomski, wicegubernator kielecki oraz siedlecki. Przed objęciem wysokich stanowisk w administracji przechodził karierę wojskową w Lejb-Gwardyjskim Pułku Huzarów Jego Wysokości oraz w Turkiestańskim Okręgu Wojskowym. Brał udział w dławieniu powstania węgierskiego, zaś podczas wojny krymskiej stacjonował w stolicy w ramach garnizonu. Karierę wojskową przerwał w związku z chorobą w styczniu 1864 roku. Kolejne lata Majlewski poświęcił działalności społecznej. Piastował też funkcje samorządowe w powiecie sierpuchowskim guberni moskiewskiej. Majlewski otrzymał w 1855 roku oficjalne wyrazy wdzięczności od Aleksandra II w związku z objęciem tronu po Mikołaju I. Żył jeszcze 1 stycznia 1917 roku. Jego dalsze losy są nieznane. Czytaj więcej…

2020-06-21

ORP Ryś – polski trałowiec bazowy z okresu zimnej wojny, jeden z dziewięciu zbudowanych na radzieckiej licencji trałowców projektu 254M. Okręt został zwodowany w kwietniu 1959 roku w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, a do służby w Marynarce Wojennej przyjęto go 10 września tego roku. Uzbrojenie artyleryjskie jednostki stanowiły dwa podwójne zestawy działek przeciwlotniczych W-11M kalibru 37 mm L/70, umieszczone na pokładzie dziobowym i łodziowym, z zapasem 1000 sztuk amunicji na lufę. Intensywnie eksploatowana jednostka, oznaczona znakami burtowymi T-71 i 611, większą część służby spędziła w 12. Dywizjonie Trałowców Bazowych 8. Flotylli Obrony Wybrzeża w Świnoujściu. Okręt został skreślony z listy floty po 30-letnim okresie użytkowania w październiku 1989 roku, a następnie – po zdemontowaniu w świnoujskim porcie zdatnego do użytku uzbrojenia i wyposażenia – złomowany. Czytaj więcej…

2020-06-22

Mariusz Siudek (ur. 29 kwietnia 1972 w Oświęcimiu) – polski łyżwiarz figurowy, startujący w parach sportowych z żoną Dorotą Siudek. Trzykrotny uczestnik igrzysk olimpijskich, brązowy medalista mistrzostw świata, dwukrotny wicemistrz i dwukrotny brązowy medalista mistrzostw Europy oraz 12–krotny mistrz Polski. Od 1995 roku zaczął odnosić sukcesy międzynarodowe ze swoją piątą partnerką sportową i późniejszą żoną Dorotą Zagórską. Zagórska i Siudek byli znani z wykonywania efektownych podnoszeń łyżwiarskich. W 1999 roku jako pierwsi polscy łyżwiarze zdobyli medal zawodów z cyklu Grand Prix. W 2002 roku był chorążym reprezentacji Polski na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w Salt Lake City. Zakończyli karierę zdobywając brązowy medal na mistrzostwach Europy 2007 w Warszawie. Obydwoje zostali trenerami łyżwiarstwa figurowego w klubie MKS Axel Toruń. Czytaj więcej…

2020-06-23

Zbrodnie na pacjentach w Państwowym Zakładzie dla Umysłowo i Nerwowo Chorych w Kobierzynie – dokonane w czasie II wojny światowej przez urzędników III Rzeszy Niemieckiej zabójstwo ponad tysiąca pacjentów szpitala psychiatrycznego w Kobierzynie. Łańcuch zbrodni składał się z trzech etapów: głodzenia pacjentów, wywiezienia we wrześniu 1941 roku chorych narodowości żydowskiej do Zakładu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych Żydów „Zofiówka” w Otwocku (zostali tam zamordowani 19 sierpnia 1942 roku) oraz wydarzeń z 23 czerwca 1942 roku: zbrodni masowego zabójstwa i podstępnego wywiezienia pacjentów do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Łącznie, wliczając także ofiary zagłodzenia, uśmiercono około 900–1000 osób. Po wojnie postępowanie w sprawie likwidacji szpitala prowadziła Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce. W toku śledztwa ustalono winę niemieckiego dyrektora szpitala Alexa Krolla, dowodzącego akcją z 23 czerwca SS-Sturmbahnfuehrera Karla Meyera, niemieckiego szefa Zakładu Medycyny Sądowej w Krakowie dr. Wernera Becka oraz innych esesmanów o nieustalonej tożsamości. Sprawcy jednak uniknęli kary. Czytaj więcej…

2020-06-24

Ratusz w Bielsku-Białej – neorenesansowy, trzykondygnacyjny, zabytkowy ratusz położony przy Placu Ratuszowym w Bielsku-Białej, w dzielnicy Biała Krakowska. Zbudowany w latach 1895–1897 według projektu Emanuela Rosta juniora jako nowy ratusz Białej. Na skutek braku miejsca w ciasnych strukturach urbanistycznych gmach powstał na słabo zabudowanym terenie na południe od centrum miasta, w widłach rzek: Białej i Niwki. Usytuowanie budynku miało również aspekt ideowy: w jego sąsiedztwie znajdował się Dwór Lipnicki, dawna siedziba starostów lipnickich, od których w XVIII wieku mieszczanie bialscy byli uzależnieni. W 1951 roku, wraz z połączeniem Bielska i Białej w jedno miasto, dotychczasowy ratusz bialski stał się siedzibą Prezydenta Miasta, Urzędu Miejskiego i Miejskiej Rady Narodowej w Bielsku-Białej. W 1993 roku przystąpiono do prac konserwatorskich wieży zegarowej i dachu. Główne prace przypadły jednak na lata 1996-1997 i objęły zarówno elewację, jak i wnętrza. Na stulecie istnienia ratuszowi przywrócony został pierwotny wygląd, odtworzony z XIX wieku, w dużej mierze na podstawie dawnych fotografii oraz rysunków projektowych Emanuela Rosta. Czytaj więcej…

2020-06-25

Nepal na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1984 – reprezentacja Nepalu na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1984 w Los Angeles liczyła dziesięciu zawodników. Nepal ma niewielkie tradycje sportowe. Świadczy o tym fakt, że do Igrzysk w Los Angeles Nepalczycy nie zdobywali medali w najważniejszych imprezach międzynarodowych, takich jak igrzyska azjatyckie, czy igrzyska olimpijskie. W 1984 roku Nepal miał swoich przedstawicieli w 3 spośród 23 rozgrywanych dyscyplin. Zawodnicy nie zdobyli żadnego medalu. Nie można jednoznacznie ustalić najmłodszego i najstarszego reprezentanta, ponieważ data urodzenia 4 zawodników jest nieznana. Dziewięciu zawodników debiutowało na igrzyskach. Był to piąty start tej reprezentacji na igrzyskach olimpijskich. Najlepszym wynikiem, jaki osiągnęli reprezentanci tego kraju na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1984, była 14. pozycja, jaką Jagadish Pradhan zajął w rywalizacji sztangistów w kategorii wagowej do 56 kilogramów. Czytaj więcej…

2020-06-26

Neisseria lactamica – komensalny gatunek bakterii Gram-ujemnych charakteryzujący się unikalnym dla rodzaju Neisseria przystosowaniem do fermentacji laktozy. Podobnie jak spokrewniony gatunek N. meningitidis, bakteria ta zasiedla ludzkie górne drogi oddechowe. Neisseria lactamica jest jedną z trzech najlepiej zbadanych bakterii z rodzaju Neisseria obok spokrewnionych z nią N. meningitidis oraz N. gonorrhoeae, jednak – w przeciwieństwie do tych dwóch gatunków – nie jest bakterią chorobotwórczą. Jej populacje charakteryzują się dużą różnorodnością genetyczną, a sama bakteria wzbudziła zainteresowanie dzięki zaobserwowanej negatywnej korelacji pomiędzy nosicielstwem N. lactamica i meningokoków. W związku ze znacznym podobieństwem antygenowym, rozważa się wykorzystanie tej bakterii w produkcji nowego typu szczepionki przeciwko N. meningitidis. Czytaj więcej…

2020-06-27

Michaił Majlewski (ur. 25 marca 1830 w Moskwie, zm. po 1 stycznia 1917) – działacz państwowy Imperium Rosyjskiego, gubernator radomski, wicegubernator kielecki oraz siedlecki. Przed objęciem wysokich stanowisk w administracji przechodził karierę wojskową w Lejb-Gwardyjskim Pułku Huzarów Jego Wysokości oraz w Turkiestańskim Okręgu Wojskowym. Brał udział w dławieniu powstania węgierskiego, zaś podczas wojny krymskiej stacjonował w stolicy w ramach garnizonu. Karierę wojskową przerwał w związku z chorobą w styczniu 1864 roku. Kolejne lata Majlewski poświęcił działalności społecznej. Piastował też funkcje samorządowe w powiecie sierpuchowskim guberni moskiewskiej. Majlewski otrzymał w 1855 roku oficjalne wyrazy wdzięczności od Aleksandra II w związku z objęciem tronu po Mikołaju I. Żył jeszcze 1 stycznia 1917 roku. Jego dalsze losy są nieznane. Czytaj więcej…

2020-06-28

ORP Ryś – polski trałowiec bazowy z okresu zimnej wojny, jeden z dziewięciu zbudowanych na radzieckiej licencji trałowców projektu 254M. Okręt został zwodowany w kwietniu 1959 roku w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni, a do służby w Marynarce Wojennej przyjęto go 10 września tego roku. Uzbrojenie artyleryjskie jednostki stanowiły dwa podwójne zestawy działek przeciwlotniczych W-11M kalibru 37 mm L/70, umieszczone na pokładzie dziobowym i łodziowym, z zapasem 1000 sztuk amunicji na lufę. Intensywnie eksploatowana jednostka, oznaczona znakami burtowymi T-71 i 611, większą część służby spędziła w 12. Dywizjonie Trałowców Bazowych 8. Flotylli Obrony Wybrzeża w Świnoujściu. Okręt został skreślony z listy floty po 30-letnim okresie użytkowania w październiku 1989 roku, a następnie – po zdemontowaniu w świnoujskim porcie zdatnego do użytku uzbrojenia i wyposażenia – złomowany. Czytaj więcej…

2020-06-29

SM UC-58 – niemiecki podwodny stawiacz min z okresu I wojny światowej, jedna z 64 zbudowanych jednostek typu UC II. Zwodowany w październiku 1916 roku w stoczni Kaiserliche Werft Danzig w Gdańsku, został przyjęty do służby w Kaiserliche Marine w marcu 1917 roku. Załoga okrętu składała się z 3 oficerów oraz 23 podoficerów i marynarzy. W czasie służby operacyjnej w składzie Flotylli Bałtyckiej i 1. Flotylli Hochseeflotte okręt odbył 12 misji bojowych, podczas których zatopił 21 statków o łącznej pojemności 21 030 BRT i cztery okręty o łącznej wyporności 463 tony, a ponadto zdobył trzy statki o łącznej pojemności 2716 BRT. SM UC-58 został poddany Francuzom 24 listopada 1918 roku w wyniku podpisania rozejmu w Compiègne, a następnie złomowany w 1921 roku. Czytaj więcej…

2020-06-30

KT-85 – polski kuter torpedowy z okresu zimnej wojny, jeden z dziewiętnastu pozyskanych przez Polskę z ZSRR okrętów projektu 183. Jednostkę zbudowano w stoczni numer 5 w Leningradzie, a następnie została zakupiona przez Polskę i 24 listopada 1956 roku weszła w skład Marynarki Wojennej. Intensywnie eksploatowany okręt, oznaczony podczas służby znakami burtowymi KT-85 i 412, został skreślony z listy floty w październiku 1973 roku. Okręt był dużym kutrem torpedowym. Długość całkowita wykonanego z drewna kadłuba wynosiła 25,5 metra, szerokość 6,1 metra i zanurzenie 1,13 metra. Wyporność standardowa wynosiła 56 ton, zaś pełna 67 ton. Załoga okrętu składała się z 14 osób – 2 oficerów, 9 podoficerów oraz 3 marynarzy. Czytaj więcej…