Wielki Koszar
Wielki Koszar (niem. Grosser Kirchhof, słow. Veľký Košiar, węg. Nagy-Karám[1]) – położony na wysokości ok. 1500–1800 m n.p.m. kocioł lodowcowy w Tatrach Bielskich[2]. Dawniej nazywano go także Diablim Koszarem. Znajduje się na północnej ich stronie pod Bielskimi Jatkami, które tworzą jego górne obramowanie. Wraz z kotłem lodowcowym Małego Koszaru tworzy najwyższe piętro Doliny pod Koszary. Od strony wschodniej ograniczenie Wielkiego Koszaru stanowi krótki Pośredni Diabli Grzbiet odchodzący od Pośrednich Jatek i oddzielający go od Małego Koszaru. Od zachodniej strony Wielki Koszar obramowany jest Zadnim Diablim Grzbietem odchodzącym od wschodniego, niższego szczytu Zadnich Jatek oraz północno-wschodnią granią Turni nad Jaworzynką, zwanej też Kopą nad Jaworzynką[3].
Ściana Wielkiego Koszaru jest pionowa i częściowo przewieszona z dużym okapem. Jej wysokość dochodzi do 100 m, a szerokość przy podstawie do 400 m. Z daleka widoczny jest jej półksiężycowaty kształt. Dno Wielkiego Koszaru przecinają trzy wąskie żlebki. Najbardziej stromy jest lewy. Jest w nim kilka progów, częściowo skalistych, częściowo porośniętych roślinnością. W Małym Koszarze występuje charakterystyczne dla kotłów lodowcowych wypłaszczenia dna, w Wielkim Koszarze natomiast brak go i jego dno jest strome. Według Władysława Cywińskiego prawdopodobnie wypłaszczenie zostało zasypane przez wielki obryw[3].
Nazwa kotła pochodzi od jego kształtu, który jest podobny do koszaru. Dolina pod Koszary była dawniej wypasana (stanowiła własność miasta Biała Spiska)[2], w Wielkim i Małym Koszarzenigdy jednak owiec nie koszarowano i brak w nim jakiegokolwiek śladu ludzkiej działalności[3]. Według ludowych legend w Wielkim i Małym Koszarze znajdują się ogromne skarby, jednakże dobrze ukryte i bardzo trudno dostępne.
Wielki Koszar ma wylot mniej więcej w tym samym miejscu co Diable Koryto i Diabli Żleb. Nie prowadzi do niego żadna ścieżka. Najłatwiejsze wejście do Wielkiego Koszaru prowadzi środkowym żlebem i jego najbliższym otoczeniem. Wielki Koszar znajduje się jednak na obszarze ochrony ścisłej TANAP-u i dla turystów wstęp tutaj jest zabroniony[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych. Tatry Bielskie [online] [dostęp 2020-02-01].
- ↑ a b Witold Henryk Paryski, Zofia Radwańska-Paryska, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1
- ↑ a b c d Władysław Cywiński, Tatry Bielskie, część wschodnia. Przewodnik szczegółowy, tom 5, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 1997, ISBN 83-7104-011-3