Tunel średnicowy w Łodzi
Tunel średnicowy w Łodzi – budowany kolejowy tunel średnicowy o długości 7,5 km, mający przebiegać 17 m pod centrum Łodzi, który ma połączyć dworzec Łódź Fabryczna z dworcami Łódź Kaliska i Łódź Żabieniec. W tunelu zaplanowano również dodatkowe przystanki z peronami. Przewiduje się budowę jednego tunelu od stacji Łódź Fabryczna, który będzie się rozgałęział do dwóch tuneli, prowadzących do Łodzi Kaliskiej i Łodzi Żabieńca. Budowa realizowana była poprzez wykopy otwarte oraz drążenie tarczami TBM[1].
.JPG) Początek tunelu średnicowego od stacji Łódź Fabryczna (rok 2016) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
Łódź |
| Długość |
7500 m |
Jeden z nich pierwotnie został przewidziany dla kolei dużej prędkości „Y”, obecnie linii kolejowej nr 85, i umożliwi poprowadzenie jej przez stację kolejową Łódź Fabryczna, natomiast drugi będzie przedłużeniem linii nr 17 z Dworca Fabrycznego, która skrzyżuje się z linią nr 15 na północ od dworca Łódź Kaliska. Odległość między stacjami wynosi około 2,7 km w linii prostej.
Rozpoczęcie[2] inwestycji o wartości 1,59 mld zł[3] nastąpiło pod koniec 2017 roku od podpisania umowy na realizację dokumentacji projektowej i roboty budowlane, a prace budowlane planowano zacząć w czerwcu 2019 r.[2], podczas gdy ich ukończenie zaplanowano w 2022 r.[4] Ostatecznie prace budowlane rozpoczęto w sierpniu 2019 r.[5] Termin zakończenia prac został przesunięty do 31 grudnia 2024. Oznajmiono, że budowa będzie znacznie droższa, ale lepiej skoordynowana[6].
Tunel kolei konwencjonalnej
edytujTunel ten będzie służył zarówno pociągom Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej, jak i innym przewoźnikom regionalnym i ponadregionalnym. W funkcjonującym obecnie odcinku tunelu znajduje się jedynie Dworzec Łódź Fabryczna, a po oddaniu do użytku budowanego obecnie odcinka, docelowo powstaną w nim również następujące przystanki[7][8][9]:
- Łódź Śródmieście – przystanek zlokalizowany w rejonie skrzyżowań ul. Zielonej z Wólczańską i al. Kościuszki. Projektowane są trzy podziemne poziomy połączone schodami ruchomymi i stałymi oraz windami. Na poziomie -3 dwa perony jednokrawędziowe o długości 155 m. Pozostałe poziomy będą służyć komunikacji. Dodatkowo na jednym z nich będą dostępne punkty usługowo-handlowe.
- Łódź Polesie – przystanek zlokalizowany w rejonie ulic Ogrodowej/Drewnowskiej/Karskiego. Projektowane trzy podziemne poziomy połączone schodami ruchomymi i stałymi oraz windami.
- Łódź Koziny[10][11][12][13] – przystanek zlokalizowany w miejscu komory startowej na granicy osiedli Żubardź i Koziny, w rejonie ulic Drewnowskiej i Kasprzaka oraz alei Włókniarzy. Przystanek składać się będzie z trzech poziomów, gdzie dwa z nich (-2 i -3) zawierały będą po dwa jednokrawędziowe perony o długości 155 m każdy.
Tunel Kolei Dużych Prędkości
edytujDo 2027[14] ma powstać drugi tunel, który będzie obsługiwać ruch na linii kolejowej nr 85 z Warszawy do Poznania, będącej rozwinięciem dawnego wariantu linii kolei dużej prędkości „Y”[15]. Prace przy tym tunelu w 2023 były najbardziej zaawansowaną inwestycją prowadzoną w ramach projektu Centralnego Portu Komunikacyjnego. W 2023 podpisano umowę na wykonanie komór startowych i odbiorczych dla tunelu dalekobieżnego[16].
Kalendarium
edytuj- 2002 – Instytut Rozwoju i Promocji Kolei przedstawił koncepcję „Metra Łódź”[17].
- 26 września 2009 – podpisanie porozumienia pomiędzy miastem Łódź, PKP PLK, EC1 Łódź – Miasto Kultury oraz Samorządem Województwa Łódzkiego dotyczącego finansowania i realizacji studium wykonalności dla tunelu średnicowego[18].
- 23 grudnia 2009 – ogłoszenie przetargu na opracowanie studium wykonalności tunelu[18].
- 11 marca 2010 – podpisanie umowy z firmą Sener na wykonanie studium wykonalności tunelu[19][20].
- 12 listopada 2014 – rząd zatwierdził Kontrakt Terytorialny dla województwa łódzkiego, który obowiązywać ma w latach 2014–2023. Wśród głównych projektów są m.in. obwodnice Wielunia i Bełchatowa oraz tunel kolejowy pod Łodzią[21].
- 20 sierpnia 2015 Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego poinformował o aktualnym harmonogramie realizacji inwestycji. Zakłada on do połowy 2016 ogłoszenie postępowania przetargowego na projekt i realizację tunelu, pod koniec 2018 rozpoczęcie prac budowlanych, zaś w 2023 ukończenie budowy tunelu kolei konwencjonalnej[22].
- 28 listopada 2016 PKP PLK ogłosiły przetarg w formule „projektuj i buduj” na budowę tunelu średnicowego w ramach projektu POIiŚ 5.1-15 „Udrożnienie Łódzkiego Węzła Kolejowego (TEN-T), etap II, odcinek Łódź Fabryczna – Łódź Kaliska/Łódź Żabieniec”. Szacunkowy koszt budowy to 2,17 mld PLN brutto, a termin realizacji to 48-51 miesięcy. Termin składania ofert minął 11 stycznia 2017[23].
- wrzesień 2017 – zwycięzcami przetargu zostały konsorcjum Energopol Szczecin i Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów z Mińska Mazowieckiego[24][25].
- 28 grudnia 2017 – PKP PLK podpisały z Energopolem Szczecin umowę na budowę tunelu[3].
- lipiec 2019 – Przedsiębiorstwo Energopol Szczecin, mające być głównym wykonawcą tunelu, złożyło wniosek o upadłość, co może stanowić poważne utrudnienie dla realizacji inwestycji[26]. Energopol przestał być liderem konsorcjum[27], a nowym zostało Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów Sp. z o.o z Mińska Mazowieckiego, które otrzymało zgodę na budowę komory startowej[28].
- sierpień 2019 – rozpoczęcie budowy komory startowej w rejonie ulic Odolanowskiej i Stolarskiej[5].
- jesień 2020 – planowany początek prac budowlanych[29]
- 2021 – zatwierdzenie przystanku Łódź Koziny[30][31].
- grudzień 2026 – planowane uruchomienie[32]
Przypisy
edytuj- ↑ W Łodzi powstaje najdłuższy tunel kolejowy w Polsce [online], www.rynekinfrastruktury.pl [dostęp 2020-04-14] (pol.).
- ↑ a b Łódź: Tunel średnicowy zgodnie z planem. W czerwcu budowa komory startowej [online], rynek-kolejowy.pl, 27 lutego 2019 [dostęp 2019-02-27] (pol.).
- ↑ a b Łódź: Jest umowa na tunel średnicowy. Początek prac jesienią [online] [dostęp 2017-12-28] (pol.).
- ↑ Roman Czubiński, Łódzki tunel średnicowy. Otwarcie w 2022 r. [online], www.transport-publiczny.pl, 6 lutego 2020 [dostęp 2020-02-10] (pol.).
- ↑ a b Ruszyły pierwsze prace przy łódzkim tunelu. Na razie – rozbiórkowe [zdjęcia] [online], rynek-kolejowy.pl [dostęp 2020-04-02] (pol.).
- ↑ Łódzki tunel średnicowy: Trzy aneksy, kolejny rok przesunięcia [online], rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-02-13] (pol.).
- ↑ Łódź: KE przyznała dofinansowanie na tunel średnicowy – Wszystko na temat branży kolejowej: PKP, Intercity, przewozy regionalne, koleje mazowieckie, rozkłady jazdy PKP, Kolej. [dostęp 2018-12-06].
- ↑ Ogromny przetarg na budowę tunelu pod Łodzią ogłoszony – Wszystko na temat branży kolejowej: PKP, Intercity, przewozy regionalne, koleje mazowieckie, rozkłady jazdy PKP, Kolej. [dostęp 2016-12-02].
- ↑ Łódź: Jakiego tunelu chcą PKP PLK? – Wszystko na temat branży kolejowej: PKP, Intercity, przewozy regionalne, koleje mazowieckie, rozkłady jazdy PKP, Kolej. [dostęp 2016-12-02].
- ↑ Łódzki tunel średnicowy. Otwarcie w 2022 r. [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2020-02-07] (pol.).
- ↑ Radio Łódź, Wszystkie części pierwszej maszyny do drążenia tunelu średnicowego już w Łodzi [online], Radio Łódź [dostęp 2020-02-07] (pol.).
- ↑ https://tulodz.pl/wiadomosci,transport,lodzkie-metro-doczeka-sie-trzeciej-stacji-powstanie-przystanek-lodz-wlokniarzy,new,mg,1,15.html,9201.
- ↑ Oficjalna strona inwestycji PKP PLK, Łódź Koziny – trzeci przystanek na trasie Fabryczna-Kaliska [online], Tunel, który łączy Polskę, 13 sierpnia 2021 [dostęp 2021-09-12] (pol.).
- ↑ Kamil Jabłczyński, Kiedy przesiądziemy się na tory, bo tak będzie szybciej?, „„Polska cafe””, Polska Press Sp. z o.o., 1 września 2023, s. 16 (pol.).
- ↑ Ciąg nr 9 [online], Centralny Port Komunikacyjny [dostęp 2020-08-02] (pol.).
- ↑ Centralny Port Komunikacyjny, RUSZA BUDOWA TUNELU DALEKOBIEŻNEGO CPK W ŁODZI. UMOWA NA ROBOTY BUDOWLANE PODPISANA [online], 2023.
- ↑ Metro Łódź, „Biuletyn Instytutu Rozwoju i Promocji Kolei”, Centrum Statystyki Kolejowej, 20 sierpnia 2002 [zarchiwizowane z adresu 2004-09-14].
- ↑ a b Rusza przetarg na opracowanie studium wykonalności tunelu pod miastem, łączącego łódzkie dworce kolejowe [online], EC1 Łódź, 23 grudnia 2009 [dostęp 2010-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2010-01-14].
- ↑ Łódź: Umowa z Senerem na studium wykonalności budowy tunelu KDP podpisana – www.rynek-kolejowy.pl. [dostęp 2010-03-11].
- ↑ Hiszpanie zaprojektują kolejowy tunel z Fabrycznego na Kaliski – Łódź – Naszemiasto.pl. [dostęp 2010-03-12].
- ↑ Łódzkie. Projekty o wartości 26 mld zł w Kontrakcie Terytorialnym dla regionu [online], Wyborcza.pl, 12 listopada 2014 [dostęp 2014-11-14] [zarchiwizowane z adresu 2014-11-15].
- ↑ Tunel pod Łodzią powstanie za osiem lat. Jest harmonogram – Rynek Kolejowy. [dostęp 2015-11-04].
- ↑ Ogromny przetarg na budowę tunelu pod Łodzią ogłoszony – Wszystko na temat branży kolejowej: PKP, Intercity, przewozy regionalne, koleje mazowieckie, rozkłady jazdy PKP, Kolej. [dostęp 2016-11-28].
- ↑ Łódzki tunel średnicowy: KIO oddaliła odwołania [online] [dostęp 2017-11-03] (pol.).
- ↑ Tunel średnicowy w Łodzi. Wybrano najlepszą ofertę, metro za 4 lata, „lodz.wyborcza.pl” [dostęp 2017-11-03] (pol.).
- ↑ Piotr Jach, Budowa tunelu średnicowego zagrożona? Wykonawca złożył wniosek o upadłość [online], Express Ilustrowany, 4 lipca 2019 [dostęp 2019-07-05] (pol.).
- ↑ Zmiana lidera konsorcjum budującego tunel średnicowy w Łodzi [online], Inżynieria.com [dostęp 2019-10-20] (pol.).
- ↑ Łódź: zgoda na budowę komory startowej dla TBM [online], Inżynieria.com [dostęp 2019-10-20] (pol.).
- ↑ Jesienią ruszy budowa podziemnej stacji Łódź Śródmieście [online], transport-publiczny.pl [dostęp 2020-08-05] (pol.).
- ↑ Łódź Koziny – trzeci przystanek na trasie Fabryczna-Kaliska [online], Tunel, który łączy Polskę, 13 sierpnia 2021 [dostęp 2021-09-12] (pol.).
- ↑ Tunel średnicowy w Łodzi: będzie trzeci podziemny przystanek [online], Inżynieria.com [dostęp 2021-09-12] (pol.).
- ↑ Łódź: Tunel średnicowy – początek decydującej fazy [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2024-05-15] (pol.).