Linia kolejowa nr 15

linia kolejowa w Polsce

Linia kolejowa nr 15 BednaryŁódź Kaliska – zelektryfikowana, jedno- i dwutorowa linia kolejowa o długości 69,525 km. Biegnie równolegle do drogi krajowej nr 14.

Linia kolejowa nr 15
Bednary – Łódź Kaliska
Mapa przebiegu linii kolejowej 15
Dane podstawowe
Zarządca

PKP PLK

Numer linii

15

Tabela SRJP

602

Długość

69,525[1] km

Rozstaw szyn

1435 mm

Sieć trakcyjna

3000 V DC

Prędkość maksymalna

120[2] km/h

Zdjęcie LK15
Most w rejonie wsi Błota Krępskie, zmodernizowany w 2011 roku. Widoczna rezerwa pod drugi tor
Historia
Lata budowy

1900–1902

Rok otwarcia

1902

Rok włączenia do PKP

1918

Rok elektryfikacji

1965

Historia

edytuj

Linia, budowana jako szerokotorowa w latach 1900–1902 przez Towarzystwo Akcyjne Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, została otwarta w 15 listopada 1902 roku jako część tzw. Kolei Warszawsko Kaliskiej prowadzącej z Dworca Kaliskiego w Warszawie do stacji granicznej Nowe Skalmierzyce. Stacja Nowe Skalmierzyce była stacją przeładunkową z sieci kolei o rozstawie szerokotorowym (1520 mm) na normalnotorowy (1435 mm). Dla potrzeb linii kolejowych wybudowano szereg dworców kolejowych, między innymi Łowicz Kaliski (obecnie Łowicz Przedmieście) oraz Dworzec Kaliski w Łodzi, zaprojektowany przez Józefa Hussa, będący obecnie końcem linii[3]. W grudniu 1914 roku linię przekuto na rozstaw normalnotorowy, w 1918 znacjonalizowano, natomiast w latach 1918–1925 odbudowano po zniszczeniach wojennych. W 1928 roku zbudowano drugi tor z Bednar do Łowicza Przedmieście. Do czasu budowy linii StrzałkowoKutno jedno z głównych połączeń Warszawy z Poznaniem. W czasie II wojny światowej włączona pod tzw. Ostbahn i przebudowana dla potrzeb Wehrmachtu. W 1945 roku na krótko przekuto linię na rozstaw rosyjski, natomiast 27.11.1965 roku linia została zelektryfikowana.

W latach 2007–2011 ruch pasażerski na linii był zawieszony ze względu na jej zły stan techniczny i wynikający z niego brak opłacalności uruchamiania przewozów pasażerskich. W 2011 roku, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla województwa łódzkiego, została przeprowadzona modernizacja linii. 1 października 2011 wznowiono ruch pasażerski[4].

Opis linii

edytuj
  • Kategoria linii: pierwszorzędna
  • Liczba torów:
    • jednotorowa na odcinku -0,693 – 57,160
    • dwutorowa na odcinku 57,160 – 68,759
    • jednotorowa na odcinku 68,759 – 68,832
  • Przeznaczenie linii: pasażersko-towarowa

Modernizacja

edytuj

Całkowite koszty modernizacji linii kolejowej nr 15 na odcinku BednaryZgierz (47 km) wyniosły 120 mln zł, z czego z Funduszu Kolejowego pochodziło ok. 39 mln zł. Pozostała część – 81 mln zł – pochodziła z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego. Stosowna umowa pomiędzy Urzędem Marszałkowskim Województwa Łódzkiego a PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. została zawarta 31 marca 2010[5].

Modernizacja zakładała przywrócenie prędkości konstrukcyjnej 90 km/h dla pociągów pasażerskich. Spowodowało to skrócenie czasu przejazdu pociągów pomiędzy Łowiczem a Łodzią Kaliską z około 2 godzin i 20 minut do około 1 godziny[5].

Zakres prac obejmował:[5]

  • kompleksową wymianę nawierzchni torowej, w tym wymianę podkładów na strunobetonowe oraz szyn na bezstykowe z przytwierdzeniem sprężystym;
  • mechaniczne czyszczenie i uzupełnienie podsypki;
  • wymianę rozjazdów (12 sztuk) oraz modernizację przejazdów kolejowo-drogowych (43).

Rozpoczęcie robót budowlanych zaplanowano na lipiec/sierpień 2010, zaś ich zakończenie na 3. kwartał 2011[5].

Roboty budowlane rozpoczęto w marcu 2011, a zakończono je na przełomie sierpnia i września 2011. Ruch pociągów pasażerskich przywrócono 1 października 2011. Dodatkowo w 2012 i 2013 roku, w ramach I etapu budowy Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej, poprzez modernizację przejazdów kolejowo-drogowych kategorii D zlikwidowano część punktowych ograniczeń prędkości[6]. Mimo tego nie jest jeszcze możliwe osiągnięcie przewidywanego po modernizacji czasu przejazdu. Przeszkodę stanowi zły stan techniczny niektórych obiektów inżynieryjnych, takich jak mosty i przepusty. Będą one remontowane z własnych funduszy PKP PLK[7]. W 2016 roku przejazd na trasie Łódź Kaliska-Łowicz Główny trwał około 1 h 6 – 1 h 20 minut, w zależności od postoju na mijankach, mimo optymalizacji prędkości z 90 do 100 km/h[8]. 11 maja 2017 roku rozstrzygnięto przetarg na modernizację układów torowych w stacji Łódź Kaliska oraz Zgierz w ramach przetargu o nazwie Poprawa stanu infrastruktury kolejowej w obrębie aglomeracji warszawsko-łódzkiej, którego zwycięzcą zostało Przedsiębiorstwo Napraw i Utrzymania Infrastruktury Kolejowej w Krakowie[9].

30 listopada 2018 PKP Polskie Linie Kolejowe podpisały z Zakładem Robót Komunikacyjnych DOM umowę na modernizację linii na odcinku Łódź KaliskaZgierz, zakładającą dostosowanie odcinka do prędkości 120 km/h[10].

22 lutego 2019 rozstrzygnięto przetarg na zabudowę nowych rozjazdów na stacji Bednary, który wygrał ZRK DOM Poznań[11], natomiast 11 lipca 2019 roku rozstrzygnięto przetarg na przebudowę głowicy stacji Łowicz Przedmieście[12]. 7 sierpnia rozstrzygnięto przetarg na przebudowę stacji Łódź Kaliska z przebudową niedokończonego w latach 90. XX wieku tzw. „wiaduktu wschodniego”, umożliwiającego wyjazd w kierunku stacji Łódź Kaliska Towarowa[13]. Od drugiej połowy października 2019 roku prowadzone są roboty na odcinku Zgierz – Łódź Kaliska. Obejmują one wymianę nawierzchni, sieci trakcyjnej, remont peronów w stacji Łódź Żabieniec i Zgierz oraz przebudowę 3 mostów, 3 wiaduktów i wymianę 44 rozjazdów. prace remontowe mają zakończyć się do 2022 roku[14].

Przewoźnicy

edytuj

Obecnie regularne przewozy na linii wykonuje na całości Łódzka Kolej Aglomeracyjna[8]. W przeszłości – do rozkładu jazdy 2014/2015 – całą linię obsługiwał Oddział Łódzki spółki Przewozy Regionalne[15][16]. Przewoźnik ten od 10 grudnia 2017 roku obsługuje linię tylko na krótkim odcinku Łódź KaliskaZgierz[17], gdzie kursują 2 pary pociągów regio[18].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Id-12 (D29) Wykaz linii. plk-sa.pl, 2020-07-27. [dostęp 2020-09-14]. (pol.).
  2. http://www.plk-sa.pl/files/public/user_upload/pdf/Reg_przydzielania_tras/Regulamin_2015_2016/07.04.2016/N_ZAL_2.1A_20160407090313.pdf
  3. Robert Marcinkowski: Ilustrowany Atlas Dawnej Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Oliwka, 2013, s. 79. ISBN 978-83-931203-1-4.
  4. Wyborcza.pl [online], lodz.wyborcza.pl [dostęp 2017-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-11].
  5. a b c d PLK SA: Wkrótce szybciej z Łowicza do Łodzi. [dostęp 2010-05-21]. (pol.).
  6. Specyfikacja istotnych warunków zamówienia publicznego (SIWZ) dla przetargu nieograniczonego na „Budowa, przebudowa przystanków kolejowych na trasach Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej – poprawa dostępności komunikacyjnej poprzez utworzenie intermodalnych przystanków z Łódzką Koleją Aglomeracyjną – etap I”.
  7. Lilianna Jóźwiak-Staszewska. Szynobusy sprawią, że będzie wygodniej, ale nie szybciej. „Wieści z Głowna i Strykowa”. Nr 25 (836), s. 10–11, 2013-06-20. Wojciech Waligórski - redaktor naczelny. Łowicz: Oficyna Wydawnicza „Nowy Łowiczanin” s.c.. ISSN 1641-6260. OCLC 69549866. 
  8. a b https://lka.lodzkie.pl/_data/Dokumenty/rozklady/13III-11VI/Lowicz_13.03-11.06.2016.pdf
  9. Platforma Zakupowa PKP Polskie Linie Kolejowe S.A [online], zamowienia.plk-sa.pl [dostęp 2017-11-25] (ang.).
  10. Łódź Kaliska – Zgierz: Umowa na modernizację podpisana [online] [dostęp 2018-12-01] (pol.).
  11. https://zamowienia.plk-sa.pl/servlet/HomeServlet?MP_module=main&MP_action=bestOfferDetails&demandIdentity=265355.
  12. https://zamowienia.plk-sa.pl/servlet/HomeServlet?MP_module=main&MP_action=bestOfferDetails&demandIdentity=284931.
  13. Rynek Kolejowy mobile [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2019-11-27].
  14. Łódź – Zgierz: Roboty wyprzedzające modernizację linii nr 15 – Wszystko na temat branży kolejowej: PKP, Intercity, przewozy regionalne, koleje mazowieckie, rozkłady jazdy PKP,... [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2019-11-27].
  15. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2018-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-14)].
  16. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2018-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-15)].
  17. https://polregio.pl/media/7247/420-z-uzup-od-1iii-%C5%82%C3%B3d%C5%BA-kaliska-toru%C5%84-g%C5%82%C3%B3wny-%C5%82%C3%B3d%C5%BA-kaliska.pdf.
  18. Rjp Polregio [online], pl/media/8371/%C5%82%C3%B3d%C5%BA-kaliska-toru%C5%84-%C5%82%C3%B3d%C5%BA-kaliska.pdf [dostęp 2024-04-24].