Trygław (głaz narzutowy)
Trygław – głaz narzutowy w miejscowości Tychowo, w gminie Tychowo, w powiecie białogardzkim, w województwie zachodniopomorskim, największy w Polsce. Znajduje się na miejscowym cmentarzu.
 pomnik przyrody ustanowiony 1954
| |
.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Lokalizacja | |
| Obwód |
50 metrów |
Położenie na mapie Tychowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu białogardzkiego  | |
Położenie na mapie gminy Tychowo  | |
 53°55′53,55″N 16°15′39,82″E/53,931542 16,261061
| |
Obwód głazu wynosi około 50 metrów, długość 16 metrów, szerokość 11 metrów, łączna wysokość 7,8 metra (w tym 4 metry zagłębione w ziemię); objętość około 700 m3, szacowana masa około 2000 ton[1][2].
Eratyk, z ciemnoszarego gnejsu, przetransportowany został ze Skandynawii przez lądolód w czasie ostatniego zlodowacenia. Na powierzchni wyraźnie widoczne rysy – ślady wleczenia przez lądolód.
Z głazem związane są liczne lokalne legendy, nazwa pochodzi od Trygława, którego złoty posąg zakopany jest jakoby pod głazem. Podobno jeden z książąt Pomorza Zachodniego wjechał na niego karocą zaprzężoną w cztery konie i zawrócił nią[3].
W pierwszą niedzielę roku 1874 niemieccy mieszkańcy wznieśli na nim drewniany krzyż z figurą ukrzyżowanego Chrystusa. Figura jest dziełem rzeźbiarza Wilhelma Theodora Achtermanna, została odlana w berlińskiej odlewni żeliwa przez Moritza Geißa. Pod krzyżem znajduje się tablica z czterowierszem, ufundowana przez Hansa Hugo von Kleista-Retzowa z Kikowa i Hugo von Kleista-Retzowa z Tychowa. Autorem czterowiersza jest ten pierwszy. Tekst w tłumaczeniu na język polski brzmi:
Bałwochwalstwo i grzech pokrywały kraj ciemnością, zanim Jezus przez swoją śmierć przyniósł światło i życie. On umieścił Trygława pod kamieniem, zamykając go. I prowadzi swoje dzieci w ramiona Ojca[4].
Obecnie, corocznie w dzień Wszystkich Świętych kamień używany jest jako ołtarz na którym odprawiana jest msza.
Od 1954 podlega ochronie prawnej jako pomnik przyrody[5]. Od 1996 znajduje się w herbie Tychowa.
Przypisy
edytuj- ↑ Głaz Trygław i inne olbrzymy [online], szczecin.wyborcza.pl [dostęp 2021-01-03] (pol.).
- ↑ Skąd się wzięły głazy narzutowe w Polsce? - Jerzy Gągol [online], Państwowy Instytut Geologiczny - PIB [dostęp 2021-01-03] (pol.).
- ↑ Historia Gminy. „Urząd Gminy”. Tychowo.
- ↑ Gerhard Rühlow – broszura Wielki Kamień – Głaz Trygław.
- ↑ Pomnik przyrody Trygław. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2021-01-03].
Bibliografia
edytuj- Polish database of representative Geosites selected for the European Network [dostęp 2021-01-03].
- Największy głaz narzutowy w Polsce [dostęp 2021-01-03].