Teodor Hoffmann (cichociemny)
Teodor Wojciech Karol Hoffmann[a] vel Wojciech Kosiński ps. Bugaj (ur. 9 kwietnia 1913 w Krakowie, zm. 14 stycznia 1975 w Londynie) – major łączności Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych i Armii Krajowej, cichociemny.
 major łączności
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1931–1945 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
38 Dywizja Piechoty |
| Stanowiska |
dowódca plutonu, zastępca dowódcy kompanii, instruktor łączności, zastępca dowódcy łączności dywizji, dowódca plutonu radiołączności |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca |
projektant, architekt |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Romualda (1879–1956), podpułkownika Wojska Polskiego, adwokata, i Janiny z Tarchalskich (1883–1927). W 1931 roku zdał maturę po ukończeniu Gimnazjum Męskiego Towarzystwa Szkoły Mazowieckiej. W latach 1931–1932 uczył się w Szkole Podchorążych Rezerwy Łączności[2], po czym w latach 1932–1939 studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, nie uzyskawszy dyplomu.
Według tradycji rodzinnej należał do ONR, a po zdelegalizowaniu organizacji związał się ze środowiskiem Bolesława Piaseckiego, będąc aktywnym członkiem Polskiej Organizacji Akcji Kulturalnej[3].
We wrześniu 1939 roku walczył na stanowisku pomocnika dowódcy łączności 38 Dywizji Piechoty[4]. 1 grudnia przekroczył granicę polsko-rumuńską. W styczniu 1940 roku znalazł się we Francji, gdzie uczył się w rezerwowym obozie wyszkolenia oficerów w Luçon. Od czerwca 1940 roku przebywał w Wielkiej Brytanii, gdzie służył w 3 Brygadzie Kadrowej Strzelców jako dowódca plutonu radiołączności i w Brygadzie Szkolnej.
Po przeszkoleniu w łączności radiowej i dywersji został zaprzysiężony 13 stycznia 1942 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza i przeniesiony do Polskich Wojskowych Zakładów Radiowych w Stanmore, a następnie do Ośrodka Wyszkoleniowego Sekcji Dyspozycyjnej Naczelnego Wodza na stanowisko dowódcy kompanii szkolnej, wreszcie został przeniesiony do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi (Włochy). Zrzutu dokonano w nocy z 16 na 17 października 1944 roku w ramach operacji „Wacek 1”, którą dowodził kpt. naw. Roman Chmiel. Po skoku otrzymał przydział do Oddziału V Łączności Okręgu Łódź AK jako oficer radiołączności. Rozkazem komendanta głównego AK z 16 listopada 1944 roku był przewidziany do łączności z Komendą Główną Armii Krajowej.
25 listopada 1944 roku został zatrzymany przez patrol niemiecki w Piotrkowie Trybunalskim. W czasie próby ucieczki został postrzelony w nogę i ujęty. Był torturowany przez Gestapo (bicie w ranną nogę, w wyniku czego rozwinęła się zgorzel gazowa). Po przewiezieniu do szpitala św. Trójcy w Piotrkowie konieczna była amputacja nogi. Po kilku dniach pobytu w szpitalu został zeń wykradziony przez patrol „Mokrego” z rejonu Rozprzy. Do końca okupacji ukrywał się kolejno w Ignacowie, Kisielach i Kacprowie.
W 1948 roku uzyskał dyplom architekta na Wydziale Architektury AGH w Krakowie. Przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował w pracowniach architektonicznych. UB i SB przez wiele lat bezskutecznie próbowały pozyskać go na współpracownika. W 1965 roku wyemigrował do Wielkiej Brytanii. Po śmierci został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 299b-3-8)[5].
W 1948 roku ożenił się w Krakowie z Haliną Marią z domu Kruszewską (1° voto Biernacką). Nie mieli dzieci.
Awanse
edytuj- kapral podchorąży – 1932
- podporucznik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 roku i 32. lokatą w korpusie oficerów rezerwy łączności[6]
- porucznik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1938 roku i 12. lokatą w korpusie oficerów rezerwy łączności[7]
- kapitan – ze starszeństwem z dniem 10 października 1943 roku
- major – zweryfikowany przez MON 27 grudnia 1945 roku.
Ordery i odznaczenia
edytujUwagi
edytuj- ↑ W 1935 na stopień podporucznika został mianowany, jako „Teodor Wojciech Karol Hoffmann”, natomiast trzy lata później na stopień porucznika jako „Teodor Wojciech Karol Hoffman”[1]. U Tucholskiego (1984a, 1984b) występuje jako Hoffman.
- ↑ Według Tochmana (2011) otrzymał Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami.
Przypisy
edytuj- ↑ Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 88, 595.
- ↑ M. Domińczak, Teodor Wojciech Hoffmann, [w:] Słownik biograficzny polskiego obozu narodowego, red. K. Kawęcki, t. 7, Warszawa 2024, s. 117-118.
- ↑ M. Domińczak, Teodor Wojciech Hoffmann, [w:] Słownik biograficzny polskiego obozu narodowego, red. K. Kawęcki, t. 7, Warszawa 2024, s. 119.
- ↑ Leonard 1991 ↓, s. 244.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: JANINA HOFFMANNOWA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-06].
- ↑ Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 88.
- ↑ Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 595.
- ↑ Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 420.
Bibliografia
edytuj- Władysław Leonard: Dowództwa i łączność. Obsada we wrześniu 1939. [w:] B.I.9c [on-line]. IPMS, styczeń 1991. [dostęp 2018-10-31].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
- Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 4. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2011, s. 75–79. ISBN 978-83-933857-0-6.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 320. ISBN 83-211-0537-8.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 253–254.