Zgorzel gazowa – zakażenie wywołane przez bakterie beztlenowe głównie z rodzaju Clostridium (w szczególności Clostridium perfringens oraz Clostridium septicum[1][2])[3][4][5][6]. Zgorzel gazowa wywołana przez inne bakterie cechuje się wyższą śmiertelnością[6].

Zgorzel gazowa
Gangrena emphysematosa
Ilustracja
Zgorzel gazowa prawej nogi i miednicy. Doskonale widoczny obrzęk i przebarwienia na prawym udzie, a także pęcherze rozedmowe. Pacjent w momencie wykonywania zdjęcia był w stanie wstrząsu. Przeszedł amputację międzybiodrowo-brzuszną, jednak zmarł mniej niż osiem godzin później.
Klasyfikacje
ICD-10

A48.0

Szczególnie podatne na zakażenie są tkanki o ubogim ukrwieniu[7]. Do zakażenia dochodzi najczęściej po urazie (często występowała podczas wojen[5][8]), choć opisywano także przypadki jatrogenne[6][9], stanowiące powikłanie ropnia okołowierzchołkowego[10] oraz występujące u płodu[5][11][12]. Rzadko infekcja ma miejsce w wątrobie[13].

Początkowo występują jedynie ograniczone zmiany[7]. Na tym etapie występuje obrzęk i silny ból[7]. Następnie proces chorobowy szerzy się na okoliczne tkanki głębokie oraz rozpoczyna się martwica mięśni[7]. Pod raną, z której wypływa wydzielina, palpacyjnie można wyczuć gaz[7]. Dochodzi do wyraźnego ochłodzenia, napięcia i zblednięcia okolicznej skóry[7]. Choroba postępuje szybko, a obszar zakażenia powiększa się nieustannie[7]. Następnie zaczynają występować objawy toksemii oraz gorączka, tachykardia, nudności i wymioty, mimo tego pacjent zachowuje świadomość[7]. Tuż przed zgonem występuje śpiączka[7].

W leczeniu stosuje się antybiotykoterapię oraz opracowanie chirurgiczne[14]. Zastosowanie ma również hiperbaria tlenowa[15][16], chociaż badania kliniczne nie wykazały istotnego wpływu takiego rodzaju terapii na rezultaty[17][18].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. I. Fejes, R. Dégi, M. Végh, Clostridium septicum gas gangrene in the orbit: a case report, „Infection”, 41 (1), 2013, s. 267–270, DOI10.1007/s15010-012-0366-y, ISSN 1439-0973, PMID23203898 [dostęp 2018-04-26].
  2. Carolina Pinzon-Guzman i inni, Clostridium septicum gas gangrene in a previously healthy 8-year-old female with survival, „Journal of Pediatric Surgery”, 48 (4), 2013, e5–8, DOI10.1016/j.jpedsurg.2013.01.033, ISSN 1531-5037, PMID23583163 [dostęp 2018-04-26].
  3. Sherif Ali Eltawansy i inni, Multi-Organ Failure Secondary to a Clostridium Perfringens Gaseous Liver Abscess following a Self-Limited Episode of Acute Gastroenteritis, „The American Journal of Case Reports”, 16, 2015, s. 182–186, DOI10.12659/AJCR.893046, ISSN 1941-5923, PMID25807198, PMCIDPMC4376230 [dostęp 2018-04-26].
  4. Maryellen P. Brucato, Krupa Patel, Obinna Mgbako, Diagnosis of gas gangrene: does a discrepancy exist between the published data and practice, „The Journal of Foot and Ankle Surgery: Official Publication of the American College of Foot and Ankle Surgeons”, 53 (2), 2014, s. 137–140, DOI10.1053/j.jfas.2013.10.009, ISSN 1542-2224, PMID24345706 [dostęp 2018-04-26].
  5. a b c A. Boisdenghien, D. Zorman, Gas gangrene in traumatic hand injuries. Report of three cases, „Annales De Chirurgie De La Main: Organe Officiel Des Societes De Chirurgie De La Main”, 3 (3), 1984, s. 245–251, ISSN 0753-9053, PMID6529302 [dostęp 2018-04-26].
  6. a b c Jayanth Sh, Girish Chandra Yp, Ramkumar J, Iatrogenic non-clostridial gas gangrene - a case report, „The Medico-Legal Journal”, 84 (1), 2016, s. 49–51, DOI10.1177/0025817215621690, ISSN 2042-1834, PMID26672772 [dostęp 2018-04-26].
  7. a b c d e f g h i Dziubek i Duszczyk 2017 ↓, s. 130.
  8. Natalie Kiel, Vincent Ho, Andrew Pascoe, A case of gas gangrene in an immunosuppressed Crohn’s patient, „World Journal of Gastroenterology : WJG”, 17 (33), 2011, s. 3856–3858, DOI10.3748/wjg.v17.i33.3856, ISSN 1007-9327, PMID21987630, PMCIDPMC3181449 [dostęp 2018-04-26].
  9. Subramanian Senthilkumaran i inni, Non-mechanical traumatic gas gangrene: forgotten but not gone, „Tropical Doctor”, 42 (2), 2012, s. 104–105, DOI10.1258/td.2011.110356, ISSN 1758-1133, PMID22337732 [dostęp 2018-04-26].
  10. Krzysztof Buczyński i inni, [A rare case of gaseous gangrenous mediastinitis], „Pneumonologia I Alergologia Polska”, 71 (1-2), 2003, s. 95–98, ISSN 0867-7077, PMID12959029 [dostęp 2018-04-26].
  11. Kanako Abe i inni, Radiological diagnosis of gas gangrene in a fetus at term, „Taiwanese Journal of Obstetrics & Gynecology”, 55 (4), 2016, s. 582–584, DOI10.1016/j.tjog.2016.06.006, ISSN 1875-6263, PMID27590386 [dostęp 2018-04-26].
  12. Enqiang Chen i inni, Management of gas gangrene in Wenchuan earthquake victims, „Journal of Huazhong University of Science and Technology. Medical Sciences = Hua Zhong Ke Ji Da Xue Xue Bao. Yi Xue Ying De Wen Ban = Huazhong Keji Daxue Xuebao. Yixue Yingdewen Ban”, 31 (1), 2011, s. 83–87, DOI10.1007/s11596-011-0155-3, ISSN 1672-0733, PMID21336729 [dostęp 2018-04-26].
  13. David Jérémie Birnbaum i inni, Salvage liver transplantation for hepatic gas gangrene, „Journal of Gastrointestinal Surgery: Official Journal of the Society for Surgery of the Alimentary Tract”, 16 (9), 2012, s. 1802–1804, DOI10.1007/s11605-012-1917-3, ISSN 1873-4626, PMID22669442 [dostęp 2018-04-26].
  14. Dziubek i Duszczyk 2017 ↓, s. 131.
  15. Hart GB, Strauss MB. Gas Gangrene - Clostridial Myonecrosis: A Review. „J. Hyperbaric Med”. 5 (2), s. 125–144, 1990. [dostęp 2008-05-16]. 
  16. Zamboni WA, Riseman JA, Kucan JO. Management of Fournier's Gangrene and the role of Hyperbaric Oxygen. „J. Hyperbaric Med”. 5 (3), s. 177–186, 1990. [dostęp 2008-05-16]. 
  17. DR. Brown, NL. Davis, M. Lepawsky, J. Cunningham i inni. A multicenter review of the treatment of major truncal necrotizing infections with and without hyperbaric oxygen therapy.. „Am J Surg”. 167 (5), s. 485-9, May 1994. PMID: 8185032. 
  18. ME. George, NM. Rueth, DE. Skarda, JG. Chipman i inni. Hyperbaric oxygen does not improve outcome in patients with necrotizing soft tissue infection.. „Surg Infect (Larchmt)”. 10 (1), s. 21-8, Feb 2009. DOI: 10.1089/sur.2007.085. PMID: 18991520. 

Bibliografia

edytuj
  • Zdzisław Dziubek, Ewa Duszczyk: Choroby zakaźne i pasożytnicze. Wyd. IV. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017, s. 130–131. ISBN 978-83-200-4534-5.