Szczyt NATO w Brukseli 1989 (grudzień)
Szczyt NATO w Brukseli – 10. szczyt NATO zorganizowany w Brukseli 4 grudnia 1989.
| |||
| Organizacja | |||
|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||
| Data |
4 grudnia 1989 | ||
| Uczestnicy | |||
| |||
10 szczyt NATO miał charakter specjalny. Został zwołany w celu poinformowania przywódców państw i rządów Sojuszu o wynikach rozmów amerykańskiego prezydenta George'a H. W. Busha z sekretarzem generalnym Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Michaiłem Gorbaczowem[1][2].
Sytuacja międzynarodowa
edytujW dniach 2 i 3 grudnia na Malcie obradował amerykańsko–radziecki szczyt z udziałem przywódców USA i ZSRR. Dwudniowe spotkanie koncentrowało się na kwestii redukcji sił zbrojnych oraz zmianach w środowisku bezpieczeństwa europejskiego. Konsekwencją rozmów było ogłoszenie zakończenia zimnej wojny[3]. Maltański szczyt był kontynuacją serii porozumień o redukcji zbrojeń zawartych między dwoma supermocarstwami i całkowitej likwidacji arsenałów rakietowych pocisków balistycznych pośredniego i średniego zasięgu[4][a].
Kiedy w Brukseli obradował szczyt państw NATO, w Moskwie spotkali się przedstawiciele państw Układu Warszawskiego. Przywódcy państw członkowskich UW potępili interwencję w Czechosłowacji w 1968 i uznali ją za sprzeczną z prawem międzynarodowym. Odrzucili również doktrynę Breżniewa dotyczącą ograniczonej suwerenności[1][4].
W tym czasie w Europie Środkowo-Wschodniej trwała Jesień Ludów, czyli proces rozpadu bloku sowieckiego[b]. W Polsce prowadzono negocjacje z opozycją w ramach obrad Okrągłego Stołu i doprowadzono do częściowo wolnych wyborów, na Węgrzech trwały dyskusje polityczne przy narodowym Trójkątnym Stole[6]. Węgry otworzyły granicę z Austrią dla uchodźców z Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Po masowych demonstracjach w NRD, 18 października dymisję złożył Erich Honecker, a 9 listopada rozpoczęto burzenie Muru Berlińskiego[7].
Po zakończeniu obrad szczytu nie opublikowano oficjalnego komunikatu[8].
Uwagi
edytuj- ↑ Intermediate-Range Nuclear Forces.
- ↑ Szczyt w Brukseli odbył się bezpośrednio po przełomowych wydarzeniach politycznych w skali strategicznej. Były to między innymi: zaprzysiężenie George’a Busha na 41. prezydenta Stanów Zjednoczonych, wycofanie oddziałów armii radzieckiej z Afganistanu, stłumienie przez radzieckich komandosów niepodległościowej demonstracji gruzińskich studentów w Tbilisi, oficjalna wizytę Michaiła Gorbaczowa w Pekinie, śmierć szyickiego przywódcy duchowego ajatollaha Ruhollaha Chomeiniego, krwawe stłumienie pokojowej demonstracji na rzecz demokracji na placu Tian’anmen w Pekinie, zorganizowanie sześciusetkilometrowego „ludzkiego łańcucha” łączącego republiki nadbałtyckie, wizyta prezydenta Stanów Zjednoczonych George’a H. W. Busha w Polsce, audiencja Michaiła Gorbaczowa u Jana Pawła II[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b NATO Summit Meetings ↓, Brussels, 4 Dec. 1989.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 100.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 100–101.
- ↑ a b Zarychta 2020 ↓, s. 101.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 101–102.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 102.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 102–103.
- ↑ Zarychta 2020 ↓, s. 103.
Bibliografia
edytuj- Stanisław Zarychta: Szczyty i sesje NATO platformą współpracy państw członkowskich. Gdynia: Akademia Marynarki Wojennej, 2020. ISBN 978-83-957735-7-0.
- North Atlantic Treaty Organization – Summits & Ministerial Meetings. NATO. [dostęp 2023-06-01]. (ang.).