Szczepan Kopyt
Szczepan Kopyt (ur. w 1983 r. we Wrocławiu) – polski poeta i muzyk.
Szczepan Kopyt w lipcu 2010 r. | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Alma Mater | |
Dziedzina sztuki |
Życiorys
edytujDzieciństwo spędził w Brzegu. Ukończył filozofię na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, w którym mieszka od 2003 roku.
Twórczość poetycka
edytuj„Chociaż poezja Szczepana Kopyta zmieniała się w istotny sposób wraz z publikacją kolejnych książek, wspólnym mianownikiem jego wierszy pozostają m.in.: wyczulenie na problematykę społeczną i wspólnotową; radykalna krytyka współczesnego kapitalizmu; dążenie do mówienia nieironicznie na poważne tematy; oswajanie wzniosłości języka." – pisze krytyk Paweł Kaczmarski i dodaje, że „[twórczość literacka Kopyta] była jednym z głównych powodów, dla których „zaangażowanie” poezji współczesnej znalazło się wśród naczelnych tematów krytycznopoetyckiej debaty na przełomie pierwszej i drugiej dekady XXI wieku. Radykalizm zawartej w wierszach Kopyta społecznej krytyki, połączony z ich niezaprzeczalną formalną sprawnością, spowodował, że autora „Sale sale sale” uznano za wiodący głos wśród politycznie zaangażowanych autorów i autorek wstępujących na scenę poetycką na początku nowego stulecia”[1].
Jest autorem ośmiu książek poetyckich. Jego wiersze ukazały się w tłumaczeniach na kilka języków obcych (ukraiński, czeski, słowacki, niemiecki, niderlandzki, grecki, serbski, niemiecki i angielski).
Twórczość muzyczna
edytujWspółzałożyciel i basista jazz-rockowego zespołu Yazzbot Mazut. Z jego perkusistą Piotrem Kowalskim rozpoczął w 2010 roku działalność koncertową jako duet Kopyt / Kowalski (obecnie: 2K). Zespół ten, w którym Kopyt pełni obecnie rolę wokalisty i basisty, nagrywa głównie kompozycje powstałe do wierszy publikowanych już w książkach poetyckich (pierwsze dwie płyty, buch i kir, ukazały się jednak wraz z tomami poetyckimi – jako ich integralna część).
Od 2016 roku nagrywa i występuje także solo pod szyldem cult of hips[2]: projekt ten powstaje w oparciu o instrumenty elektroniczne i z inspiracji muzyką taneczną.
W 2021 roku zainicjował w Teatrze Ósmego Dnia prowadzony przez siebie cykl Teatr Poezji: teraz, do którego wydarzeń komponował muzykę i w których występował na żywo z poetkami i poetami (m.in. z: Iloną Witkowską, Tomaszem Bąkiem i Justyną Kulikowską)[3]. Jako kompozytor i producent muzyczny współpracuje z graficzką i animatorką Olą Wasilewską – przy udziale poetek i poetów tworzą klipy do wierszy poetek i poetów publikujących w Wydawnictwie WBPiCAK w Poznaniu[4].
Działalność polityczno-ideowa
edytujKopyt nie unika kontrowersyjnych wypowiedzi, w programie TVP 2 pt. „Kultura Głupcze”, podczas polemiki z raperem Sokołem określił się jako komunista[5], zaś w późniejszym wywiadzie dla Gazety Wyborczej jako anarchokomunista[6]. Nagrał protest-song poświęcony Jolancie Brzeskiej, zamordowanej działaczce społecznej Warszawskiego Stowarzyszenia Lokatorów[7][8]. Występował ze swoją twórczością podczas demonstracji pracowniczych, lokatorskich oraz na rzecz praw obywatelskich[9][10]. W latach 2015-2016 działacz Razem[11], wcześniej uczestnik ruchu anarchistycznego i związkowego. W 2017 r. po emisji audycji „Książkowisko” w Radiu dla Ciebie z udziałem Kopyta i dotyczącej jego twórczości, z pracy w radiu zwolniono dziennikarza Romana Kurkiewicza[12].
Nagrody i wyróżnienia
edytuj- Nagroda główna Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Jacka Bierezina (2004).
- Medal Młodej Sztuki (2006)
- nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia (2010)[13]
- Nagroda Poznańskiego Przeglądu Nowości Wydawniczych (lato 2011).
- nominacja do Paszportu Polityki (2011)
- nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia (2014)[14]
- Poznańska Nagroda Literacka – Stypendium im. S. Barańczaka (2018)[15][16].
Książki poetyckie
edytuj- Yass, Tygiel Kultury, Łódź (2005) ISBN 83-88552-36-8
- Yass / możesz czuć się bezpiecznie, WBPiCAK, Poznań (2006) ISBN 83-87816-82-5
- Sale sale sale, WBPiCAK, Poznań (2009) ISBN 978-83-60746-35-6
- Buch, WBPiCAK, Poznań (2011) ISBN 978-83-62717-08-8
- Kir, WBPiCAK, Poznań (2013) ISBN 978-83-62717-76-7
- Z a b i c, WBPiCAK, Poznań (2016) ISBN 978-83-64504-61-7
- Wypisy dla klas pracujących, red. i posł. Paweł Kaczmarski, WBPiCAK, Poznań (2017) ISBN 978-83-65772-09-1
- Čítanka pre pracujúce triedy, przekład i posł. Kristína Karabová, red. Paweł Kaczmarski, Občianske združenie Laputa, Banská Bystrica (2018) ISBN 978-80-972815-2-6
- Na giełdach nadprodukcji pikują akcje przetrwania, WBPiCAK, Poznań (2019) ISBN 978-83-65772-95-4
- Konfetti, WBPiCAK, Poznań (2021) ISBN 978-83-66453-43-2
Antologie i publikacje zbiorowe
edytuj- Poezja cybernetyczna (wspólnie z: Romanem Bromboszczem, Łukaszem Podgórnim i Tomaszem Misiakiem), CKiS Galeria Sztuki „Wieża Ciśnień”, Konin (2007) ISBN 83-89690-20-9.
- Słynni i świetni. Antologia poetów Wielkopolski debiutujących w latach 1989–2007, red. Szczepan Kopyt, Maciej Gierszewski, WBPiCAK, Poznań (2008) ISBN 978-83-60746-22-6.
- Kryzys. Biuletyn poetycki (wspólnie z Jasiem Kapelą, Agnieszką Mirahiną, Łukaszem Podgórnim i Tomaszem Pułką), Ha!art, Kraków (2009) ISBN 978-83-61407-02-7.
- Poeci na nowy wiek, red. Roman Honet, Biuro Literackie, Wrocław (2010) ISBN 978-83-62006-73-1.
- Poeci i poetki przekraczają granice. 100 wierszy, red. Tomasz Gerszberg, Konrad Kęder, Eliza Kącka, Wydawnictwo FA-art, Katowice (2011) ISBN 978-83-60406-18-2.
- 12x Poezie Polsko. Antologie současné polské poezie, red. Grzegorz Jankowicz i Lucie Zakopalová, Fra, Praha (2011) ISBN 978-80-87429-15-0.
- Rečnik mlade poljske poezije. Antologija poezije poljskih pesnika rođenih 1960-1990, red. i przekład Biserka Rajčić, Treći Trg, Beograd (2013) ISBN 978-86-86337-98-6.
- Dzikie dzieci. Antologia laureatów konkursu im. Jacka Bierezina, red. Zdzisław Jaskuła, Andrzej Strąk, Dom Literatury, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi, Łódź (2014) ISBN 978-83-62733-43-9.
- Zebrało się śliny, red. Paweł Kaczmarski, Marta Koronkiewicz[17], Biuro Literackie, Stronie Śląskie – Wrocław (2016) ISBN 978-83-65125-35-4.
- Wolny wybór. Stulecie wierszy 1918-2018, red. Piotr Śliwiński, WBPiCAK, Poznań (2018) ISBN 978-83-65772-61-9.
- Zawrót głowy. Antologia polskich wierszy filmowych, red. Darek Foks, Narodowe Centrum Kultury Filmowej w Łodzi, Łódź (2018) ISBN 978-83-931237-6-6.
- Awangarda jest rewolucyjna albo nie ma jej wcale, red. Joanna Orska, Andrzej Sosnowski, WBPiCAK, Poznań (2019) ISBN 978-83-65772-71-8.
- Ανθολογία Νέων Πολωνών Ποιητών/Antologia Młodych Poetów Polskich, red. Dorota Jędraś, tłum. Lara Unuk, Vakxikon, Αθήνα (2020) ISBN 978-960-638-163-8.
- Przewodnik po zaminowanym terenie 2. Helikopter: antologia tekstów z lat 2016-2020, red. Krzysztof Śliwka, Marek Śnieciński, Ośrodek Postaw Twórczych, Wrocław (2021) ISBN 978-83-91737-36-1.
Dyskografia
edytuj- Yazzbot Mazut, W pustyni i w puszczy, Multikulti Project (2008)[18]
- Yazzbot Mazut, Mazut Mazut, Multikulti Project (2010)[19]
- Kopyt / Kowalski, buch, WBPiCAK (2011)
- Kopyt / Kowalski, kir, WBPiCAK (2013)
- Kopyt / Kowalski, Koniec (2017)[20]
- 2K, duchy (2023)[21]
Muzyka dla teatru
edytuj- I rozstawili namiot wśród nas, reż. Adam Borowski, Marcin Kęszycki Teatr Ósmego Dnia, kompozycja i wykonanie wspólnie z Piotrem Kowalskim (2015)[22]
- Garnitur prezydenta (czytanie dramatu), reż. Malina Prześluga, Teatr Animacji w Poznaniu, kompozycja i wykonanie wspólnie z Piotrem Kowalskim (2018)[23]
Linki zewnętrzne
edytuj- Roman Honet o wierszach Szczepana Kopyta. [dostęp 2016-04-25]
- Kornelia Rydian o tomie Buch. [dostęp 2016-04-25]
- Marek Olszewski o tomie Kir. [dostęp 2016-04-25]
- Paweł Kaczmarski o tomie z a b i c. [dostęp 2016-04-25]
- Tom Sale sale sale w bibliotece Wolne Lektury
Przypisy
edytuj- ↑ Szczepan Kopyt, „Polska poezja współczesna. Przewodnik encyklopedyczny” [dostęp 2022-10-26] (pol.).
- ↑ cult of hips [online], cultofhips.bandcamp.com [dostęp 2022-10-26] .
- ↑ Teatr Poezji: teraz [online], teatrosmegodnia.pl [dostęp 2022-10-27] .
- ↑ Filmy Wydawnictwa WBPiCAK [online], youtube.com [dostęp 2022-10-27] .
- ↑ Kultura Głupcze – 29.04.2012 [online], TVP, 29 kwietnia 2012 [zarchiwizowane z adresu 2012-05-01] .
- ↑ Michał Danielewski , Michał Wybieralski , Młody poeta: Poznań ma swoich poetów w d... [online], Wyborcza.pl, 3 marca 2013 [zarchiwizowane z adresu 2016-02-15] .
- ↑ Kopyt/Kowalski – „Kto zabił Jolantę Brzeską” [online], Onet.pl, 23 maja 2013 [zarchiwizowane z adresu 2013-07-20] .
- ↑ Justyna Suchecka, Artyści nagrali teledysk poświęcony Jolancie Brzeskiej, której zwęglone zwłoki znaleziono w Lesie Kabackim [online], wyborcza.pl, 24 maja 2013 [dostęp 2020-01-07] .
- ↑ "Czyściciele" kamienic z Poznania skazani na więzienie. Dramat i walka lokatorów na zdjęciach "Wyborczej" - zdjęcie nr 35 [online], poznan.wyborcza.pl [dostęp 2020-02-09] .
- ↑ Wrocław: Rocznica strajku pod Chung Hong | Centrum Informacji Anarchistycznej [online], cia.media.pl [dostęp 2020-02-09] .
- ↑ Piotr Żytnicki , Po pobiciu Syryjczyka w Poznaniu – pikieta przeciwko rasizmowi. Partia Razem organizatorem [WIDEO] [online], Wyborcza.pl, 6 listopada 2015 [dostęp 2020-02-09] .
- ↑ Roman Kurkiewicz wyrzucony z Radia RDC za piosenkę [online], Press.pl [dostęp 2020-02-09] (pol.).
- ↑ Nominowani 2010. Nagroda Literacka Gdynia [online], archiwumnlg.nagrodaliterackagdynia.pl [dostęp 2020-10-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-01] .
- ↑ Nominowani 2014. Nagroda Literacka Gdynia [online], archiwumnlg.nagrodaliterackagdynia.pl [dostęp 2020-10-29] [zarchiwizowane z adresu 2022-01-22] .
- ↑ Laureatka i nominowani [online], Poznańska Nagroda Literacka [dostęp 2018-05-11] (pol.).
- ↑ Poznańska Nagroda Literacka 2018 wręczona. Laureatami Anna Bikont i Szczepan Kopyt, „poznan.wyborcza.pl” [dostęp 2018-05-27] (pol.).
- ↑ Paweł Kaczmarski i inni red., Zebrało się śliny, Nowe Głosy z Polski, Stronie Śląskie ; Wrocław: Biuro Literackie, 2016, ISBN 978-83-65125-35-4 [dostęp 2017-01-16] .
- ↑ Piotr Iwicki , Yazzbot Mazut „W pustyni i w puszczy” Mulitikulti Project [online], JazzGazeta, 2 lutego 2009 [zarchiwizowane z adresu 2009-02-22] .
- ↑ Łukasz Stasiełowicz , Yazzbot Mazut – „Mazut Mazut” [online], Uwolnijmuzyke.pl, 3 lipca 2010 [zarchiwizowane z adresu 2010-07-10] .
- ↑ KONIEC (2017), by Kopyt / Kowalski [online], Kopyt / Kowalski [dostęp 2017-05-14] .
- ↑ duchy, by 2K [online], 2K [dostęp 2023-04-06] (ang.).
- ↑ Poland and The World of the Bad Change: The Theatre of the Eighth Day’s „And They Pitched a Tent Among Us” | The Theatre Times, „The Theatre Times”, 27 marca 2018 [dostęp 2018-04-08] (ang.).
- ↑ „Garnitur prezydenta” (dźwiękoczytanie) [online], Teatr Animacji [dostęp 2018-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-08] (pol.).