Jaś Kapela
Jaś Kapela, właśc. Jan Kapela (ur. marzec[1] 1984 w Warszawie[2]) – polski aktywista lewicowy, freak fighter, poeta i pisarz, publicysta Krytyki Politycznej[3][2][4], zwycięzca pierwszego w historii polskiego slamu. Znany z kontrowersyjnych wypowiedzi i działań w życiu publicznym.
Jaś Kapela (2019) | |
Imię i nazwisko |
Jan Kapela |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
marzec 1984 |
Narodowość | |
Język | |
Alma Mater | |
Dziedzina sztuki | |
Strona internetowa |
Życiorys
edytujUkończył Zespół Społecznych Szkół Ogólnokształcących Bednarska[2] oraz filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim[5][2][6]; tematem jego pracy magisterskiej była poezja kumpelska[5]. Mieszkał w Warszawie[5]. 15 marca 2003 r. w Starej ProchOFFni w Warszawie wygrał pierwszy w Polsce slam[7][2].
Walki freak show fight
edytuj19 lutego 2022 roku zawalczył w formule MMA podczas pierwszej gali nowo powstałej federacji typu freak show fight – Prime Show MMA. Walkę wygrał przez TKO w pierwszej rundzie z Ziemowitem Piastem Kossakowskim[9].
9 lipca 2022 roku Kapela ponownie walczył podczas gali Prime Show MMA, tym razem zmierzył się z wokalistą disco polo i aktorem Konradem „Skolimem” Skolimowskim. Kapela przegrał walkę w drugiej rundzie[10]. Kontuzje po walce okazały się na tyle poważne, że publicysta trafił do szpitala[11].
1 lipca 2023 roku podczas wydarzenia Prime 5, które odbyło się we wrocławskiej Hali „Orbita” stoczył po raz trzeci walkę w tej formule. Przeciwnikiem Kapeli został Michał „Bagietka” Gorzelańczyk, mający stoczone już dwie wygrane walki w oktagonie Prime Show MMA[12]. Pojedynek ten został przerwany po drugiej rundzie, po tym jak Kapela zrezygnował z wyjścia do trzeciej rundy, w związku z czym zwyciężył Gorzelańczyk[13].
21 października 2023 roku miał zawalczyć na trzeciej odsłonie charytatywnej gali WiP (Walcz i Pomagaj)[14], jednak przez problemy zdrowotne musiał wycofać się z walki[15].
13 stycznia 2024 roku na Prime 7 w Koszalinie doszło do rewanżu Jana Kapeli z Michałem Gorzelańczykiem. Ponownie uległ rywalowi, jednak tym razem po bliskiej walce jednogłośnie na kartach punktowych[16].
Niestandardowe zasady
edytujRówne trzy miesiące później w Warszawie[17] podczas gali Prime 8: Zadyma 2.0 stoczył pojedynek z raperem Maciejem Kaczmarem, znanym jako „Kaczor BRS”. Pierwotnie Kapela na tym wydarzeniu miał zawalczyć ze streamerem Jakubem „Paramaxilem” Frączkiem[18], jednak ze względu na większy konflikt z Kaczmarem federacja Prime Show MMA postanowiła doprowadzić do zmiany na karcie walk[19]. Starcie odbyło się na niestandardowych zasadach, m.in. planowano by pierwsza oraz trzecia runda toczyła się na zasadach MMA, zaś druga odsłona na zasadach K-1[20]. Kapela w drugiej rundzie przegrał przez techniczny nokaut[21].
Kontrowersje
edytujKojarzony jest z kontrowersyjnych wypowiedzi dotyczących poglądów na temat polityki społecznej czy bieżących wydarzeń[22]. Komentując pożar katedry Notre-Dame w Paryżu, nawoływał: „Nie gaście gówna, cud, że się pali”[23].
Niektóre z wypowiedzi Kapeli zostały uznane za ocierające się o prawne zniesławienie, np. dotyczące rzekomego zażywania narkotyków z Borysem Szycem, z których Kapela później się wycofywał[24][25]. Sam Kapela swoje działania uzasadnia tym, że dla skuteczności poszukuje radykalnych metod[26].
W 2015 roku w opublikowanym filmie „Mazurek Kapeli – Polacy witają uchodźców!” Kapela wraz z trzema innymi osobami wykonał hymn Polski z przerobionymi słowami:
Jeszcze Polska nie zginęła, kiedy my żyjemy, nasza bieda już minęła, migrantów przyjmiemy. Marsz, marsz, uchodźcy, z ziemi włoskiej do Polski, za naszym przewodem, łączcie się z narodem.
W 2016 roku Sąd Rejonowy w Wołominie uznał, że Kapela naruszył w ten sposób przepisy o godle, barwach i hymnie RP, zasądzając karę 1000 zł grzywny. Wyrok ten został podtrzymany w lutym 2018 przez Sąd Okręgowy Warszawa-Praga[27]. Po kasacji wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich, 14 października 2019 r. Kapela został uniewinniony przez Sąd Najwyższy, który uznał, że nie znajduje „w sposobie, który został zaprezentowany przez Jana Kapelę, niczego nagannego”, cel, który przyświecał autorowi, „jak najbardziej zasługuje na aprobatę”, a jego działanie pozbawione było cech społecznej szkodliwości[28].
W 2018 roku napisał wiersz o żołnierzach wyklętych „Nie dla nich”, który został opublikowany na Facebooku przez organizację Ostrowieccy Patrioci, a następnie przez Narodowe Siły Zbrojne[29].
W 2021 roku był gościem 158. odcinka programu Hejt Park na Kanale Sportowym; odcinek z Kapelą osiągnął kilka milionów wyświetleń i był szeroko komentowany w mediach społecznościowych. Na niekorzyść poety oceniano sposób prezentowania przez Kapelę poglądów na temat funkcjonowania społeczeństwa oraz roli artysty. Krytyce poddawano także to, że w trakcie rozmowy Kapela przyjął od prowadzącego Krzysztofa Stanowskiego zapłatę za udział w programie w wysokości łącznie 700 zł w gotówce[30].
W 2021 roku Łukasz Sakowski nominował go na łamach swojego bloga do organizowanego przez siebie plebiscytu-antynagrody Biologiczna Bzdura Roku za stwierdzenie, że „wilki żywią się głównie roślinnie”[31][32][33]. W 2023 został laureatem tej nagrody za stwierdzenie, że „koty to zwierzęta wegańskie”[34].
30 czerwca 2022 roku podczas programu „Zadyma” organizowanego przez federację Prime Show MMA, Jaś Kapela ujawnił widniejący na klatce piersiowej tatuaż, którego symbolika oznajmiała, że Jan Paweł II dopuszczał się czynów pedofilskich. Gdy przedstawił przed kamerami taką właśnie wykładnię skrótu JP2GMD (A: „Jasiu, no to wytłumacz, co znaczy jotpe...”, B: „Jan Paweł II gwałcił małe dzieci – to znaczy”), został zaatakowany fizycznie przez jednego z zawodników federacji, Michała „Bagietę” Gorzelanczyka[35].
Życie prywatne
edytujJest drugim dzieckiem aktywistki katolickiej Teresy Kapeli i Piotra Kapeli[2][36], magistra inżyniera budownictwa, byłego pracownika Politechniki Warszawskiej, współzałożyciela biura projektów i konstrukcji budowlanych[37]. Ma czworo rodzeństwa[2][38].
Do 2021 roku był w związku z Hanną M. Zagulską[39]. Mieszka w podwarszawskiej Zielonce[40].
Twórczość
edytujPoezja
edytujProza
edytuj- 2008 – Stosunek seksualny nie istnieje[41], powieść[3]
- 2010 – Janusz Hrystus[42], powieść[3]
- 2011 – Jak odebrałem dzieci Terlikowskiemu (zbiór felietonów)[2]
- 2015 – Dobry troll[43], powieść[3]
- 2018 – Polskie mięso[44]
- 2019 – Warszawa wciąga. Tu byłem. Tu ćpałem. Tu piłem. Przewodnik po warszawskich klubach
- 2019 – Krótki kurs szpiegowania. Wokół literatury szpiegowskiej: przegląd technik i działań operacyjnych (rozmowa z Piotrem Niemczykiem)[45].
- 2021 – Odwaga[46], książka dla dzieci i młodzieży; współautorstwo z Hanną M. Zagulską.
Przypisy
edytuj- ↑ PRIME 8 : Pierwsza KONFERENCJA. Jan Kapela 3:00:57 – 3:01:02 minuta. [dostęp 2024-03-23].
- ↑ a b c d e f g h i j k Jaś Kapela. [w:] WP Książki [on-line]. Wirtualna Polska. [dostęp 2019-06-16].
- ↑ a b c d Jaś Kapela. Korporacja Ha!art. [dostęp 2019-06-16].
- ↑ Jaś Kapela. Krytyka Polityczna. [dostęp 2015-01-24].
- ↑ a b c O autorze. [w:] SelfPublishing.net.pl [on-line]. [dostęp 2019-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-16)].
- ↑ Jaś Kapela w Hejt Parku jest już bestsellerem. Czy zatem może domagać się dodatkowych pieniędzy za udział w programie? [online], Bezprawnik, 6 czerwca 2021 [dostęp 2022-07-05] (pol.).
- ↑ Aleksandra Szymił. Spoken-word poetry. „Forum Poetyki”, s. 126, 2016. Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. ISSN 2451-1404.
- ↑ Jan Kapela | MMA Fighter Page. (Lista stoczonych walk) [online], Tapology [dostęp 2023-05-21] (ang.).
- ↑ PRIME SHOW MMA – wyniki na żywo [online], MMA PL, 19 lutego 2022 [dostęp 2022-02-19] (pol.).
- ↑ Kamil Wroński , Jaś Kapela hejtuje Jana Pawła II i przegrywa walkę z Konradem Skolimowskim – depesza.fm [online], depesza.fm, 10 lipca 2022 [dostęp 2022-08-09] (pol.).
- ↑ Michał Jarecki , Jaś Kapela nieprędko wróci do oktagonu. Po ostatniej walce trafił do szpitala [online], rozrywka.blog – Cyfrowy styl życia, 18 lipca 2022 [dostęp 2022-08-09] (pol.).
- ↑ PRIME SHOW MMA , BAGIETA VS KAPELA CO-MAIN EVENT PRIME V [online], facebook.com [dostęp 2023-05-21] (pol.).
- ↑ Mateusz Paczkowski , PRIME MMA 5: Zagrała kapela przemocy! Jaś Kapela nie wyszedł do trzeciej rundy z Bagietą! [online], MMA PL, 1 lipca 2023 [dostęp 2023-07-02] (pol.).
- ↑ WiP 3 – Walcz i Pomagaj 21.10.2023 Czeladź – Jaś Kapela jednym z uczestników! – Fighter.pl [online], fighter.pl, 2 października 2023 [dostęp 2023-10-28] (pol.).
- ↑ GALA WIP , Z przyczyn od Nas niezależnych, Jaś Kapela nie wystąpi na 3- edycji Charytatywnej Gali WIP w Czeladzi [online], Instagram [dostęp 2023-10-28] (pol.).
- ↑ Absolutny rollercoaster w walce Jaś Kapela – Bagieta. „Złodzieje” [online], Sport.pl, 13 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-13] (pol.).
- ↑ Mateusz Paczkowski , PRIME 8 odbędzie się zgodnie z planem! Znamy nowe miejsce organizacji imprezy! [online], MMA PL, 3 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-03] (pol.).
- ↑ Beata, Paramaxil vs. Jaś Kapela – walka na Gali Prime Show MMA 8! [online], Sportowy Temat, 20 marca 2024 [dostęp 2024-03-23] (pol.).
- ↑ JUŻ W CZWARTEK O 20:00 KOLEJNA ZADYMA! Tymczasem chcielibyśmy Wam przedstawić zmiany w KARCIE WALK PRIME 8: ZADYMA 2.0 [online], Twitter (X), 26 marca 2024 [dostęp 2024-03-26] (pol.).
- ↑ Adam Szymański , Prime MMA 8 karta walk – sprawdź kto zawalczy! [online], ZawódTyper, 7 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-09] (pol.).
- ↑ Mateusz Paczkowski , PRIME MMA 8: Kaczor BRS pewnie wygrywa z Jasiem Kapelą mimo odjęcia dwóch punktów! [online], MMA PL, 13 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-14] (pol.).
- ↑ HEJT PARK – PRZEJDŹMY NA TY 158 – JAŚ KAPELA I KRZYSZTOF STANOWSKI O OPŁACIE REPROGRAFICZNEJ. [dostęp 2021-06-07].
- ↑ Jan Kapela z „Krytyki Politycznej” krytykowany za wpis, że „to cud, że się pali” katedra Notre Dame [online], wirtualnemedia.pl, 16 kwietnia 2019 [dostęp 2021-11-29] [zarchiwizowane z adresu 2021-10-05] .
- ↑ Jakub Kowalski , Skandaliki Jasia Kapeli [online], Rzeczpospolita, 5 listopada 2016 [dostęp 2021-11-29] [zarchiwizowane z adresu 2021-11-29] .
- ↑ Prawnik Szyca odpowiada Kapeli: Borys nigdy nie brał narkotyków [online], rozrywka.dziennik.pl, 9 lutego 2015 [dostęp 2021-11-29] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-07] .
- ↑ Arek Gruszczyński , Jaś Kapela: Wierzę w siłę trollingu. Trzeba szukać radykalnych metod. Nasze państwo daje się dymać [online], weekend.gazeta.pl, 9 maja 2015 [dostęp 2021-11-29] [zarchiwizowane z adresu 2021-04-19] .
- ↑ Skazany za przeróbkę hymnu. Jan Kapela śpiewał Marsz, marsz, uchodźcy, z ziemi włoskiej do Polski – Polsat News. polsatnews.pl. [dostęp 2018-09-09].
- ↑ SN: Publicysta Jaś Kapela miał prawo wykonać hymn Polski ze zmienionymi słowami. prawo.gazetaprawna.pl, 2019-10-14. [dostęp 2019-10-14].
- ↑ Piotr Jagielski , Prawicowe media społecznościowe publikują wiersz Kapeli. Napisany dla żartu [online], Onet Kultura, 26 marca 2018 [dostęp 2021-11-29] [zarchiwizowane z adresu 2021-11-29] .
- ↑ Jaś Kapela wziął na wizji 700 zł za udział w programie Kanału Sportowego [online], www.wirtualnemedia.pl [dostęp 2022-03-18] (pol.).
- ↑ Łukasz Sakowski , Jaś Kapela – Biologiczna Bzdura Roku 2021 [online], To Tylko Teoria, 29 listopada 2021 [dostęp 2021-11-29] [zarchiwizowane z adresu 2021-11-29] .
- ↑ Żukowska, Duda, Czarnek i Kołakowska. Są wyniki plebiscytu na Biologiczną Bzdurę Roku [online], Wprost, 10 stycznia 2022 [dostęp 2022-02-21] .
- ↑ Michał Jarecki , Nie, wilki nie żywią się głównie roślinnie. Jaś Kapela z nominacją do Biologicznej Bzdury roku 2021 [online], spidersweb.pl, 29 listopada 2021 [dostęp 2022-02-21] .
- ↑ Łukasz Sakowski , Wyniki Biologicznej Bzdury Roku 2023 [online], To Tylko Teoria, 5 lutego 2024 [dostęp 2024-03-17] (pol.).
- ↑ Jaś Kapela dostał w twarz jeszcze przed walką MMA. Poszło o tatuaż JP2 [online], rozrywka.blog – Cyfrowy styl życia, 1 lipca 2022 [dostęp 2022-07-07] (pol.).
- ↑ Gabriel Maciejewski: Słowo i obraz. Antysemitom. 2019-04-19. [dostęp 2019-06-16].
- ↑ Nasz zespół. KiP Biuro Projektów Konstrukcji Budowlanych. [dostęp 2019-06-16].
- ↑ Paulina Reiter: Matka Polka. Rozmowa z Teresą Kapelą. [w:] wysokieobcasy.pl [on-line]. 2015-01-03. [dostęp 2019-06-16].
- ↑ Jaś Kapela zostawił dziewczynę dla narkotyków? „Musiałam odejść” [online], Media Narodowe, 15 lipca 2021 [dostęp 2022-07-05] (pol.).
- ↑ Mikołaj Syska , Wspieram KP – Jaś Kapela [online], KrytykaPolityczna.pl [dostęp 2022-07-19] (pol.).
- ↑ Jaś Kapela , Stosunek seksualny nie istnieje, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2008, ISBN 978-83-61006-46-6, OCLC 316594090 .
- ↑ Jaś Kapela , Janusz Hrystus, Jan Bajtlik (ilustr.), Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2010, ISBN 978-83-61006-83-1, OCLC 751326256 .
- ↑ Jaś Kapela , Dobry troll, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2015, ISBN 978-83-64682-53-7, OCLC 922238794 .
- ↑ Jaś Kapela , Polskie mięso, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2018, ISBN 978-83-65853-68-4 .
- ↑ Anna Ruszczyk: Tajne przez poufne. „Krótki kurs szpiegowania” Piotr Niemczyk, Jaś Kapela [recenzja]. Gazeta Śledcza, 2019-11-12. [dostęp 2023-01-27].
- ↑ Odwaga | Jaś Kapela, Hanna Zagulska [online], Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 10 lipca 2023 [dostęp 2023-07-12] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Tekstylia bis. Słownik młodej polskiej kultury, red. Piotr Marecki, Korporacja Ha!art, Kraków 2006 (ISBN 978-83-89911-43-8), s. 199