Szarcula (przełęcz)

Szarcula (759 m n.p.m.) – płytkie siodło w Paśmie Baraniej Góry i Skrzycznego w Beskidzie Śląskim, w głównym grzbiecie wododziałowym Polski, dzielącym dorzecza Wisły i Olzy (Odry). Siodło znajduje się w grzbiecie biegnącym od Karolówki na zachód, w kierunku Pasma Stożka i Czantorii, między szczytem Kubalonki (830 m) na północnym zachodzie a wzniesieniem Szarculi (803 m) na południowym wschodzie[1].

Szarcula
Ilustracja
Rejon przełęczy
Państwo

 Polska

Wysokość

759 m n.p.m.

Pasmo

Beskid Śląski, Karpaty

Sąsiednie szczyty

Kubalonka
Szarcula

Położenie na mapie Beskidu Śląskiego
Mapa konturowa Beskidu Śląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Szarcula”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Szarcula”
Ziemia49°36′10,4″N 18°54′52,9″E/49,602889 18,914694

Nazwa przełęczy jest pozostałością po istniejącej tu niegdyś polanie, będącej w XVII–XVIII w. żywym ośrodkiem szałaśnictwa. Pochodzi od nazwiska Szarzec, wymienionego już w spisie osadników Wisły z 1722 r.[2]

Przez przełęcz Szarcula prowadzi szosa z przełęczy Kubalonka do doliny Czarnej Wisełki (koło Zameczku), która tu przewija się z południowej strony grzbietu (dorzecze Olzy) na jego stronę północną (dorzecze Wisły). Przez przełęcz prowadzi także granica między miejscowościami Wisła i Istebna[3].

Na przełęczy znajduje się skrzyżowanie szlaków turystycznych: znaków czerwonych Głównego Szlaku Beskidzkiego z Kubalonki na Baranią Górę ze znakami żółtymi biegnącymi z Wisły Głębców do Istebnej[1]. W odległości około 300 m na południowy wschód od przełęczy przy czerwonym szlaku turystycznym znajduje się Dorkowa Skała[2].

Szlaki turystyczne

edytuj
  – czerwony z Przełęczy Kubalonka – 0:15 godz. w obie strony
  – czerwony ze Schroniska PTTK na Przysłopie pod Baranią Górą przez Stecówkę – 2:15 godz., 2:30 godz. z powrotem
  – żółty z Istebnej – 1 godz. w obie strony[1]

Przypisy

edytuj
  1. a b c Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2011, s. 2, ISBN 978-83-7605-084-3.
  2. a b Mirosław Barański, Beskid Śląski, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2007, s. 246-248, ISBN 978-83-89188-71-7.
  3. Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2023-03-07].