Stalingrad (film 1989)

Stalingrad (ros. Сталинград) – radziecki, dwuczęściowy film wojenny z 1989 roku poświęcony walkom o to miasto w trakcie II wojny światowej, w reżyserii Jurija Ozierowa. Film powstał przy współpracy ze studiami filmowymi z USA, Czechosłowacji i NRD.

Stalingrad

Сталинград

Reżyser Jurij Ozierow na planie filmu Stalingrad wraz z aktorami: Olegiem Uriumcewem, Fiodorem Bondarczukiem, Tigranem Keosajanem
Gatunek	film wojenny
Rok produkcji	1989
Data premiery	luty 1990
Kraj produkcji	ZSRR Stany Zjednoczone Czechosłowacja NRD
Język	rosyjski, niemiecki, angielski
Czas trwania	196 min
Reżyseria	Jurij Ozierow
Scenariusz	Jurij Ozierow
Muzyka	Jurij Lewitin
Zdjęcia	Igor Słabniewicz, Władimir Gusiew
Scenografia	Feliks Jaszukiewicz, Władimir Kirs
Kostiumy	Diliara Ozierowa
Montaż	Swietłana Mietielnica
Produkcja	Clarence Avant, George Jackson, Quincy Jones
Wytwórnia	Warner Bros. Mosfilm Filmové Studio Barrandov Deutsche Film (DEFA) Grio Entertainment Group
Dystrybucja	Mosfilm, Warner Bros.
Budżet	2 500 000 $

O filmie

Podobnie jak i poprzednie filmy Ozierowa Stalingrad utrzymany jest w konwencji tworzonego z rozmachem dzieła epickiego. Obraz nasycony jest scenami batalistycznymi z użyciem tysięcy statystów i dużej ilości ciężkiego sprzętu, pojawia się w nim wiele autentycznych postaci historycznych, eksponuje heroizm i poświęcenie obywateli sowieckich w walce z III Rzeszą. W odróżnieniu jednak od poprzednich swoich obrazów tym razem reżyser podejmuje próbę odkłamania historii, pokazując np. oddziały zaporowe NKWD i słynny rozkaz nr 227 lub Stalina jako zawistnego satrapę. Mimo to, nadal widoczna jest pomnikowość typowa dla filmów Ozierowa, gloryfikacja marszałka Żukowa, czy przypisanie synowi Chruszczowa incydentu z zastrzeleniem kolegi w czasie alkoholowej zabawy, co w rzeczywistości uczynił syn Stalina.

Największy wkład finansowy w powstanie filmu wniosła strona amerykańska.

Opis fabuły

Wiosna 1942. Niemcy planują nową, wielką ofensywę na froncie wschodnim. Ich uderzenie ma być skierowane na południe i dalej na Kaukaz. O ich planach, dzięki działalności swoich agentów z Czerwonej Orkiestry, dowiaduje się jednak strona radziecka. Hitlerowcy wpadają na trop siatki i dokonują aresztowań, przesuwają również na rozkaz Hitlera termin ataku. Pomimo znajomości planów przeciwnika i rozkazu Stalina zabraniającego się cofać Armia Czerwona w bohaterskich bojach, z licznymi stratami spychana jest w stronę Wołgi i kluczowego miasta Stalingradu. Tu od sierpnia, resztki 62 Armii pod dowództwem generała Czujkowa stawiają bohaterski opór najeźdźcom wykrwawiając się w ruinach miasta. Walcząc o każdy dom i ponosząc olbrzymie straty Czujkow zatrzymuje Niemców, a po trzech miesiącach radziecki kontratak zamyka ich oddziały w wielkim kotle. Pomimo prób przerwania okrążenia, uwięziona w kotle niemiecka 6 Armia zmuszona jest skapitulować.

Obsada aktorska

• Michaił Uljanow – Gieorgij Żukow
• Arcził Gomiaszwili – Józef Stalin
• Władimir Troszyn – Klimient Woroszyłow
• Nikołaj Zasuchin – Wiaczesław Mołotow
• Wiktor Uralski – Michaił Kalinin
• Powers Boothe – Wasilij Czujkow
• Siergiej Nikonienko – Aleksandr Rodimcew
• Bruno Freindlich – Borys Szaposznikow
• Walerij Cwietkow – Andriej Jeriomienko
• Witalij Rasstalnoj – Siemion Timoszenko
• Jewgienij Burienkow – Aleksandr Wasilewski
• Aleksander Gołoborodko – Konstanty Rokossowski
• Wadim Łobanow – Nikita Chruszczow
• Günter Junghans – Harro Schulze-Boysen
• Fernando Allende – Rubén Ruiz Ibárruri
• Achim Petri – Adolf Hitler
• Erich Thiede – Heinrich Himmler
• Ernst Heise – Fedor von Bock
• Gerd Michael Henneberg – Wilhelm Keitel
• Ronald Lacey – Winston Churchill
• Andriej Smoliakow – Leonid Chruszczow
• Fiodor Bondarczuk – snajper Iwan
• Nikołaj Kriuczkow – stary kapitan
• Siergiej Garmasz – Jakow Pawłow
• Oksana Fandera – Natasza

i inni.

Bibliografia

• Sebastian Chosiński: Obrona Stalingradu oczyma apologety Breżniewa. [w:] Esensja. Magazyn kultury popularnej [on-line]. styczeń-luty 2010. [dostęp 2011-11-02]. (pol.).

Zobacz też

• Stalingrad (film 1943)
• Stalingrad (film 1993)
• Stalingrad (film 2013)

Linki zewnętrzne

• Okładka radzieckiego wydania filmu na DVD. up.wiki.x.io. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-15)].
• Stalingrad w bazie IMDb (ang.)
• Stalingrad w bazie Filmweb
• Stalingrad w portalu Kino-Tieatr (ros.)
• Stalingrad w portalu Kinopoisk (ros.)