Sołtmany (jezioro)
Sołtmany lub Soltmany[1] – jezioro w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Kruklanki[2].
 Widok na jezioro | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Region | |
| Wysokość lustra |
130,4 m n.p.m. |
| Wyspy |
cztery |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
180,0 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
8450 m |
| Objętość |
9946,0 tys. m³ |
| Hydrologia | |
| Rzeki zasilające | |
| Rzeki wypływające |
Sapina |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu giżyckiego  | |
Położenie na mapie gminy Kruklanki  | |
 54°02′45″N 22°01′47″E/54,045833 22,029722
| |
Położenie
edytuj
Jezioro leży na Pojezierzu Ełckim[3], w mezoregionie Wielkich Jezior Mazurskich[4], w dorzeczu Sapina–Węgorapa–Pregoła[5]. Znajduje się około 15 km w kierunku wschodnim od Giżycka. Na południowym brzegu położona jest wieś Sołtmany[5]. Przez zbiornik wodny przepływa rzeka Sapina – odpływ do jeziora Żywki i Kruklin oraz dopływ z jeziora Żywy znajdują się w części północno-zachodniej[5].
Linia brzegowa jest średnio rozwinięta. Dno twarde, gdzieniegdzie muliste. Na jeziorze położone są cztery wyspy: trzy w części środkowej i jedna, najmniejsza, przy północno-zachodnim krańcu. Ich łączna powierzchnia to 1,4 ha. Brzegi są wysokie, miejscami strome, z wyjątkiem obu krańców jeziora, gdzie są niskie i płaskie. Stoki ławicy strome w okolicy zachodniego brzegu[5].
Zgodnie z typologią abiotyczną zbiornik wodny został sklasyfikowany jako jezioro o wysokiej zawartości wapnia, o dużym wypływie zlewni, stratyfikowane, leżące na obszarze Nizin Wschodniobałtycko-Białoruskich (6a)[1].
Jezioro leży na terenie obwodu rybackiego jeziora Kruklin w zlewni rzeki Węgorapa – nr 7[6], jego użytkownikiem jest Polski Związek Wędkarski[5]. Objęte jest strefą ciszy[7]. Znajduje się na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich o łącznej powierzchni 85 527,0 ha[8].
Morfometria
edytujWedług danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 180,0 ha. Średnia głębokość zbiornika wodnego to 5,5 m, a maksymalna – 12,5 m. Lustro wody znajduje się na wysokości 130,4 m n.p.m. Objętość jeziora wynosi 9946,0 tys. m³[9]. Maksymalna długość jeziora to 2600 m a szerokość 1040 m. Długość linii brzegowej wynosi 8450 m[5].
Inne dane uzyskano natomiast poprzez planimetrię jeziora na mapach w skali 1:50 000 według Państwowego Układu Współrzędnych 1965, zgodnie z poziomem odniesienia Kronsztadt. Otrzymana w ten sposób powierzchnia zbiornika wodnego to 173,5 ha, a wysokość bezwzględna lustra wody – 130,2 m n.p.m.[9]
Przyroda
edytujW skład pogłowia występujących ryb wchodzą m.in. sandacz, szczupak, leszcz, płoć i sieja. Roślinność przybrzeżna niezbyt rozwinięta, głównie trzcina, na północy i wschodzie również pałka wąskolistna. Wśród roślinności zanurzonej przeważa rogatek i wywłócznik[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Ministerstwo Środowiska, Raport dla Obszaru Dorzecza Wisły z realizacji art. 5 i 6, zał. II, III, IV Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE, Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, marzec 2005, s. 120 [dostęp 2017-04-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 321, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Regiony fizycznogeograficzne Polski po zmianach w 2018 r. [online], warmaz.pl, 2018 (pol.).
- ↑ Roman Zielony, Alina Kliczkowska: Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2012. ISBN 978-83-61633-62-4.
- ↑ a b c d e f g Jerzy Waluga, Henryk Chmielewski, Wielkie Jeziora Mazurskie. Północ, Olsztyn: Instytut Rybactwa Śródlądowego, 1999 (Przewodniki wędkarskie; 6), ISBN 83-87506-16-8, OCLC 749533945.
- ↑ Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie: Obwieszczenie nr 3/2016 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie z dnia 30 września 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia w sprawie ustanowienia obwodów rybackich na publicznych śródlądowych wodach powierzchniowych płynących. edziennik.mazowieckie.pl, 30 września 2016. [dostęp 2020-01-08].
- ↑ Wykaz jezior i rzek, na których wprowadzono zakaz używania jednostek pływających z silnikami spalinowymi. Zakaz wprowadza w drodze Uchwały Rada Powiatu na podstawie art.41 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym oraz art.116 ust.1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. [dostęp 2017-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego: Uchwała Nr XXII/430/12 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich.. bip.warmia.mazury.pl, 27 listopada 2012. [dostęp 2017-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 kwietnia 2017)].
- ↑ a b Adam Choiński, Katalog Jezior Polski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 349, ISBN 83-232-1732-7, OCLC 169954726.